Pracownik korzystający z urlopu rodzicielskiego nie musi całego czasu poświęcać dziecku. Mimo obowiązków rodzicielskich nadal może pozostać aktywny zawodowo. Wynika to wprost z art. 1821e k.p. Zgodnie z nim może łączyć korzystanie z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu w wymiarze nie wyższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy.

W takim przypadku urlopu rodzicielskiego udziela się na pozostałą część wymiaru czasu pracy. Oznacza to, że pracownik ma w tym czasie prawo zarówno do wynagrodzenia za wykonywaną pracę, jak i do – zmniejszonego odpowiednio – zasiłku macierzyńskiego.

Potrzebna zgoda
Podjęcie pracy następuje na pisemny wniosek pracownika. Szef w zasadzie powinien go uwzględnić, chyba że nie jest to możliwe ze względu na organizację pracy lub rodzaju zadań wykonywanych przez podwładnego. O przyczynie odmowy powinien poinformować go na piśmie.
Warto też pamiętać, że praca w niepełnym wymiarze u dotychczasowego pracodawcy pozwala pracownikowi dłużej korzystać z urlopu rodzicielskiego. Zostaje on wydłużony proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy wykonywanej w trakcie korzystania z urlopu lub jego części, nie dłużej jednak niż do:
- 64 tygodni – w razie urodzenia jednego dziecka, oraz
- 68 tygodni – w razie urodzenia dwojga i więcej dzieci.
W innej firmie
Pracownik korzystający z urlopu rodzicielskiego może także podjąć pracę u innego pracodawcy. I nie potrzebuje na to zgody dotychczasowego szefa (nie dotyczy to jedynie tych przypadków, gdy ustawy szczególne ograniczają pracownikom podejmowanie dodatkowej pracy zarobkowej np. przepisy ustawy o służbie cywilnej).
Wynika to z jednej z podstawowych zasad prawa pracy, czyli zasady wolności pracy. Dla pracownika oznacza ona swobodę: wyboru zawodu i pracodawcy, nawiązania stosunku pracy i pozostawania w nim, a także możliwość współkształtowania warunków pracy i płacy.
To, że podjęcie zatrudnienia w trakcie urlopu rodzicielskiego u innego pracodawcy jest możliwe, potwierdzają wyjaśnienia Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej opublikowane w serwisie www.rodzicelski.gov.pl. Zdaniem MR PiPS zgodnie z art. 11 k.p. nie ma przeszkód prawnych ograniczających mamie dziecka podjęcie pracy w ramach stosunku pracy u innego pracodawcy niż ten, który udzielił jej urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego.
Etat i pełny zasiłek
Podjęcie zatrudnienia w innej firmie może zresztą okazać się dla pracownika korzystniejsze niż praca w macierzystej. W takiej sytuacji bowiem mimo zarobkowania nie traci on prawa do zasiłku macierzyńskiego w pełnej wysokości. I to bez względu na to, czy zatrudni się w tej firmie na umowę o pracę czy na cywilnoprawną. Co istotne, w tym przypadku może w trakcie urlopu rodzicielskiego pracować nawet w pełnym wymiarze czasu pracy, nie tracąc przy tym zasiłku z ZUS. Jest jednak minus – przy zatrudnieniu u innego pracodawcy urlop rodzicielski nie będzie mógł zostać wydłużony. Ten przywilej dotyczy tylko osób łączących urlop z wykonywaniem pracy u pracodawcy, który go udzielił.
Zlecenie bez wpływu
Pracownik może osiągnąć podobny efekt finansowy, podejmując pracę u dotychczasowego pracodawcy, ale nie w ramach stosunku pracy, lecz na podstawie umowy cywilnoprawnej.
Praca na umowę-zlecenie lub o dzieło w trakcie urlopu rodzicielskiego u szefa, który go udzielił, nie powoduje obniżenia zasiłku macierzyńskiego. Podwładny może więc przez cały urlop rodzicielski otrzymywać pełne świadczenie z ZUS (zasiłek macierzyński) i wynagrodzenie za wykonywaną pracę. Jest jednak jedno ale. Aby taka umowa nie została zakwestionowana, trzeba uważać na rodzaj powierzanej pracy i na warunki jej wykonywania.
Może np. zostać w trakcie kontroli PIP uznana za umowę o pracę, gdy warunki jej świadczenia będą typowe dla zatrudnienia pracowniczego. O tych ograniczeniach musi zresztą pamiętać każdy pracodawca zatrudniający na podstawie umów cywilnoprawnych.
Uwaga
Na urlopie rodzicielskim można pracować zarówno w macierzystym zakładzie pracy, jak i u innego pracodawcy. W drugim przypadku zasiłek z ZUS nie ulega zmniejszeniu
Ile wynosi zasiłek macierzyński
Miesięczny zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego wynosi 100 proc. podstawy wymiaru przez okres:
● 6 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie oraz przyjęcia na wychowanie jednego dziecka;
● 8 tygodni – gdy przy jednym porodzie przyjdzie na świat dwoje lub więcej dzieci oraz w razie równoczesnego przyjęcia na wychowanie dwojga lub więcej dzieci;
● 3 tygodni urlopu rodzicielskiego – w przypadku przyjęcia na wychowanie dziecka, gdy ubezpieczony ma prawo do zasiłku macierzyńskiego w minimalnym wymiarze wynoszącym 9 tygodni.
Po upływie tych okresów zasiłek macierzyński wynosi 60 proc. podstawy wymiaru, chyba że uprawnione osoby złożyły wniosek o udzielenie im tego urlopu od razu w pełnym wymiarze. Wówczas wynosi on 80 proc. podstawy wymiaru za cały okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego.
Podstawa prawna
Art. 11, art. 1821e, art.1821f ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1666).