Pracownik uprawniony do urlopu wychowawczego wystąpił do pracodawcy o obniżenie wymiaru czasu pracy do pół etatu przez dwa lata. Po kilku miesiącach rozmyślił się i chce wrócić na cały etat? Czy może to zrobić bez zgody pracodawcy?
Artykuł 1867 k.p. przyznaje pracownikowi uprawnionemu do urlopu wychowawczego, w okresie, w którym mógłby korzystać z takiego urlopu, prawo do złożenia pracodawcy wniosku o obniżenie wymiaru czasu pracy do wymiaru nie niższego niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy. Pracodawca jest zobowiązany uwzględnić taki wniosek pracownika. Kodeks nie przewiduje natomiast prawa pracownika do cofnięcia takiego wniosku i rezygnacji z pracy w mniejszym wymiarze czasu, jeśli pracodawca na taką rezygnację nie wyraża zgody.
Dopuszczalność złożenia przez pracownika wiążącego pracodawcę wniosku o ponowne dopuszczenie do pracy w pełnym wymiarze czasu pracy (przed nadejściem końca okresu wskazanego we wniosku o obniżenie czasu pracy) jest sporna. Z jednej strony, dosyć słusznie podnosi się, że obniżenie wymiaru czasu pracy jest w pewnym sensie substytutem urlopu wychowawczego, a uprawnienie do rezygnacji z urlopu pod pewnymi warunkami przysługuje pracownikom nawet bez zgody pracodawcy. Dlatego wyrażane są opinie, że w drodze analogii prawo takie przysługuje także pracownikowi wnioskującemu o przywrócenie do pracy w normalnym wymiarze czasu pracy. Według mnie są to jednak zbyt daleko idące wnioski. Ostatnio uchwalona przez Sejm nowelizacja kodeksu pracy przewiduje stosowanie do instytucji obniżenia wymiaru czasu pracy podobnych rozwiązań do tych dotyczących urlopów wychowawczych (w zakresie ochrony trwałości stosunku pracy), ale nie wspomina o odpowiednim stosowaniu art. 1863 k.p. (gwarantującego prawo do wcześniejszej rezygnacji z urlopu wychowawczego). Luka ta wydaję się być zatem przez prawodawcę zamierzona, skoro nie została przez niego uregulowana podczas ostatnich prac nad nowelizacją przepisów związanych z rodzicielstwem, pomimo że wiedział już o problemach w wykładni art. 1867 k.p.
Należy zatem przyjąć, że w obecnym stanie prawnym do powrotu na normalny etat przed upływem terminu wskazanego we wniosku o zmniejszenie wymiaru czasu pracy konieczna jest zgoda pracodawcy. Pracownicy mogą jednak wnioskować o krótsze okresy obniżenia wymiaru czasu pracy i w razie konieczności występować po skończeniu jednego okresu o udzielenie kolejnego. Kodeks pracy nie ogranicza liczby wniosków, jakie może w tej sprawie złożyć pracownik, a pracodawca obowiązany będzie się do nich przychylić, o ile spełnione będą inne wymagane warunki.