Wojewoda będzie mógł zezwolić na funkcjonowanie dwóch lub więcej placówek opiekuńczo-wychowawczych w tym samym obiekcie oraz na jednej działce.
Wprowadzenie takiego rozwiązania przewidywała senacka poprawka, która została uwzględniona przez Sejm w trakcie uchwalania ustawy z 5 września 2016 r. o zmianie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz ustawy o pomocy społecznej. Wcześniej przepisy wskazywały, że wojewoda może wydać zezwolenie na funkcjonowanie więcej niż jednej placówki, ale tylko w odniesieniu do tego samego budynku. Posłowie zaakceptowali też inne zaproponowane przez Senat modyfikacje. Jedna z nich dotyczyła listy jednostek organizacyjnych, które nie będą mogły znajdować się w tym samym budynku i na tej samej nieruchomości gruntowej co dom dziecka. Wśród nich wymienione są m.in. izby wytrzeźwień, młodzieżowe ośrodki socjoterapii oraz całodobowe placówki systemu pomocy społecznej, np. domy pomocy społecznej. Do tego katalogu dodane zostały specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie.
Kolejna z senackich poprawek, które zyskały akceptację posłów, zakłada, że zakaz funkcjonowania w tym samym budynku jednostek pomocy społecznej z m.in. instytucjami należącymi do wymiaru sprawiedliwości czy zakładami aktywności zawodowej będzie obowiązywał tylko w stosunku do tych, które zapewniają całodobowe usługi.
Przygotowana przez posłów PiS nowelizacja przepisów pierwotnie zawierała radykalne ograniczenia związane z możliwością łączenia przez samorządy różnych jednostek systemu wspierania rodziny i pieczy zastępczej oraz pomocy społecznej, zarówno pod kątem organizacyjnym, jak i lokalowym. Swoje zastrzeżenia zgłaszali do nich samorządowcy, dlatego w trakcie prac w parlamencie z niektórych zmian posłowie wycofali się lub je złagodzili.
– Kierowana przeze mnie jednostka znajduje się w budynku starostwa, w którym jest też poradnia psychologiczno–pedagogiczna. Problem w tym, że nie moglibyśmy w ten sposób dalej funkcjonować i jedna z instytucji musiałaby szukać nowej siedziby. Dobrze więc, że posłowie zrezygnowali z restrykcyjnych zmian w tym zakresie, zwłaszcza że w podobnej sytuacji znajduje się wiele samorządów – podkreśla Mirosława Zielony, dyrektor Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Koszalinie.
Ponadto nowelizacja wprowadza przepisy, które umożliwią dalsze działanie centrów administracyjnych, które zostały utworzone do końca 2015 r. i obsługują placówki: wsparcia dziennego oraz opiekuńczo-wychowawcze. Początkowo miały one zostać zlikwidowane do końca br., ale samorządy protestowały przeciwko takiemu rozwiązaniu, bo wiązałoby to się z koniecznością zatrudniania dyrektora w każdej świetlicy środowiskowej czy domu dziecka (obecnie jest jeden dyrektor, który kieruje poszczególnymi jednostkami za pośrednictwem wychowawców koordynatorów). Co więcej, gminy i powiaty będą mogły powoływać na takich samych zasadach nowe centra obsługi.
Nowelizacja wejdzie w życie po 14 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. Jednak w związku z tym, że samorządy potrzebują czasu na dostosowanie się do nowych ograniczeń w zakresie łączenia jednostek, przewidziany został dla nich okres przejściowy, w którym będą jeszcze mogły działać na dotychczasowych zasadach. Potrwa on do 31 grudnia 2019 r.
1046 placówek opiekuńczo-wychowawczych funkcjonowało w 2015 r.
Etap legislacyjny
Ustawa trafi do podpisu prezydenta