Jeśli rodzic straci zatrudnienie lub zacznie urlop wychowawczy, gmina nie uwzględni osiąganych dotychczas zarobków przy sprawdzeniu, czy spełnione jest kryterium dochodowe.
Czy potrzebne są dodatkowe dokumenty
Pracodawca udzielił matce urlopu wychowawczego, który zacznie od 1 września. W związku z tą sytuacją będzie składała wniosek o świadczenie wychowawcze na pierwsze dziecko. Czy aby gmina zastosowała utratę dochodu, trzeba dołączyć do wniosku dodatkowe dokumenty?
TAK
Przy procedurze utracania dochodu konieczne jest przedstawienie dokumentu np. oświadczenia zawierającego informację o dacie utraty dochodu oraz jego wysokości. Czytelniczka będzie więc musiała wskazać, od kiedy rozpoczyna urlop wychowawczy oraz kwotę wynagrodzenia, którego nie będzie do czasu jego zakończenia otrzymywać. Gdyby powodem utraty dochodu było np. rozwiązanie umowy o pracę, należy wskazać, od kiedy to nastąpiło oraz ile wynosiły miesięczne zarobki.
Podstawa prawna
Par. 2 ust. 2 pkt 1 lit. i rozporządzenia ministra rodziny, pracy i polityki społecznej z 18 lutego 2016 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenie wychowawcze (Dz.U. poz. 214).
Czy dostanę świadczenie po zmianie dochodu
Ojciec składał w kwietniu wniosek o świadczenie wychowawcze na dwójkę dzieci. Na pierwszego potomka 500 zł nie zostało przyznane, ponieważ policzony przez gminę dochód przekraczał kryterium dochodowe. Czy gdyby sytuacja dochodowa rodziny pogorszyła się, będzie mógł jeszcze raz starać się o świadczenie wychowawcze na to dziecko?
TAK
Jeśli rodzic nie otrzymał świadczenia wychowawczego na pierwsze dziecko, bo dochody przekroczyły kryterium uprawniające do jego przyznania – 800 zł na osobę w rodzinie lub 1200 zł, gdy dziecko jest niepełnosprawne – nie oznacza to, że nie może jeszcze raz się o nie ubiegać, gdy dochody ulegną zmniejszeniu. Dotyczy to również takich sytuacji, w których ktoś w ogóle nie zdecydował się na składanie wniosku, bo wiedział, że nie spełnia progu dochodowego. Przepisy przewidują, że gmina ma stosować specjalną procedurę dochodu utraconego i uzyskanego pozwalającą na uaktualnianie sytuacji członków rodziny. Zgodnie z nią w przypadku utraty dochodu w roku kalendarzowym poprzedzającym okres, na jaki ustalane jest prawo do 500 zł na dziecko, lub po tym roku, to nie zostanie on uwzględniony (zostanie potraktowany tak jakby go nie było). Nie każde zmniejszenie dochodu zostanie jednak na potrzeby świadczenia wychowawczego uznane za utratę. Lista takich sytuacji jest bowiem ściśle określona w przepisach.
Podstawa prawna
Art. 7 ust. 1 ustawy z 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz.U. poz. 195).
Czy każde zawieszenie firmy zostanie uznane
Pan Robert prowadzi działalność gospodarczą, ale ostatnio ma coraz mniej zleceń, dlatego zastanawia się nad jej czasowym zawieszeniem. Czy jeśli zdecyduje się na takie rozwiązanie, to czy przy staraniu się o 500 zł na pierwsze dziecko ośrodek pomocy społecznej potraktuje to jako utratę dochodu?
NIE
Przepisy tylko w jednej sytuacji dopuszczają, aby zawieszenie własnej firmy wpływało na zmniejszenie dochodu przy staraniu się o 500 zł na pierwsze dziecko. Jest to możliwe, o ile zawieszenie firmy następuje na podstawie art. 14a ust. 1d ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2015 r. poz. 584 ze zm.). Chodzi tu o taką sytuację, gdy rodzic zawiesza firmę w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem (na 3 lub 6 lat). Jeżeli natomiast wystąpił inny powód czasowego zaprzestania wykonywania działalności, to mimo że w praktyce rodzic nie osiąga dochodu, to przepisy nie pozwalają na uznanie go za utracony.
Podstawa prawna
Art. 2 pkt 19 lit. e ustawy z 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz.U. poz. 195).
Czy utracić można tylko dochody z umowy o pracę
Pani Oliwia nie otrzymała świadczenia wychowawczego na najstarszą córkę, bo okazało się, że rodzina nie spełnia kryterium dochodowego. Wpływ na to miały zarobki jej męża, który dorabiał dodatkowo na podstawie umowy o dzieło. Z końcem miesiąca ulegnie ona jednak rozwiązaniu, a kolejna nie będzie zawierana. Czy w związku z tym, że dochody, których rodzina nie będzie już od września uzyskiwać, nie pochodzą z pracy na etacie skutkuje tym, że nie zostaną potraktowane jako utracone?
NIE
Jedną z najczęściej występujących utrat dochodu jest ta spowodowana przez stratę zatrudnienia. Przy czym nie sprowadza się ona tylko do takich przypadków, gdy rodzic staje się bezrobotny po zwolnieniu z pracy na etacie. Zawarta w przepisach definicja zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przewiduje bowiem wykonywanie pracy na podstawie: stosunku pracy, stosunku służbowego, umowy o pracę nakładczą oraz umowy o wykonywanie pracy lub świadczenie usług na podstawie umowy: agencyjnej, zlecenia i o dzieło. Jako zatrudnienie jest też traktowany okres członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej, spółdzielni kółek rolniczych lub spółdzielni usług rolniczych. Jeżeli dojdzie więc do utraty zatrudnienia na skutek wygaśnięcia lub rozwiązania którejkolwiek z wymienionych umów, to na pewno zostanie to uwzględnione przy ponownym przeliczeniu wysokości dochodu na osobę w rodzinie. Co oznacza, że gmina uwzględni to, że mąż czytelniczki przestanie otrzymywać wynagrodzenie z tytułu umowy o dzieło i ponownie przeliczy ich dochody. Ponadto jako zatrudnienie traktowane jest też prowadzenie przez rodzica pozarolniczej działalności gospodarczej. Dlatego jej zakończenie (wyrejestrowanie) również jest utratą dochodu. Także rozpoczęcie urlopu wychowawczego, które wprawdzie nie oznacza końca pracy, ale wiąże się z tym, że rodzic nie będzie miał wypłacanego wynagrodzenia, będzie uznane za utratę dochodu.
Podstawa prawna
Art. 2 pkt 19 lit. a, c, e i pkt 21 ustawy z 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz.U. poz. 195).
Czy świadczenie rodzicielskie też jest dochodem
Pani Ewelina urodziła w lutym br. drugie dziecko, na które ma 1 tys. zł miesięcznie świadczenia rodzicielskiego. Matka ma też starszego potomka i na obu starała się o świadczenie wychowawcze. Jednak w związku z tym, że świadczenie wychowawcze zostało zaliczone do dochodu jej rodziny, okazało się, że przekroczone zostało kryterium pozwalające uzyskać 500 zł na pierwsze dziecko. Czy po upływie roku, gdy 1 tys. zł wsparcia przestanie jej przysługiwać, będzie to stanowić utratę dochodu?
TAK
Wprawdzie pobieranie wielu świadczeń nie jest wliczane do kryterium dochodowego na pierwsze dziecko, to nie dotyczy to świadczenia rodzicielskiego. Ta forma wsparcia jest uznawana za dochód utracony, co oznacza, że gdy zakończy się okres jego pobierania, rodzic będzie mógł zgłosić się do gminy, aby ta sprawdziła, czy próg dochodowy nie jest już przekroczony. Innymi świadczeniami, które również są uznawane za dochód utracony, są: zasiłek lub stypendium dla bezrobotnych, zasiłek chorobowy lub macierzyński, świadczenie rehabilitacyjne wypłacane po utracie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, zasiłek macierzyński przysługujący na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników, alimenty oraz świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego, które nie są wypłacane z powodu śmierci osoby zobowiązanej do alimentacji, a także stypendium doktoranckie. Ponadto utratą dochodu jest utrata emerytury, renty, renty rodzinnej, renty socjalnej, zasiłku lub świadczenia przedemerytalnego i nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego.
Podstawa prawna
Art. 2 pkt 19 lit. b, d, f–j ustawy z 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz.U. poz. 195).
Czy mogę liczyć na wyrównanie świadczeń
Pani Katarzynie w czerwcu wygasła decyzja przyznająca zasiłek dla bezrobotnych. Matka złożyła 25 sierpnia wniosek o przyznanie 500 zł na pierwsze dziecko, bo jej dochody zmniejszyły. Czy jeśli okaże się, że nie przekraczają teraz 800 zł, otrzyma świadczenie wychowawcze za wcześniejsze miesiące?
NIE
Co do zasady w razie utraty dochodu prawo do 500 zł na dziecko ustala się od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym doszło do tego zdarzenia. Jednak nie może to nastąpić wcześniej niż od miesiąca złożenia wniosku. To oznacza, że gdyby czytelniczka złożyła wniosek jeszcze w lipcu, wówczas otrzymałaby wsparcie od lipca włącznie. Ponieważ zrobiła to dopiero w sierpniu, będzie to pierwszy miesiąc, od którego będzie jej przyznane świadczenie wychowawcze. Rodzic po utracie dochodu nie powinien więc zwlekać z złożeniem wniosku o 500 zł, aby nie tracić pieniędzy, które mógłby potencjalnie otrzymywać.
Podstawa prawna
Art. 18 ust. 5 ustawy z 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz.U. poz. 195).