Jestem pracodawcą udzielającym ulg we wpłatach na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Dowiedziałem się, że obowiązują już przepisy, które umożliwiają nałożenie na mnie przez PFRON kary finansowej z powodu nieprawidłowości przy udzielaniu ulg i wystawianiu informacji o ulgach moim kontrahentom. W jakich sytuacjach fundusz będzie mógł nałożyć na mnie nowe sankcje?
1 lipca 2016 r. weszły w życie zmiany w ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (dalej: ustawa o rehabilitacji). Wprowadziła je nowelizacja z 25 września 2015 r. Nowe przepisy dotyczą przede wszystkim ulg we wpłatach na PFRON, czyli obniżeń obowiązkowych wpłat na ten fundusz z tytułu zakupu usługi (z wyłączeniem handlu) lub produkcji u pracodawcy (sprzedający) zatrudniającego co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy i osiągającego 30-proc. wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych ze znacznym lub umiarkowanym stopniem.
Dodatkowa wpłata
Zgodnie z art. 22a ustawy o rehabilitacji prezes zarządu funduszu może przeprowadzić kontrolę u sprzedającego lub nabywcy w zakresie prawidłowości udzielania ulg przez uprawnionych pracodawców. Jeśli zostaną ujawnione nieprawidłowości, sprzedający będzie zobowiązany do wpłaty dodatkowej kwoty na PFRON.
Warto przy tym zaznaczyć, że nieprawidłowości skutkujące obowiązkiem zapłaty kary będą mogły być ujawnione również w wyniku czynności sprawdzających prowadzonych przez organy podatkowe, o których mowa w art. 272 ordynacji podatkowej.
Kara finansowa zostanie wymierzona m.in.:
1) za opóźnienia w wystawianiu informacji o wysokości ulg,
2) gdy sprzedający w takiej informacji poda dane niezgodne ze stanem faktycznym lub nie zawrze w niej wszystkich danych,
3) za nieprowadzenie ewidencji informacji o wysokości ulg,
4) gdy okaże się, że w prowadzonej ewidencji lub w informacjach sprawozdawczych przesyłanych do funduszu nie zostały zawarte wszystkie dane dotyczące wystawionych kwot ulg.
Sposób wymierzania
Szczegółowe kwestie dotyczące ustalania kar finansowych reguluje nowy art. 22b ustawy o rehabilitacji. Zgodnie z tym przepisem sprzedający uprawniony do udzielania ulgi będzie zobowiązany do dokonania wpłat na fundusz w wysokości:
1) 5 proc. sumy kwot ulg wykazanych w informacjach o nich wysyłanych do nabywców – w przypadku gdy nie zostały ujęte w prowadzonej przez pracodawcę ewidencji wystawionych informacji o kwocie ulgi lub w informacjach miesięcznych o kwocie ulgi przekazywanych PFRON,
2) 10 proc. kwoty obniżenia wykazanej w informacji o kwocie ulgi wysyłanej do nabywcy – w przypadku naruszenia terminu wystawienia tej informacji,
3) 30 proc. kwoty obniżenia wpłat na PFRON wykazanej w informacji o kwocie ulgi wysyłanej nabywcy – w przypadku niespełnienia warunków uprawniających do wystawienia ulgi, o których mowa w art. 22 ust. 1 ustawy o rehabilitacji,
4) trzykrotności kwoty stanowiącej różnicę pomiędzy prawidłowo obliczoną a zawyżoną kwotą ulgi, nie więcej jednak niż 30 proc. kwoty obniżenia wykazanej w informacji o kwocie ulgi wysyłanej do nabywcy – w przypadku podania niezgodnych ze stanem faktycznym danych skutkujących zawyżeniem kwoty ulgi podanej w tej informacji.
Kary pracodawca ma obowiązek zapłacić w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym ujawniono okoliczności skutkujące zapłatą kary. Przy czym w związku z tym, że obowiązek dokonania tej wpłaty wynika z mocy samego prawa, pracodawca nie powinien oczekiwać na żadne dodatkowe pismo czy decyzję prezesa PFRON w tej sprawie – zobowiązany będzie do samodzielnego ustalenia wysokości wpłaty i uiszczenia jej w terminie wskazanym w ustawie.
Wpłaty, o których mowa, będą wykazywane przez pracodawców na nowym formularzu DEK-II-u, który został wprowadzony na mocy rozporządzenia w sprawie ustalenia wzorów deklaracji składanych zarządowi PFRON przez pracodawców zobowiązanych do wpłat na ten fundusz. Co istotne, nie ma obowiązku zapłaty kary, jeżeli wysokość wpłaty nie przekracza pięciokrotności kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym. Jeżeli więc sprzedający w wyniku pomyłki zawyży ulgę np. o 40 groszy, to nie będzie zobowiązany do zapłaty kary.
Kto i kiedy
Kary obowiązujące od 1 lipca br. dotyczą tylko podmiotów, które udzielają ulg we wpłatach na PFRON. Dodatkową sankcją nie będą natomiast obarczeni nabywcy ulgi, czyli pracodawcy dokonujący miesięcznych wpłat na PFRON z tytułu braku wymaganego wskaźnika osób z niepełnosprawnością.
Ponadto obowiązek zapłaty kary przez sprzedającego dotyczy wyłącznie uchybień w udzielonych ulgach od 1 lipca 2016 r. Jeżeli nieprawidłowości dotyczyłyby informacji o ulgach sprzed tej daty, nie będzie to powodowało obowiązku dodatkowej wpłaty na PFRON, a może skutkować jedynie odpowiedzialnością cywilnoprawną wystawcy ulgi względem nabywcy.
Podstawa prawna
Art. 1 pkt 5 ustawy z 25 września 2015 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. poz. 1886).
Art. 22b ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. 2011 r. nr 127, poz. 721 ze zm.).
Art. 272 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.).
Rozporządzenie ministra rodziny, pracy i polityki społecznej w sprawie ustalenia wzorów deklaracji składanych zarządowi Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych przez pracodawców zobowiązanych do wpłat na ten fundusz (Dz.U. poz. 956).