We wtorek rząd przyjął projekt nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Na tej podstawie ZUS i KRUS nie będą mogły się już domagać od ubezpieczonych nienależnie pobranych świadczeń, jeśli od daty ostatniej wypłaty minie pięć lat. Ponadto projekt ustawy zakłada, że wszystkie postępowania wszczęte i niezakończone ostateczną decyzją zostaną umorzone. Zmiany wejdą w życie po upływie 14 dni od daty ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
Przyjęty przez rząd projekt powstał 18 marca tego roku, ale dopiero wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 6 lipca 2015 r. (sygn. akt P 131/15) spowodował, że rząd wrócił do przygotowanego wcześniej dokumentu.
Sędziowie TK uznali bowiem, że art. 84 ust. 3 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 121 ze zm.) jest niezgodny z ustawą zasadniczą w zakresie, w jakim dopuszcza bez względu na upływ czasu wydanie decyzji nakazującej zwrot świadczenia rehabilitacyjnego. Na podstawie zaskarżonego przepisu ZUS nie był ograniczony jakimkolwiek terminem do wydania decyzji zobowiązującej do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń. Organowi bowiem przysługiwało prawo do zwrotu nienależne pobranego świadczenia za ostatnie trzy lata, ale termin ten nie ulegał przedawnieniu. Tym samym organ rentowy mógł się domagać zwrotu nadpłaty nawet po wielu latach. Przedawnienie zaś upływało dopiero po 10 latach, licząc od dnia wydania prawomocnej decyzji w sprawie zwrotu wypłaty.
Tak też było w przypadku osoby, której sprawa była powodem pytania prawnego TK. ZUS bowiem w 2014 r. domagał się zwrotu nienależnie wypłaconych świadczeń rehabilitacyjnych w 1998 r. Po wejściu ustawy w życie takie przypadki już nie będą możliwe.
Etap legislacyjny
Projekt ustawy przyjęty przez rząd