Strony ustaliły, że na wypadek naruszenia zakazu konkurencji pracownik zapłaci karę umowną w wysokości 12-miesięcznego wynagrodzenia. Umowa została zawarta na pół roku. Po trzech miesiącach od rozwiązania umowy o pracę (trzymiesięczne wypowiedzenie) pracownik podjął zatrudnienie w innej firmie prowadzącej taką samą działalność. Były pracodawca wystąpił o zapłatę kwoty odpowiadającej wysokości kary umownej. Czy jest to zgodne z prawem?

Tak
Jak stanowi art. 1011 par. 1 k.p. w zakresie określonym w odrębnej umowie, pracownik nie może prowadzić działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy ani też świadczyć pracy w ramach stosunku pracy lub na innej podstawie na rzecz podmiotu prowadzącego taką działalność.
Firma, która poniosła szkodę wskutek naruszenia przez pracownika zakazu przewidzianego w umowie, może dochodzić wyrównania tej szkody na ogólnych zasadach odpowiedzialności pracowników za szkodę wyrządzoną pracodawcy. Wskazaną regulację stosujemy odpowiednio, gdy pracodawca i pracownik mający dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę, zawierają umowę o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy. W umowie określa się także okres obowiązywania zakazu oraz wysokość odszkodowania należnego od pracodawcy. Jak do tej pory wszystko jest jasne - problemem była tylko możliwość zastrzeżenia kary umownej. Ostatecznie jednak SN w wyroku z 10 października 2003 r. (I PK 528/02, OSNP z 2004/19/336) przyjął, że w umowie o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy dopuszczalne jest zastrzeżenie kary umownej na rzecz byłego pracodawcy w razie niewykonania lub nienależytego wykonania przez byłego pracownika obowiązku powstrzymywania się od działalności konkurencyjnej. Zatem pracodawca może się dodatkowo zabezpieczyć przez zastrzeżenie kary umownej.
Co do samej kary, to należy wskazać, że w razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania kara należy się wierzycielowi w zastrzeżonej na ten wypadek wysokości bez względu na wysokość szkody. Żądanie odszkodowania przenoszącego wysokość kary nie jest dopuszczalne, chyba że strony inaczej postanowiły. Jeżeli zobowiązanie zostało w znacznej części wykonane, dłużnik może żądać zmniejszenia kary; to samo dotyczy wypadku, gdy jest ona rażąco wygórowana.
PODSTAWA PRAWNA
■ Art. 1011 i nast. ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).