Skarga kasacyjna nie jest dopuszczalna w sprawach dotyczących odwołania się od odmowy rejestracji układu zbiorowego pracy. Tak orzekł Sąd Najwyższy postanowieniem z 5 kwietnia 2016 r.
Postępowanie, które trafiło do SN, dotyczyło regulacji wewnątrzzakładowych w Przedsiębiorstwie Komunikacji Miejskiej Katowice. W 2013 r. Okręgowy Inspektor Pracy (OIP) w Katowicach odmówił rejestracji protokołu dodatkowego do obowiązującego w tej firmie układu zbiorowego. Jako przyczynę wskazywano, że na podstawie tego aktu prawo do bezpłatnych przejazdów w ramach komunikacji miejskiej (biletu wolnego zapewnianego przez pracodawcę) zyskiwali pracownicy (kierowcy) zatrudnieni na czas nieokreślony oraz określony i członkowie ich rodzin. Takiego uprawnienia nie przewidziano natomiast dla przyjętych na okres próbny. Zdaniem OIP rozwiązanie to jest niedopuszczalne, bo prowadzi do nierównego traktowania ze względu na rodzaj zawartej umowy o pracę. Zatrudniający i związki zawodowe odwołały się od tej decyzji do sądu rejonowego, a następnie okręgowego, ale obie instancje podtrzymały stanowisko inspekcji pracy. Sprawa trafiła do SN. W trakcie rozprawy strona skarżąca podtrzymała swoje stanowisko.
– Prawo dopuszcza różnicowanie sytuacji podmiotów, o ile zastosowane będą obiektywne kryteria odmiennego traktowania – podkreślał Rafał Walczak, radca prawny reprezentujący pracodawcę i związki zawodowe.
Wskazywał też na faktyczne bariery w rozszerzeniu wspomnianego uprawnienia na osoby zatrudnione na okres próbny.
– Bilet wolny można nabyć na okres roku, podczas gdy praca na próbę może trwać maksymalnie trzy miesiące. Oznacza to, że pracownik, który po okresie próbnym nie zostanie w firmie, jeszcze przez dziewięć miesięcy może korzystać z wolnych przejazdów, choć nie jest już pracownikiem przedsiębiorstwa komunikacyjnego – dodawał.
Sąd Najwyższy nie rozstrzygnął jednak omawianych wątpliwości. Odrzucił skargę kasacyjną, bo uznał, że jest ona niedopuszczalna w sprawach dotyczących odwołania się od odmowy rejestracji układu zbiorowego. SN przypomniał, że zgodnie z art. 5191 par. 1 k.p.c. od wydanego przez sąd II instancji postanowienia co do istoty sprawy oraz od postanowienia w przedmiocie odrzucenia wniosku kasacja przysługuje tylko w sprawach z zakresu prawa osobowego, rzeczowego i spadkowego. Z kolei z par. 3 tego przepisu wynika, że w postępowaniu rejestrowym skarga kasacyjna przysługuje jedynie od postanowień sądu II instancji w przedmiocie wpisu lub wykreślenia z rejestru podmiotu podlegającego rejestracji.
Tymczasem układu zbiorowego nie można uznać za podmiot (nie chodzi w tym przypadku także o postępowanie przed sądem rejestrowym). Jednocześnie nie ma podstaw do zastosowania innej wykładni omawianych regulacji niż językowa, bo nie prowadzi ona np. do absurdalnych skutków.
Ważne
W układzie zbiorowym nie można wynegocjować rozwiązań, które są mniej korzystne dla zatrudnionych niż te zagwarantowane w kodeksie pracy
ORZECZNICTWO
Postanowienie o odrzuceniu skargi kasacyjnej z 5 kwietnia 2016 r., sygn. akt I PK 102/15.
