Niektóre grupy zawodowe mogą liczyć na specjalne dodatki do stałego wynagrodzenia, dłuższe urlopy, zapomogi czy wcześniejsze i wyższe emerytury. Są to więc przywileje finansowe i dodatki pozapłacowe. Grupami uprzywilejowanymi są lekarze, nauczyciele, politycy, urzędnicy a także górnicy.

Ta ostatnia grupa cieszy się licznymi przywilejami materialnymi i socjalnymi. Liczne nowelizacje podstawy prawnej regulującej przywileje górników tj. Karty Górnika spowodowały, że z czasem przestała ona chronić górników. W związku z tym, o przyznaniu dodatków tj. deputaty węglowe, nagrody jubileuszowe, "barbórkowe", czy "ołówkowe", decyduje pracodawca lub organizacja związkowa.

Obok dodatków finansowych, górnicy mogą liczyć na dodatki socjalne. Czas ich pracy jest odpowiednio dostosowany do warunków w kopalni. Pracują po 7 godzin dziennie i codziennie otrzymują posiłek regeneracyjny. Warto wymienić tzw. ołówkowe czyli fundusze przeznaczone na wyprawkę szkolną dla dzieci, bony świąteczne czy okolicznościowe bilety kolejowe.
Dzień górnika jest dniem wolnym od pracy. Z tej okazji, część pracowników otrzymuje nagrodę w wysokości miesięcznego wynagrodzenia. Są to tak zwane pieniądze „barbórkowe”. W zależności od stopnia i stażu pracy, wynagrodzenie górnika oscyluje od 2,5 do 7 tysięcy złotych brutto.

Nie są to jednak jedyne przywileje. Kolejnym dodatkiem jest nagroda jubileuszowa. Wynosi ona od 75 proc. do 400 proc. miesięcznego wynagrodzenia. Przyznawana jest odpowiednio co 5 lat pracownikom, którzy przepracowali co najmniej 15 lat. Z jubileuszami związane są także odznaki honorowe i dyplomy, które stanowią też niematerialną nobilitację.
Górnicy mogą przede wszystkim cieszyć się z wcześniejszej i wyższej emerytury. Szacuje się, że jedna czwarta emerytowanych górników nie ukończyła 54 lat. Przy przejściu na emeryturę lub rentę inwalidzką, Karta Górnika przewiduje specjalną odprawę.

Czy w związku ze zmianami w systemie emerytalnym istnieje ryzyko utraty przywilejów przez górników? Na to pytanie odpowiada Marcin Zieleniecki, wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej w wywiadzie dla DGP. „Nie sądzę. Wiemy, jaka jest specyfika pracy górniczej. To zajęcie odmienne od wykonywanych przez większość ubezpieczonych. Duże ryzyko wypadku i skrajnie trudne warunki pracy odbijają się na sytuacji zdrowotnej górników. Przeciętna długość życia górników jest krótsza niż innych grup ubezpieczonych. Przekłada się to także na długość okresu pobierania świadczeń górniczych. Na całym świecie odrębności dotyczące uprawnień emerytalnych górników występują, dlatego nie spodziewam się zmian.”

Podstawa prawna: Rozporządzenie Rady Ministrów z dn. 30 grudnia 1981