Tylko w tym roku gminy otrzymają 2 proc. na obsługę wypłaty świadczeń. W kolejnych latach dotacja na ten cel spadnie do 1,5 proc. i może nie wystarczyć na pełne pokrycie kosztów.
Pomoc dla rodzin / Dziennik Gazeta Prawna
Niższe dofinansowanie znalazło się w projekcie ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, który wczoraj został przyjęty przez rząd. Uchwaleniem najważniejszej obietnicy wyborczej PiS ma się zająć w przyszłym tygodniu Sejm. Prace nad nim będą prowadzone w szybkim tempie, aby zdążyć ze startem programu wspierania rodzin 500 plus na 1 kwietnia br.
Pieniądze dla powiatów
Mimo licznych uwag zgłaszanych w trakcie konsultacji społecznych większość z nich w projekcie zaakceptowanym przez Radę Ministrów nie została uwzględniona, niezmienione zostały więc podstawowe warunki, od których będzie zależało uzyskanie świadczenia wychowawczego. W efekcie kryterium dochodowe będzie obejmować tylko pierwsze lub jedyne dziecko w rodzinie i ma wynosić 800 zł lub 1200 zł na jednego jej członka. Nie będzie też górnego progu, który nie pozwalałby na uzyskiwanie świadczeń przez zamożnych rodziców. 500 zł będzie też wypłacane tylko do ukończenia 18 lat, a nie do zakończenia nauki w szkole ponadgimnazjalnej. Ponadto wsparcie nie będzie wliczane do dochodu przy ubieganiu się o świadczenia rodzinne czy z pomocy społecznej.
Istotna modyfikacja nastąpiła natomiast w zakresie środków przewidzianych na koszty obsługi związane z wypłacaniem 500 zł. Samorządy od samego początku wskazywały, że przeznaczone na ten cel 2 proc. kwoty przewidzianej na świadczenia może nie wystarczyć na pokrycie kosztów realizacji zadania zleconego. Dlatego postulowały jej zwiększenie. Jednak zamiast zwiększyć dotację rząd ją ściął. Wprawdzie w tym roku dofinansowanie wyniesie jeszcze 2 proc., ale od 2017 r. i w każdym kolejnym roku tylko 1,5 proc.
Zmniejszeniem dotacji zaskoczone są samorządy. – Pani premier obiecywała, że rząd, zlecając nowe zadania, będzie gwarantował taką wysokość dotacji, która umożliwi ich właściwą realizację i samorządy nie będą musiały do nich dokładać. Przy takim jej poziomie tej pewności nie ma – podkreśla Andrzej Porawski ze Związku Miast Polskich.
– Szkoda, że nie została zachowana propozycja z pierwszej wersji projektu, bo ona zakładała, że w tym roku będzie odrębna pula przeznaczona na wdrożenie ustawy – dodaje Marzena Szuleta, kierownik biura świadczeń rodzinnych Urzędu Miasta w Kaliszu.
Korzystna zmiana dotycząca środków na pokrycie kosztów obsługi nastąpiła natomiast w przypadku powiatów. Ich zadaniem będzie bowiem wypłacanie dodatku wychowawczego dla osób pełniących funkcję rodziców zastępczych lub prowadzących rodzinny dom dziecka. Ma on wynosić 500 zł miesięcznie i też będzie go finansować budżet państwa. Tyle tylko że pierwotnie powiaty nie miały dostać żadnych środków na realizację wypłaty dodatku. Ostatecznie projekt zakłada dla nich 1 proc. dotacji.
Miesięczny monitoring
Do ustawy zostały już przygotowane projekty dwóch rozporządzeń. Pierwsze z nich wprowadza wzór wniosku, który będzie potrzebny do ubiegania się o świadczenie wychowawcze, oraz określa listę dokumentów do niego dołączanych. Są one praktycznie takie same jak te, które są potrzebne przy staraniu się o zasiłek rodzinny na dziecko. Z kolei drugie rozporządzenie dotyczy sprawozdań z realizacji programu 500 plus, które będą przesyłane przez gminy do wojewodów. Co do zasady będą one przekazywane raz na kwartał, do 15. dnia miesiąca następującego po jego zakończeniu. Wzory odpowiednich tabel zawiera załącznik nr 1 do rozporządzenia. Jednak w tym roku informacje obejmujące dane m.in. o liczbie rodzin (w tym tych, które mają przyznane wsparcie na pierwsze dziecko) i wypłacanych świadczeń będą przesyłane w ujęciu miesięcznym, do siódmego dnia następnego miesiąca.
– Systematyczne zbieranie informacji z pewnością ułatwi monitoring ustawy, dla nas to będzie jednak dodatkowa praca, bo wypełnienie odpowiednich tabel będzie zajmować czas – podkreśla Magdalena Rynkiewicz-Stępień, zastępca dyrektora Miejskiego Centrum Świadczeń w Opolu.
Etap legislacyjny
Projekt ustawy przyjęty przez rząd