Pracodawca zobowiązany jest do przeciwdziałania mobbingowi. Tak wynika z art. 943 par. 1 k.p. W jaki sposób pracodawca może wdrażać politykę antymobbingową? Czy odpowiedzialność pracodawcy jest nieograniczona?
Paulina Kutrzebka dyrektor departamentu Life Science, Kancelaria Prawna Świeca i Wspólnicy / Dziennik Gazeta Prawna
Jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy w ramach stosunku pracy jest wdrażanie prewencji antymobbingowej. Zacytowany przepis, w powiązaniu z art. 111 oraz art. 94 pkt 10 k.p., zobowiązuje pracodawcę do poszanowania dóbr osobistych pracownika (w szczególności poprzez dbałość o zapewnienie takiej atmosfery w miejscu pracy, która gwarantuje, że dobra osobiste zatrudnionego będą respektowane w należyty sposób). Przepisy nie wskazują wprost, jak pracodawca winien realizować ten obowiązek.
Jak wskazał Sąd Najwyższy, przeciwdziałanie mobbingowi ma wymiar obowiązku starannego działania pracodawcy w zakresie stworzenia odpowiednich warunków pracy (wyrok z 3 sierpnia 2011 r., sygn. akt I PK 35/11). Omawiana powinność zostanie zrealizowana – zdaniem SN – poprzez prowadzenie szkoleń dotyczących niebezpieczeństwa i konsekwencji mobbingu lub wdrażanie procedur, które umożliwiają wykrywanie i zwalczanie tego typu zjawisk. W gestii pracodawcy pozostaje dobór środków i metod wdrażania prewencji antymobbingowej. W literaturze wielokrotnie podkreślano, że najbardziej optymalnym modelem jest równoległe wprowadzanie rozwiązań w trzech obszarach: prawnym (przepisy wewnętrzne, regulamin pracy), praktyka zarządzania (np. precyzyjny podział uprawnień i obowiązków) oraz kultura organizacyjna (np. przestrzeganie zasad etyki).
Za brak realizacji tego obowiązku pracodawca może zostać zobowiązany do zapłaty zadośćuczynienia na rzecz pracownika, który rozwiązał stosunek pracy z uwagi na naruszone dobra osobiste (w wyniku mobbingu ze strony współpracowników).
Dbałość o politykę antymobbingową w miejscu pracy ma istotne znaczenie na przyszłość. Wykazanie przez pracodawcę w toku procesu sądowego, że podjął on realne czynności w zakresie prewencji antymobbingowej (potencjalnie skuteczne), umożliwi pracodawcy uwolnienie się od odpowiedzialności wobec zatrudnionego.