Od 2016 r. wchodzą w życie nowe regulacje prawne dotyczące m.in. wykorzystywania urlopów związanych z narodzinami i wychowaniem dziecka.
Celem nowelizacji kodeksu pracy i ustawy zasiłkowej było uproszczenie i uelastycznienie przepisów dotyczących uprawnień rodzicielskich. Zmiany są korzystne zarówno dla rodziców, jak i firm, z tym że te pierwsze przeważają. Najbardziej istotne jest umożliwienie rodzicom dzielenia się uprawnieniami związanymi z opieką nad dzieckiem także wtedy, gdy jedno z nich ma status pracownika, a drugie jest objęte ubezpieczeniem chorobowym na innej podstawie.
Co więcej, nowelizacja rozszerza krąg uprawnionych do urlopów macierzyńskiego i rodzicielskiego. Prócz ojca dziecka mogą to być inni członkowie najbliższej rodziny, o ile są pracownikami lub są ubezpieczeni. Jednak osoby te będą mogły korzystać z uprawnień rodzicielskich jedynie w wyjątkowych sytuacjach.
Korzystną dla firm modyfikacją jest wydłużenie i ujednolicenie do 21 dni terminów na składanie wniosków w zakresie uprawnień rodzicielskich. W ten sposób pracodawcy uzyskują więcej czasu na dostosowanie organizacji do zmian kadrowych. Ucieszy ich także zasada, zgodnie z którą pracownik będzie mógł zrezygnować z korzystania z urlopu rodzicielskiego w każdym czasie za zgodą pracodawcy i powrócić do pracy. Podobnie należy ocenić rozwiązanie polegające na tym, że szef może nie uwzględnić wniosku o łączenie urlopu z pracą, jeżeli nie będzie to możliwe ze względu na organizację pracy lub jej rodzaj. Kolejną zmianą na korzyść firm jest wprowadzenie reguły, zgodnie z którą ograniczono ochronę pracowników przebywających na urlopach wychowawczych oraz uprawnionych do urlopu wychowawczego i korzystających z obniżenia wymiaru czasu pracy do 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu, ewentualnie obniżonego czasu pracy.
Z kolei pracownicy będą zadowoleni z nowego rozwiązania, którym jest proporcjonalne zwiększanie wymiaru urlopu rodzicielskiego w razie jego łączenia z wykonywaniem pracy w firmie, która go udzieliła. Przydatną w praktyce nowością będzie możliwość korzystania nie z dni, lecz z godzin wolnych na dziecko. W ten sposób pracownik udający się np. na wywiadówkę nie straci całego dnia.
Zmianą mającą na celu zwiększenie przejrzystości przepisów jest rezygnacja z dodatkowego urlopu macierzyńskiego i włączenie go do urlopu rodzicielskiego. W efekcie ten ostatni ulegnie wydłużeniu o dotychczasowy urlop dodatkowy. Pracownik nie straci jednak przy tym na wysokości zasiłku macierzyńskiego. Obecnie podczas urlopu dodatkowego otrzymywał 100 proc. podstawy wymiaru, a na rodzicielskim – 60 proc. W wyniku zmian w początkowym okresie urlopu rodzicielskiego zasiłek będzie również na poziomie 100 proc., a dopiero później – 60 proc.
Zmienione przepisy zaczną obowiązywać od 2 stycznia 2016 r.