1 października 2015 r. wchodzi w życie nowelizacja ustawy rehabilitacyjnej. Będzie można otrzymać refundację należności, gdy zostały zapłacone do 14 dni po terminie.
Jednym ze sposobów na aktywizację zawodową niepełnosprawnych jest refundacja składek przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Zwrot przysługuje:
1) osobie niepełnosprawnej wykonującej działalność gospodarczą za składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe do wysokości odpowiadającej wysokości składki, której podstawą wymiaru jest najniższa możliwa do zadeklarowania przed przedsiębiorcę kwota, czyli 60 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, a przez pierwsze 24 miesiące prowadzenia działalności – 30 proc. tego wynagrodzenia,
2) niepełnosprawnemu rolnikowi lub rolnikowi zobowiązanemu do opłacania składek za niepełnosprawnego domownika, składki na ubezpieczenia społeczne rolników – wypadkowe, chorobowe, macierzyńskie oraz emerytalno-rentowe.
Składki osób należących do powszechnego systemu są refundowane w różnej wysokości – procent podlegający zwrotowi jest uzależniony od orzeczonego stopnia niepełnosprawności. Dotąd warunkiem otrzymania refundacji było opłacenie należności terminowo. Od 1 października niepełnosprawny uzyska zwrot, nawet jeśli spóźnił się ze składką. Opóźnienie nie może być jednak dłuższe niż 14 dni.
W uzasadnieniu do projektu ustawy czytamy, że przepis obowiązujący w dotychczasowym brzmieniu jest zbyt restrykcyjny w kontekście uprawnień, jakie posiadają pracodawcy korzystający z dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych. W ich przypadku koszty płacy (w tym obowiązkowe składki na ubezpieczenia społeczne) poniesione z opóźnieniem nie dłuższym niż 14 dni w stosunku do obowiązujących terminów nie powodują utraty uprawnienia do otrzymania dofinansowania do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego. Konsekwentnie więc ustawodawca postanowił przyznać taki sam „bonus” również samym zainteresowanym, czyli osobom niepełnosprawnym opłacającym składki za siebie lub domownika.
Zmianę należy uznać za korzystną przede wszystkim z punktu widzenia szeroko rozumianej sprawiedliwości społecznej. Nie było dotąd racjonalnego powodu, dla którego pracodawca zatrudniający niepełnosprawnego mógł się nieznacznie spóźnić ze składką, ale niepełnosprawny prowadzący własny biznes lub gospodarstwo – już nie. W jego przypadku nawet jednodniowe opóźnienie pozbawiało go możliwości uzyskania zwrotu. W praktyce łatwiej jest wygospodarować środki na składki pracodawcy, który przecież zyskuje na zatrudnieniu niepełnosprawnego, niż takiej osobie, dla której samozatrudnienie jest często jedyną możliwością prowadzenia aktywności zawodowej.
Jednak z innego punktu widzenia można powiedzieć, że ustawodawca daje niejako pewne przyzwolenie na nieuiszczanie należności w terminie, dając okres niejako ulgowego traktowania przez pierwsze 14 dni po terminie. W tym przypadku przede wszystkim należałoby się zastanowić na zaostrzeniem przepisów na początku dla pracodawców. Podstawowym zadaniem tych przepisów ma być zmniejszenie obciążeń dla niepełnosprawnych, a dzięki temu – utrzymanie ich na rynku pracy, dlatego też ten kierunek zmian jest zdecydowanie korzystniejszy.
Podstawa prawna
Art. 25a ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 127, poz. 721 ze zm.).