Staramy się o przyznanie miejsca w domu pomocy społecznej dla chorej teściowej. Zorientowaliśmy się, że kwota wymagana przez dom (a ustalana przez gminę) jest dużo wyższa od emerytury, jaką pobiera teściowa. Czy mam to rozumieć w ten sposób, że domy te są jedynie dla ludzi o wysokich przychodach, bo wydawało mi się, że tak jest tylko w placówkach prywatnych – pisze zdumiona pani Honorata i prosi o szczegółowe wyjaśnienie zasad odpłatności za DPS
W pierwszej kolejności do wnoszenia odpłatności za pobyt w domu pomocy społecznej (DPS) zobowiązana jest osoba, która ma tam zamieszkać (gdy jest nią dziecko, jego opiekun ustawowy). Pobierana opłata nie może przekroczyć 70 proc. jego dochodu. Przekazuje on pieniądze do kasy domu lub na rachunek bankowy, może także złożyć upoważnienie do dobrowolnego ich potrącania z jego emerytury, renty czy zasiłku stałego.
Nie do końca jest prawdą to, że osoba ubiegająca się o przyjęcie musi mieć wysoki dochód. Jeżeli nie jest on wystarczający do pokrycia opłaty za pobyt w domu, wtedy badana jest sytuacja finansowa członków jej najbliższej rodziny. Gdy żyje małżonek, to on powinien dopłacić różnicę. Jeżeli go nie ma (np. umarł), do ponoszenia opłat zobowiązani są zstępni (dzieci, wnuki), na końcu wstępni (rodzice, dziadkowie). Na samym końcu znajduje się gmina. Ona jednak opłaca jedynie różnicę pomiędzy średnim kosztem utrzymania w domu pomocy a opłatami wnoszonymi przez wyżej wymienione osoby.
W przypadku niewywiązywania się zobowiązanych do opłat koszty utrzymania mieszkańca ponosi gmina kierująca osobę do DPS. Z tym że ma ona prawo dochodzenia zwrotu wydatków od osób zobowiązanych.
Osoba gospodarująca w rodzinie obowiązana jest do dofinansowania pobytu w DPS członka rodziny, jeżeli dochód na osobę jest wyższy niż 300 proc. kryterium dochodowego przyjętego dla celów pomocy społecznej (456 zł x 300 proc. = 1368 zł na osobę w rodzinie). Natomiast osoba samotnie gospodarująca zobowiązana jest do dofinansowania pobytu w DPS członka rodziny, jeżeli jej dochód jest wyższy niż 300 proc. kryterium dochodowego dla samotnych, czyli (542 zł x 300 proc. = 1626 zł).
W każdym z tych przypadków osobie zobowiązanej musi pozostać kwota pozwalająca na przeżycie po wniesieniu opłaty za pobyt w domu pomocy. Niskie dochody rodziny mogą być powodem do zwolnienia (całkowitego lub częściowego) z opłat. Możliwe jest to wtedy, gdy członkowie rodziny wnoszą opłaty za pobyt innych jej członków w DPS, ośrodku wsparcia lub innej placówce, sami są przewlekle chorzy, niepełnosprawni, bezrobotni albo ucierpieli w wyniku klęski żywiołowej lub innych zdarzeń losowych, utrzymują się z jednego wynagrodzenia lub świadczenia oraz wtedy, gdy osoba zobowiązana do wniesienia opłaty jest w ciąży lub samotnie wychowuje dziecko.
Podstawa prawna
Art. 59, 61, 64 ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 163).