Projekt nowelizacji został przygotowany z inicjatywy Prezydenta RP. Sejm uchwalił ustawę 24 lipca 2015 r., Senat nie wniósł do niej poprawek. Prezydent podpisał ją 5 sierpnia, a 31 sierpnia 2015 r. ustawa została opublikowana w Dzienniku Ustaw pod pozycją 1268. Nowe regulacje przynoszą wygodne rozwiązania dla pracujących rodziców.
Alicja Dobrenko, radca prawny w kancelarii prawa pracy Wojewódka i Wspólnicy Sp. k. / Dziennik Gazeta Prawna



Nowości w systemie urlopów
Zmiany wprowadzone do kodeksu pracy mają ułatwić rodzicom godzenie życia zawodowego z opieką nad dziećmi przez zapewnienie większej elastyczności w korzystaniu z uprawnień rodzicielskich, w szczególności z urlopów macierzyńskich, ojcowskich, rodzicielskich i wychowawczych.
Lista zmian jest długa. Zlikwidowany zostaje m.in. dodatkowy urlop macierzyński i dodatkowy urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego. Nie spowoduje to jednak łącznego skrócenia okresu sprawowania bezpośredniej osobistej opieki nad dzieckiem, ponieważ równocześnie wydłużony zostanie urlop rodzicielski i będzie wynosił do 32 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie lub do 34 tygodni w pozostałych przypadkach. Dzięki temu ujednolicone zostaną zasady i system urlopów związanych z wychowaniem dziecka.
Zmiany obejmą także urlop ojcowski, którego wymiar co prawda nadal będzie wynosił dwa tygodnie, ale od 2 stycznia 2016 r. będzie mógł zostać wykorzystany jednorazowo albo w dwóch jednotygodniowych częściach do ukończenia przez dziecko 24. miesiąca życia.
Dzielenie uprawnień na części
Rodzicom zapewniono również możliwość wykorzystania urlopu rodzicielskiego w wymiarze co najmniej 16 tygodni do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko ukończy 6. rok życia, oraz prawo do wykorzystania urlopu wychowawczego również do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat. Dla pracodawców istotne jest, że skorzystanie z 16 tygodni urlopu rodzicielskiego w późniejszym terminie pomniejszy liczbę części, w których może zostać wykorzystany urlop wychowawczy.
Nowelizacja kodeksu pracy pozwala także na proporcjonalne wydłużenie urlopu rodzicielskiego, jeżeli będzie on łączony z pracą rodzica u pracodawcy udzielającego tego urlopu. Ustawa daje rodzicom możliwość jednoczesnego korzystania przez nich z urlopu rodzicielskiego i wychowawczego. Wówczas wymiar tych urlopów ulegnie proporcjonalnemu skróceniu.
Zmiany dotyczą również terminów na złożenie wniosków o urlop rodzicielski i wychowawczy – zostaną one wydłużone z 14 do 21 dni. Dzięki temu pracodawcy uzyskają możliwość lepszej organizacji pracy w związku z urlopami związanymi z rodzicielstwem.
Wolne na opiekę liczone w godzinach
Nowością będzie też sposób korzystania ze zwolnienia od pracy na opiekę nad dzieckiem. Obecnie możliwe jest jego wykorzystanie w wymiarze dwóch dni do ukończenia przez dziecko 14. roku życia. Nowelizacja pozwoli na jego wykorzystanie w sposób dostosowany do okoliczności i potrzeb rodziny, ponieważ uprawnienie to będzie mogło być wykorzystane albo tak jak dotychczas – w wymiarze dwóch dni, albo w wymiarze 16 godzin. Ustawa wprowadza także możliwość korzystania z uprawnień rodzicielskich nie tylko przez osoby posiadające status pracownika, ale również przez osoby objęte ubezpieczeniem społecznym w razie choroby i macierzyństwa niebędące pracownikami, i to zarówno będące rodzicami dziecka, jak i najbliższymi członkami rodziny.
Nowelizacja wchodzi w życie 2 stycznia 2016 r. z wyjątkiem zmian dotyczących art. 182 kodeksu pracy, które zaczną obowiązywać 1 marca 2016 r.