O podpisaniu ustawy poinformowała w czwartek prezydencka kancelaria. Do ustawy wprowadzono pojęcie pomocy konsularnej - pomocy udzielanej obywatelowi polskiemu, np. w razie poważnego wypadku lub ciężkiej choroby, aresztowania lub zatrzymania, aktu przemocy czy w sytuacji konieczności nagłego powrotu do Polski, gdy nie ma on na to środków finansowych.

W Prawie konsularnym określono też zadania konsula w przypadku wystąpienia w jego okręgu zdarzeń mogących powodować zagrożenie dla zdrowia i życia lub bezpieczeństwa obywateli polskich. Nowe przepisy zobowiązują konsula do podejmowania działań mających na celu wsparcie bezpiecznego i sprawnego opuszczenia przez nich zagrożonego obszaru.

Ustawa przewiduje także, że polski konsul ma udzielać pomocy konsularnej obywatelowi innego państwa członkowskiego UE, które nie ma przedstawicielstwa dyplomatycznego lub urzędu konsularnego na terytorium państwa przyjmującego.

Nowe prawo zastąpi obecnie obowiązującą ustawę z 1984 r. o funkcjach konsulów RP. Ustawa konsoliduje dotychczas obowiązujące w zakresie prawa konsularnego przepisy. Do tej pory kwestie takie jak postępowanie przed konsulem czy opłaty konsularne były regulowane w aktach innych niż ustawa.

Nowa ustawa jest następstwem orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. W październiku 2014 r. TK uznał za niekonstytucyjny przepis ustawy umożliwiający uregulowanie postępowania przed konsulem na poziomie pozaustawowym. Od połowy lat 80. w tej kwestii obowiązywało zarządzenie MSZ - akt prawny, który zgodnie z obecną konstytucją powinien mieć charakter wewnętrzny i obowiązywać tylko jednostki organizacyjnie podległe organowi wydającemu ten akt.