Prowadzę działalność gospodarczą. Po kontroli ZUS dostałem kilka dni temu decyzję o odmowie zasiłku chorobowego za cały miesiąc, rzekomo z powodu świadczenia pracy w mojej firmie w czasie zwolnienia lekarskiego. Tymczasem w trakcie kontroli byłem w firmie tylko prywatnie, aby podpisać kilka dokumentów. Pracę wykonywali moi pracownicy, a ja wszedłem do biura przy okazji, udając się na kolejne zabiegi do szpitala. Złożyłam nawet zaświadczenia ze szpitala. Czy ZUS słusznie cofnął mi prawo do zasiłku? Co mogę teraz zrobić?
Zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (dalej: ustawa chorobowa) pracownik traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres zwolnienia, jeżeli w czasie orzeczonej niezdolności do pracy wykonuje pracę zarobkową lub wykorzystuje zwolnienie w sposób niezgodny z jego celem. Okoliczności te ZUS ustala w trybie określonym w art. 68 ustawy chorobowej, tj. poprzez kontrolę. Artykuł 17 ma zastosowanie również do ubezpieczonych prowadzących działalność gospodarczą na własny rachunek, czyli takich, jak w opisywanym przypadku. Z przepisu tego wynikają dwie przesłanki, po których zaistnieniu zarówno pracownik, jak i przedsiębiorca nie otrzymają świadczenia chorobowego. Wystąpienie choćby jednej z nich będzie skutkować pozbawieniem prawa do zasiłku chorobowego.
Sam fakt wykonywania jakichkolwiek czynności w firmie podczas zwolnienia nie przesądza jednak automatycznie o tym, że ubezpieczony wykonywał pracę zarobkową. Ważny jest charakter tych działań. Jak wynika z wyroku Sądu Najwyższego z 6 maja 2009 r., sygn. akt II UK 359/08, czynności formalnoprawne podejmowane w okresie niezdolności do pracy przez osobę prowadzącą działalność gospodarczą w związku z posiadanym przez nią statusem pracodawcy nie są pracą zarobkową powodującą utratę prawa do zasiłku chorobowego. W ich zakres wchodziło podpisywanie niezbędnej dokumentacji kadrowej, płacowej i finansowej, przy jednoczesnym braku podejmowania innych działań związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej w dotychczasowym pełnym zakresie.
Złożenie w tej sytuacji odwołania od decyzji ZUS może skutkować jej zmianą na korzyść przedsiębiorcy. W jego treści należy zaś powołać się na wszelkie możliwe środki dowodowe, aby wykazać, że rozstrzygnięcie jest nieprawidłowe. W tym celu należy udowodnić m.in., że w momencie kontroli w firmie znajdowali się pracownicy, co uwiarygodni twierdzenia przedsiębiorcy, iż w okresie jego choroby to właśnie pracownicy zajmowali się prowadzeniem firmy. Rozważenia wymaga również powołanie ich na świadków. Ponadto należy zaakcentować, że ZUS nie zakwestionował przedłożonego przez przedsiębiorcę zaświadczenia potwierdzającego zabiegi lecznicze w tym dniu. Dla poparcia argumentacji można również przypomnieć, że ZUS nie przedstawił wiarygodnych dowodów na poparcie swojego stanowiska zawartego w decyzji, iż przedsiębiorca wykorzystywał zwolnienie lekarskie w sposób nieprawidłowy, niezgodny z celem zwolnienia.
Ważne
Podejmowania czynności technicznych w firmie, jak np. podpisywanie niezbędnych faktur lub odebranie telefonu, nie można automatycznie zakwalifikować jako wykonywania pracy zarobkowej
Podstawa prawna
Art. 17 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 159).
Art. 83 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 121 ze zm.).