Od 1 października wzrosną kryteria dochodowe uprawniające do finansowego wsparcia. Wyższe będą też kwoty niektórych świadczeń.
Zmiany w pomocy dla osób o najniższych dochodach / Dziennik Gazeta Prawna
Na jesieni zmienią się progi dochodowe uprawniające nie tylko do świadczeń rodzinnych, ale i tych z pomocy społecznej. Ich podwyżkę zakłada rządowa propozycja weryfikacji, która trafiła już do komisji trójstronnej. Dzięki niej więcej osób będzie mogło korzystać ze wsparcia. Wzrost kryteriów oznacza jednak nie tylko większe wydatki budżetu państwa, lecz także samorządów, które finansują niektóre świadczenia.
Minimum przekroczone
Kryteria dochodowe w pomocy społecznej, tak jak w świadczeniach rodzinnych, podlegają weryfikacji raz na trzy lata. Są one ustalane na podstawie badania progu interwencji socjalnej dla różnych typów gospodarstw domowych, które przeprowadza Instytut Pracy i Spraw Socjalnych (IPiSS). Rząd zaproponował, aby od 1 października kryteria wynosiły: 634 zł w przypadku osoby samotnej oraz 514 zł na osobę w rodzinie. Progi wzrosną więc odpowiednio o 92 zł oraz 58 zł w porównaniu do obecnie obowiązujących kwot.
– Rządowe propozycje odpowiadają wyliczonym progom interwencji socjalnej. Na przykład dla rodziny z dwójką starszych dzieci wynosi on 513,98 zł na jedną osobę – wskazuje dr Piotr Kurowski z IPiSS.
Dodaje, że w przypadku weryfikacji przeprowadzanych w poprzednich latach nie zawsze tak bywało. Rząd decydował się na podwyższanie progów, gdy były one niższe od minimum egzystencji, czyli takiego poziomu dochodu, który umożliwia pokrycie niezbędnych wydatków związanych z przeżyciem. Tak było np. w 2012 r., gdy była ostatnia weryfikacja. Tyle tylko, że nie udało się tego do końca osiągnąć, bo np. dla czteroosobowej rodziny w zeszłym roku minimum egzystencji wynosiło 463,79 zł na jednego jej członka. A próg uprawniający ją do świadczeń to 456 zł.
– Dobrze, że rząd wraca do przyjętych w ustawie o pomocy społecznej zasad, chociaż może to być spowodowane tym, że 2015 r. jest rokiem wyborczym – stwierdza dr Piotr Kurowski.
Więcej posiłków
Ponieważ z kwotami kryterium powiązana jest wysokość niektórych świadczeń, ich wzrost przełoży się automatycznie na ich podwyżkę. Dotyczy to np. zasiłku stałego, który przysługuje osobom niezdolnym do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnym do aktywności zawodowej. Świadczenie to wzrasta o 50 proc. sumy kwot, o które podwyższone zostały kryteria.
– W ubiegłym roku liczba osób korzystających ze świadczeń spadła o 10–15 proc. Jest to związane z tym, że w okresie od ostatniej weryfikacji rosły emerytury i dochody rodzin. Dlatego po podwyżce kryterium z pewnością nastąpi wzrost uprawnionych – uważa Bożena Antończyk, dyrektor Ośrodka Pomocy Społecznej w Chorzowie.
Również zdaniem Danuty Bojarskiej, dyrektora MOPS w Stargardzie Szczecińskim, podwyżka kryterium jest na tyle znacząca, że przyniesie wzrost w statystykach.
– Możliwość korzystania z wyższego wsparcia może jednak zniechęcać do podejmowania aktywności zawodowej – dodaje.
Ponadto dzięki podwyżce progów dochodowych więcej osób będzie spełniać warunki uzyskania bezpłatnego posiłku w ramach rządowego programu „Pomoc państwa w zakresie dożywiania”. Prawo do niego mają osoby i rodziny, które spełniają kryterium wynoszące 150 proc. tego, które obowiązuje w pomocy społecznej.
– W tym roku mamy wyjątkowo dużo decyzji, w których jest odmowa posiłku z powodu przekroczenia progu o zaledwie kilka złotych. Dzięki weryfikacji będziemy mogli go przyznać – podkreśla Bożena Antończyk.
Weryfikacja progów będzie się wiązać ze wzrostem wydatków budżetu państwa, który jeszcze w tym roku wyda na świadczenia z pomocy społecznej o 183 mln zł więcej, a w 2016 r. – 550 mln zł. Wyższe koszty poniosą też samorządy, ponieważ część z przewidzianych w przepisach form wsparcia finansują z własnych środków.