Kobiety przebywające na urlopach wychowawczych przed 1 stycznia 1999 r. mają prawo do wyższego kapitału początkowego. Wynika to z tego, że okres ten jest liczony jako składkowy
Podstawą jest ustawa z 5 marca 2015 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2015 r. poz. 552), która weszła w życie 1 maja tego roku. Dzięki niej wszystkie osoby nabywające prawo do emerytury na zasadach kapitałowych są tak samo traktowane bez względu na to, kiedy korzystały z urlopu wychowawczego.
Przed wejściem w życie nowych przepisów składki na ubezpieczenia emerytalne były odprowadzane z budżetu państwa wyłącznie za osoby sprawujące osobistą opiekę nad dzieckiem po 31 grudnia 1998 r. Po zmianach również matki, które rozpoczęły swoją aktywność zawodową oraz urodziły dziecko przed wejściem w życie reformy systemu emerytalnego (czyli przed 1 stycznia 1999 r.), mogą liczyć na wyższą emeryturę. Każdy rok opieki nad dzieckiem będzie liczony tak, jakby państwo opłaciło za nie składki. Przeliczenie będzie dotyczyć kapitału początkowego za okres urlopu wychowawczego, jak również okres niewykonywania pracy w związku z opieką nad dzieckiem w wieku do 4 lat – w granicach do 3 lat na każde dziecko oraz łącznie do 6 lat. W przypadku dziecka, na które przysługiwał zasiłek pielęgnacyjny, dodatkowo okres składkowy może być zwiększony o 3 lata.
Wprowadzenie nowych przepisów dla tej grupy ubezpieczonych oznacza, że osoby, które mają już ustalony kapitał początkowy, muszą zwrócić się o jego przeliczenie. Wniosek w tej sprawie należy przesłać pocztą lub dostarczyć osobiście do tej jednostki ZUS, która wydała decyzję o ustaleniu kapitału. Przesyłając taki dokument, należy podać znak sprawy (czyli numer wspomnianej decyzji), zaczynający się od symbolu KPU 1 00...... Przy czym o złożeniu takiego wniosku nie mogą zapomnieć osoby, które już pobierają emeryturę ustaloną na podstawie kapitału początkowego.
Ci, którzy nie wiedzą, jak napisać odpowiednie pismo, mogą wykorzystać wzór opracowany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych – druk o symbolu ZUS Kp-3, dostępny w jednostkach organizacyjnych zakładu lub na jego stronach internetowych (www.zus.pl).
Osoby z ustalonym kapitałem początkowym, które jeszcze nie zakończyły aktywności zawodowej, mogą poczekać z jego przeliczeniem do czasu przejścia na emeryturę. Wówczas ZUS z urzędu ponownie ustali jego wysokość z uwzględnieniem wszystkich zmian. W takim przypadku konieczne jest wskazanie we wniosku emerytalnym, że kapitał był obliczany. Nie trzeba za to po raz kolejny dostarczać do ZUS dokumentów potwierdzających zatrudnienie i wysokość zarobków.
Zmiana, która obowiązuje od 1 maja i odnosi się do matek opiekujących się dziećmi przed wdrożeniem reformy systemu emerytalnego, nie jest pierwszą modyfikacją zasad ustalania kapitału początkowego. Blisko dwa lata temu weszła w życie inna nowelizacja przepisów, na podstawie której w przypadku osób powracających do pracy w trakcie roku wysokość kapitału początkowego jest liczona na podstawie faktycznego okresu podlegania ubezpieczeniu. W praktyce oznacza to, że wskaźnik stanowiący podstawę ustalania kapitału jest wyższy niż ten obowiązujący wcześniej.
Decyzję w sprawie ponownego ustalenia wysokości emerytury organ rentowy wydaje w ciągu 60 dni od wyjaśnienia ostatniej niezbędnej do tego okoliczności
Etap legislacyjny
Ustawa weszła w życie 1 maja 2015 r.