Na odwołanie do sądu jest 7 dni. Powodem może być to, że przed jej sporządzeniem nie było rozmowy z członkiem korpusu służby cywilnej
Urzędnik oraz pracownik służby cywilnej zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony podlega ocenie okresowej dokonywanej przez bezpośredniego przełożonego. Od takiej oceny przysługuje prawo odwołania do sądu w terminie 7 dni od zapoznania się z nią. Analiza orzecznictwa wskazuje, że w większości przypadków odwołania członków służby cywilnej od dokonanej oceny są zasadne. Warto więc wiedzieć, jakie powody są najczęściej przyczyną uchylenia decyzji pracodawcy.
Wymagania muszą być znane
Jak wskazał Sąd Apelacyjny w Poznaniu w wyroku z 30 października 2014 r. (sygn. akt III APa 17/14, www.orzeczenia.ms.gov.pl), pracownik, któremu powierza się określone stanowisko i stawia określone wymagania, powinien być oceniany z punktu widzenia wyznaczonych mu obowiązków i wymagań. Kryterium oceny jego pracy nie mogą natomiast stanowić oczekiwania pracodawcy, o których pracownik nie wie przy zawieraniu umowy o pracę i o których pracodawca nie informuje go w czasie trwania stosunku pracy (por. też wyrok SA w Szczecinie z 25 lutego 2014 r., sygn. akt III APa 13/13, www.orzeczenia.ms.gov.pl).
Rozmowa przed oceną
Jednym z istotnych wymogów formalnych poprzedzających sporządzenie okresowej oceny członka korpusu służby cywilnej jest rozmowa przełożonego z pracownikiem. Zaniechanie tego obowiązku może doprowadzić do uchylenia przez sąd negatywnej oceny jako dokonanej z naruszeniem przepisów. Tak orzekł Sąd Apelacyjny w Poznaniu w wyroku z 22 sierpnia 2013 r. (sygn. akt III APa 7/13, www.orzeczenia.ms.gov.pl).
Obowiązek przeprowadzenia rozmowy z pracownikiem wynika z par. 9 rozporządzenia w sprawie warunków i sposobu przeprowadzania ocen okresowych członków korpusu służby cywilnej (dalej: rozporządzenie). Ponadto ocena musi uwzględniać wnioski z rozmowy. Rozporządzenie formułuje jedynie wymóg przeprowadzenia rozmowy, natomiast milczy w sprawie sposobu, w jaki miałaby się ona odbyć. Zatem równie dobrze może ona mieć charakter znacznie odformalizowany (wyrok Sądu Okręgowego w Białymstoku z 12 listopada 2013 r., sygn. akt VP 7/13, www.orzeczenia.ms.gov.pl). Stanowisko to nie oznacza jednak, że obowiązek przeprowadzenia rozmowy nie ma istotnego znaczenia. Przeciwnie – w każdym przypadku wniesienia odwołania sąd w pierwszej kolejności weryfikuje spełnienie tego warunku formalnego sporządzonej oceny (por. np. wyrok SA w Łodzi z 16 stycznia 2013 r., sygn. akt III APa 33/12, www.orzeczenia.ms.gov.pl ).
Doskonalenie zawodowe
Zasady i tryb dokonywania ocen określa art. 83 ustawy o służbie cywilnej i rozporządzenie. Oceny dokonuje się na podstawie kryteriów oraz na arkuszu oceny odpowiednim dla stanowiska pracy zajmowanego przez członka służby cywilnej. Kryteria oceny zostały podzielone na obowiązkowe oraz dodatkowe, tj. wybrane przez oceniającego. W przypadku członków korpusu służby cywilnej, którzy nie są zatrudnieni na stanowiskach kierowniczych, kryteriami obowiązkowymi są: rzetelność i terminowość, wiedza specjalistyczna i umiejętność jej wykorzystania, zorientowanie na osiąganie celów oraz doskonalenie zawodowe.
W stosunku do ostatniego kryterium wypowiedział się Sąd Apelacyjny w Rzeszowie w wyroku z 24 czerwca 2014 r. (sygn. akt III APa 4/14, www.orzeczenia.ms.gov.pl), w którym uznał, że nie jest prawidłowe dokonanie takiej samej oceny pracownika, jak tych członków służby cywilnej, którzy w ogóle nie odbywali żadnych szkoleń. Sprawa dotyczyła urzędnika zatrudnionego w urzędzie kontroli skarbowej. Uczestniczył on we wszystkich szkoleniach zaproponowanych przez pracodawcę. Jako biegły rewident musiał wypełniać obowiązek dokształcania się i uczestniczył w szkoleniach zewnętrznych. Jak wskazał sąd, opis kryterium ustalony w załączniku nr 1 do rozporządzenia zawiera określenia typu: nastawienie na własny rozwój i podnoszenie kwalifikacji, zdolność i skłonność do uczenia się, uzupełnianie wiedzy, podnoszenie kwalifikacji tak, aby zawsze posiadać aktualną wiedzę, wykazywanie zainteresowania rozwijaniem swoich kompetencji poprzez samodoskonalenie się itp. Niewątpliwie taki opis kryterium doskonalenia zawodowego oznacza premiowanie tych, którzy podejmują trud własnego rozwoju. Zdaniem sądu to, że odbywane przez urzędnika szkolenia nie dotyczyły wprost prawa podatkowego, nie powinno prowadzić do ich pomijania przy dokonywaniu oceny. Niewątpliwie bowiem wiedza i umiejętności nabyte w trakcie tych szkoleń mogą zostać przez urzędnika wykorzystane w trakcie wykonywania obowiązków pracowniczych.
Kryterium oceny doskonalenia zawodowego dotyczył też wyrok Sądu Najwyższego z 30 października 2013 r. (sygn. akt II PK 32/13, OSNAPiUS 2014/9/128). W orzeczeniu tym SN stwierdził, że zwrot „podnoszenie kwalifikacji” jest podstawą do wymagania od pracownika określonego wykształcenia. A jego brak nie może rzutować negatywnie na ocenę okresową. Kwestia ta to nie to samo co nastawienie na własny rozwój i podnoszenie kwalifikacji. Zdaniem SN nawet gdyby członek służby cywilnej nie miał wykształcenia wymaganego na zajmowanym stanowisku, to jego ocena okresowa nie mogła zostać zaniżona z tej przyczyny.
Ważne
Ocena okresowa dotyczy wykonywania przez członka korpusu służby cywilnej obowiązków wynikających z opisu zajmowanego przez niego stanowiska pracy. Sporządza się ją na piśmie i niezwłocznie zapoznaje z nią ocenionego
Podstawa prawna
Art. 83 ustawy z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1111 ze zm.).
Par. 9, par. 11 ust. 2 rozporządzenia prezesa Rady Ministrów z 8 maja 2009 r. w sprawie warunków i sposobu przeprowadzania ocen okresowych członków korpusu służby cywilnej (Dz.U. nr 74, poz. 633).