Właścicielowi zakładu wolno zatrudnić jako pracowników swoich rodziców, opłacając za nich zryczałtowaną składkę na ZUS. Osoby te bowiem są traktowane jak współpracujący nawet, jeśli mają umowę o pracę
Czy przedsiębiorca może zatrudnić rodzinę
Absolwent uczelni technicznej założył firmę. W krótkim czasie okazało się, że liczba zamówień gwałtownie rośnie. Z tego powodu konieczne stało się zatrudnienie nowych osób. Właściciel przedsiębiorstwa uznał, że nigdzie nie znajdzie lepszych pracowników niż własna rodzina. Czy ZUS obejmie takie osoby ubezpieczeniem?
TAK
Możliwe jest zatrudnienie na podstawie umowy o pracę najbliższego członka rodziny. Osoba taka jest traktowana jak osoba współpracująca z prowadzącym pozarolniczą działalność. Zgodnie z przepisami ubezpieczeniowymi za taką osobę może być uznany współmałżonek, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione. Prawo do zryczałtowanego ubezpieczenia społecznego mają także rodzice i osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności lub wykonywaniu umowy agencyjnej lub umowy-zlecenia. Przy czym nie dotyczy to osób, z którymi została zawarta umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego.
Podstawa prawna
Art. 8 ust. 2 i 11 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 121).
Czy mieszkający oddzielnie rodzic może współpracować
Przedsiębiorstwo handlowe poszukuje pracowników. Właściciel firmy uznał, że odpowiednie kwalifikacje do wykonywania tej pracy posiada jego ojciec i że najlepszym rozwiązaniem będzie jego zatrudnienie na podstawie umowy o pracę, ale jednocześnie skorzystanie z możliwości opłacania niższych składek. Czy jeśli ojciec nie mieszka razem z prowadzącym przedsiębiorstwo, może korzystać z preferencyjnych rozliczeń składek?
NIE
Przedsiębiorcy pragnący zatrudnić rodzica jako pracownika muszą pamiętać, że ZUS nakaże opłacić składki jak za pracownika, jeśli zatrudniany nie mieszka razem z właścicielem przedsiębiorstwa. Taka osoba nie ma bowiem statusu współpracującej, a w związku z tym będzie podlegać ubezpieczeniom społecznym na takich samych zasadach jak wszyscy podwładni.
Podstawa prawna
Art. 8 ust. 2 i 11 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 121).
Czy współpraca jest możliwa bez umowy
Absolwentka zarządzania założyła firmę. Ponieważ rodzice mieli problemy z dopracowaniem do wieku emerytalnego, postanowiła ich zatrudnić. Nie podpisała jednak z nimi umowy, bowiem nie wiedziała, jak ma określić zakres ich obowiązków, tym bardziej że rodzice pomagali jej w załatwianiu różnych spraw. Czy takie osoby będą mogły podlegać ubezpieczeniu społecznemu?
TAK
Bardzo często się zdarza, że członkowie rodziny pomagają najbliższym w prowadzeniu firm. Problemy pojawiają się dopiero wtedy, kiedy konieczne jest zgłoszenie takich osób do ZUS i opłacania za nich składek ubezpieczeniowych. Jeśli świadczona pomoc odbywa się bez umowy, decydujące znaczenie ma wspólne prowadzenie gospodarstwa domowego. W takim przypadku pomagający w firmie krewni są ubezpieczeni w ZUS jako osoby współpracujące przy wykonywaniu działalności gospodarczej. Jeżeli jednak pomoc jest świadczona na podstawie umowy-zlecenia, wówczas bez wyjątku należy stosować przepisy dotyczące zleceniobiorców. Tym samym fakt prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego przez osobę wykonującą zlecenie i przedsiębiorcę jest bez znaczenia.
Podstawa prawna
Art. 8 ust. 2 i 11 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 121).
Czy siostra może pracować na etacie u brata
Najstarszy z trójki rodzeństwa założył firmę, która zaczęła przynosić coraz większe zyski. Zaproponował pracę na podstawie umowy o pracę młodszemu rodzeństwu, które mieszka jeszcze razem z rodzicami w jednym domu. Czy to wystarczy, żeby takie osoby podlegały ubezpieczeniu jak pracownicy?
TAK
Brat lub siostra mogą być zatrudnieni na podstawie umowy o pracę przez rodzeństwo. W takim przypadku mogą podlegać ubezpieczeniu na zasadach ogólnych jak wszyscy pracownicy. Rodzeństwo jednak nie może być ubezpieczone jak osoby współpracujące, bowiem nie zostało wymienione w przepisach określających, kto może mieć taki status. Nie ma tutaj znaczenia, czy rodzeństwo mieszka razem i ma wspólny adres zameldowania.
Podstawa prawna
Art. 8 ust. 2 i 11 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 121).
Czy za syna trzeba opłacać składki na ZUS
Ojciec zatrudnił syna w swojej firmie. Uznał bowiem, że w obecnej sytuacji na rynku pracy nie będzie szukać nowych pracowników, kiedy jego dziecko nie może znaleźć zatrudnienia. Czy musi obowiązkowo zapłacić składki za syna?
TAK
Syn pomagający ojcu w prowadzeniu firmy jest traktowany jak osoba współpracująca. I z racji tego obowiązkowo podlega ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu. Jedynie ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne. Składki za taką osobę opłaca się w tych samych wysokościach co daniny ubezpieczeniowe za przedsiębiorcę ubezpieczonego na ogólnych zasadach. To oznacza, że składka na ubezpieczenie społeczne jest obliczana od podstawy wymiaru nie niższej niż 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty rocznego limitu podstawy wymiaru składek emerytalno-rentowych. Natomiast składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacona od podstawy stanowiącej 75 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku. Tylko wtedy, gdy osoba współpracująca została objęta ubezpieczeniami w trakcie miesiąca kalendarzowego, najniższa podstawa wymiaru składek społecznych podlega proporcjonalnemu zmniejszeniu za ten miesiąc. Zmniejszenia dokonuje się dzieląc ją przez liczbę dni kalendarzowych tego miesiąca i mnożąc przez liczbę dni podlegania ubezpieczeniu. Ta możliwość nie dotyczy podstawy wymiaru składki zdrowotnej, która jest bowiem miesięczna i niepodzielna. Przedsiębiorca ma obowiązek naliczyć składki ZUS, nawet jeśli osoba współpracująca nie uzyskała w danym miesiącu przychodu,
Podstawa prawna
Art. 8 ust. 2 i 11 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 121).
Czy macocha musi mieszkać z właścicielem firmy
Absolwentka studiów plastycznych założyła działalność gospodarczą, która polegała na sprzedaży do krajów Unii Europejskiej obrazów młodych polskich twórców. Właścicielka firmy zatrudniła na podstawie umowy o pracę macochę, z którą mieszka w jednym domu. Czy ZUS uzna zatrudnioną za osobę współpracującą?
TAK
W takiej sytuacji członek rodziny – w tym przypadku macocha – zatrudniona jako pracownik na podstawie umowy o zatrudnieniu jest traktowana z punktu widzenia ubezpieczeń społecznych jako osoba współpracująca. Nie ma znaczenia, że w świetle przepisów prawa pracy oraz podatku dochodowego taka osoba jest określana jako pracownik. Jeśli więc macocha prowadzi wspólne gospodarstwo z właścicielką firmy, spełnia wszystkie wymagania określone dla osób współpracujących dla celów ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego.
Podstawa prawna
Art. 8 ust. 2 i 11 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 121).
Czy ślub daje prawo do ulgowych składek
Pracownica zatrudniona w spółce cywilnej zawarła związek małżeński z jednym z właścicieli spółki. Czy w takiej sytuacji będzie traktowana jak osoba współpracująca?
NIE
Osoba pozostająca w związku małżeńskim z jednym ze wspólników spółki nadal podlega ubezpieczeniom społecznym jako pracownik. W tym przypadku nie ma znaczenia, czy prowadzi ze wspólnikiem wspólne gospodarstwo. Sytuacja ubezpieczeniowa takiej osoby nie zmienia się, bowiem podwładny zawarł umowę o pracę ze spółką, a nie z konkretną osobą prowadzącą działalność. Tym samym płatnikiem jej składek ZUS jest spółk a nie dana osoba prowadząca działalność.
Inaczej będzie wyglądać sytuacja pracownika, które zawrze związek małżeński z osobą prowadzącą działalność gospodarczą. Dla celów ubezpieczeniowych nie będzie już traktowany jak pracownik, lecz jak osoba współpracująca. Zmiana statusu takiej osoby nastąpi od dnia zawarcia związku małżeńskiego, bo od tego dnia zainteresowany jest członkiem rodziny przedsiębiorcy. Jako osoba współpracująca będzie podlegała ubezpieczeniom, o ile oczywiście małżonkowie prowadzą wspólne gospodarstwo domowe.
Podstawa prawna
Art. 8 ust. 2 i 11 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 121).