Pani Zofia spodziewa się dziecka. Prawdopodobnie zostanie samotną matką, ponieważ ojciec dziecka odszedł od niej. Odmówił też wsparcia finansowego i twierdzi, że nie uzna dziecka i w związku tym alimentów płacić również nie zamierza. – Nie czuję się najlepiej, jestem na zwolnieniu lekarskim, a moje dochody są niewielkie. Czy w tej sytuacji mogę domagać się od byłego partnera, aby płacił, zanim sąd ustali jego ojcostwo – pyta pani Zofia.
Tak. Nasza czytelniczka może wytoczyć powództwo jeszcze przed urodzeniem się dziecka, domagając się w nim, aby sąd zobowiązał jej byłego partnera do wyłożenia odpowiedniej sumy na koszty jej utrzymania przez trzy miesiące przed porodem oraz na utrzymanie dziecka przez trzy miesiące po urodzeniu. W ten sposób po przeprowadzeniu rozprawy sąd zabezpieczy jej przyszłe roszczenia związane z ustaleniem ojcostwa.
Składając pozew, przyszła matka powinna przedstawić zaświadczenie lekarskie potwierdzające ciążę i stan jej zaawansowania oraz uprawdopodobnić ojcostwo swojego partnera, np. zgłosić świadków, którzy zeznają, że pani od kilku miesięcy, a więc i w tym okresie, w którym mogła zajść w ciążę, razem mieszkali, a jej nie widywano w tym czasie w towarzystwie innych mężczyzn. W pozwie należy określić wysokość kwoty na pokrycie roszczeń, ale ostateczną decyzję w tej sprawie podejmie sąd, który oceni, czy należy udzielić zabezpieczenia, a także wskaże jego wysokość i formę (np. jednorazową wypłatę albo okresowe płatności). Osobno określi wysokość kwoty zabezpieczonej na rzecz matki oraz termin jej płatności, a osobno na rzecz dziecka. Terminem wypłaty dla dziecka będzie data jego urodzenia, którą matka powinna wykazać w postępowaniu egzekucyjnym, składając odpis skróconego aktu urodzenia.
Zabezpieczeń na poczet przyszłych roszczeń sąd ma prawo dokonać jeszcze przed urodzeniem się dziecka i wydaniem orzeczenia co do ustalenia ojcostwa. Matka powinna jednak wytoczyć powództwo w tej sprawie w ciągu trzech miesięcy od porodu. Termin ten nie może zostać ani skrócony, ani przedłużony. Od daty urodzenia się dziecka zaczyna więc biec termin wniesienia pozwu o alimenty lub o alimenty i o ustalenie ojcostwa (gdy mężczyzna nie przyznaje się do niego). Jeśli w tym czasie powództwo nie zostanie wytoczone, skutkuje to upadkiem zabezpieczenia, co oznacza, że domniemany ojciec dziecka ma prawo domagać się zwrotu pieniędzy, a nawet naprawienia szkody wyrządzonej mu wykonaniem zabezpieczenia.
Podstawa prawna
Art. 142 ustawy z 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 788). Art. 754 ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 101).