Po urlopie macierzyńskim i dodatkowym złożyłam wniosek o rodzicielski w maksymalnym, 26-tygodniowym wymiarze. W trakcie tego ostatniego urlopu zapewne urodzę drugiego syna. Czy będę mogła wystąpić o udzielenie niewykorzystanych kilku tygodni urlopu rodzicielskiego i zasiłku na pierwsze dziecko w późniejszym terminie, czy też może to zrobić ojciec dziecka? Czy zasiłek dla ojca byłby liczony od średniej pensji sprzed urodzenia dziecka? Czy mój nowy zasiłek macierzyński będzie ustalany od takiej samej podstawy jak na pierwsze dziecko – pyta pani Ewa.
W przedstawionej sytuacji czytelniczce przysługuje urlop i zasiłek macierzyński na drugie dziecko nie później niż od dnia porodu. Natomiast ojciec może wystąpić o udzielenie niewykorzystanej części urlopu rodzicielskiego i zasiłku macierzyńskiego na pierwsze dziecko. Z wyjaśnień ZUS wynika, że jest to jednak możliwe wtedy, gdy okres, o który wnioskuje ojciec dziecka, wynosi co najmniej 8 tygodni, obejmuje wielokrotność tygodnia i przypada bezpośrednio po okresie zasiłku macierzyńskiego wykorzystanego przez matkę dziecka.
Zatem w tym przypadku prawo ojca do urlopu rodzicielskiego i zasiłku macierzyńskiego na pierwsze dziecko zależy od tego, w jakim wymiarze mógłby z niego skorzystać. Podkreślić też trzeba, że jeśli ojciec nie zdecyduje się na kontynuację urlopu i wypłaty zasiłku albo nie będzie to możliwe, to ta jego część przepadnie. Nie ma bowiem możliwości, by wykorzystała go matka w późniejszym czasie. Będzie ona mogła wystąpić o zasiłek za czas urlopu rodzicielskiego, ale w związku z urodzeniem drugiego dziecka.
Zasiłek macierzyński dla ojca będzie obliczany od przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia wypłaconego mu za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym rozpocznie korzystanie z urlopu rodzicielskiego. Jeżeli jest zatrudniony krócej niż rok, do podstawy wymiaru zasiłku przyjmuje się przeciętne miesięczne wynagrodzenie za pełne kalendarzowe miesiące ubezpieczenia. Przy obliczaniu zasiłku istotna jest więc data rozpoczęcia urlopu, a nie urodzenia dziecka. Z kolei zasiłek macierzyński dla matki z tytułu urodzenia drugiego dziecka będzie naliczany od wcześniej ustalonej podstawy wymiaru. Obowiązuje bowiem zasada, że gdy między okresami pobierania zasiłków nie ma przerwy albo jest ona krótsza niż 3 miesiące kalendarzowe, podstawy wymiaru nie ustala się na nowo.
Podstawa prawna
Art. 29a, art. 36, art. 43 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 159). Art. 1821a ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502).