Prowadzę od wielu lat jednoosobową działalność gospodarczą w postaci doradztwa ubezpieczeniowego. Niebawem zamierzam dodatkowo zostać wspólnikiem spółki jawnej. Jak wygląda obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne? Czy będą one pobierane z obu tytułów mojej aktywności zawodowej i czy składki z tytułu bycia wspólnikiem opłaci sama spółka?
Osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej: ustawa systemowa) podlegają obowiązkowi ubezpieczeń społecznych. Do tej kategorii należą też wspólnicy spółki jawnej. Jak wynika z art. 9 ust. 3 ustawy systemowej osoba prowadząca kilka rodzajów działalności jest objęta obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z jednego wybranego przez siebie rodzaju.
Natomiast z art. 82 ust. 3 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (dalej: ustawa zdrowotna) wynika, że jeżeli ubezpieczony prowadzi działalność pozarolniczą i uzyskuje przychody z więcej niż jednego rodzajów działalności, składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana odrębnie od każdego z nich. Z ustępu 5 tego przepisu wynika, że rodzajami działalności są działalność gospodarcza prowadzona w formie spółki jawnej i inna pozarolnicza działalność gospodarcza, prowadzona na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych. Wynika z tego, że kwestia rozliczania ubezpieczenia zdrowotnego wygląda inaczej niż przy składkach na ubezpieczenie społeczne, ponieważ ubezpieczony, który prowadzi pozarolniczą działalność i uzyskuje przychody z więcej niż z jednego rodzaju działalności, składkę na ubezpieczenie zdrowotne opłaca odrębnie od każdego z nich.
Po uzyskaniu statusu wspólnika w spółce jawnej przedsiębiorca może kontynuować podleganie ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia własnej jednoosobowej działalności albo zmienić tytuł ubezpieczeń na wynikający z faktu bycia wspólnikiem spółki jawnej.
W myśl art. 84 ust. 1 ustawy zdrowotnej składkę na ubezpieczenie zdrowotne opłaca sam ubezpieczony. W konsekwencji w sytuacji prowadzenia działalności pozarolniczej w dwóch opisanych formach prowadzący działalność jest zobowiązany do opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne należnych z tego tytułu. W rezultacie przedsiębiorca będzie płatnikiem składek na ubezpieczenie zdrowotne z obu wskazanych tytułów, co też wskazał ZUS w piśmie z 17 marca 2014 r. (znak WPI/200000/43/275/2014), jednocześnie akcentując, że nieprawidłowa byłaby sytuacja, gdyby przedsiębiorca odprowadzał jedynie składki na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, a składki na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu pozostawania wspólnikiem spółki jawnej miałyby być płacone przez spółkę jawną.
Wniosek: w przypadku ubezpieczeń społecznych składki są opłacane wyłącznie z jednego rodzaju działalności, z obu rodzajów działalności trzeba opłacić natomiast składki zdrowotne.
Ważne
Jeśli podlegamy ubezpieczeniu z dwóch tytułów jako przedsiębiorcy, możemy wybrać, z którego z nich będziemy opłacać składki
Podstawa prawna
Art. 6 ust. 1 pkt 5, art. 8 ust. 6, art. 9 ust. 3 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 121).
Art. 82 ust. 3 i ust. 5, art. 84 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.).
