Choć jego przychód powinien być rozliczany na zasadach ogólnych, to nie potrącimy wszystkich obciążeń. A to dlatego, że pensję ma zbyt niską.
Pracownikowi młodocianemu, zatrudnionemu na umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego, w okresie nauki zawodu przysługuje wynagrodzenie obliczane w stosunku procentowym do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale (obowiązującego od pierwszego dnia następnego miesiąca po ogłoszeniu przez prezesa GUS w „Monitorze Polskim”). Przy czym pracownik – uczeń nie może zarobić mniej niż: 4 proc. wynagrodzenia - w I roku nauki, 5 proc. wynagrodzenia – w II roku nauki i 6 proc. wynagrodzenia – w III roku nauki.
Wysokość stawek wynagrodzenia zmienia się kilka razy w roku, tj. w marcu, czerwcu, we wrześniu i w grudniu. Stawki obowiązują przez 3 miesiące. Przeciętne wynagrodzenie w IV kwartale 2014 r. wyniosło 3942,67 zł, dlatego od 1 marca do 31 maja 2015 r. stawki dla młodocianych wynoszą:
wI rok – 157,71 zł,
wII rok – 197,13 zł,
wIII rok – 236,56 zł.
Z PIT i ZUS
Uczniowskie wynagrodzenie jest przychodem ze stosunku pracy i powinno być rozliczane z podatku dochodowego na zasadach ogólnych, tj. tak jak przychody pracowników dorosłych. Oznacza to obowiązek odliczenia pracowniczych kosztów uzyskania przychodów i zastosowania kwoty zmniejszającej podatek po złożeniu przez młodocianego oświadczenia PIT-2.
Przychód w rozumieniu przepisów podatkowych, tj. omawiane wynagrodzenie, stanowi też podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, gdyż osoba nieletnia ucząca się zawodu również podlega obowiązkowo wszystkim ubezpieczeniom, podobnie jak każdy inny pracownik.
Szczególne zasady
Jednak ze względu na niski miesięczny przychód przy dokonywaniu rozliczenia podatkowo-składkowego należy pamiętać o pewnych zasadach, dotyczących głównie składki zdrowotnej. Podstawą wymiaru składki zdrowotnej jest kwota stanowiąca podstawę dla składek społecznych, a więc przychód w sensie podatkowym, ale po pomniejszeniu o kwoty składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe, finansowanych przez ubezpieczonego i potrąconych przez płatnika z dochodu ubezpieczonego.
Ponadto w stosunku do pracowników, w tym młodocianych, zastosowanie ma zasada, zgodnie z którą składka na ubezpieczenie zdrowotne obliczona za poszczególne miesiące przez płatnika – pracodawcę według stopy 9 proc., przewyższająca obliczoną na zasadach ogólnych zaliczkę na podatek dochodowy, podlega obniżeniu do wysokości tej zaliczki. Ta zasada sprawdza się w praktyce u każdego ucznia, nawet tego będącego w III roku nauki. W przypadkach, w których u pracownika młodocianego stosowana jest kwota zmniejszająca podatek, zaliczka na podatek wynosi 0 zł, a wtedy również składka zdrowotna jest obniżana do tego poziomu. Zatem młodociany nie płaci ani zaliczki na podatek, ani składki zdrowotnej. Wynagrodzenie brutto jest pomniejszane tylko o składki społeczne w części 13,71 proc. [przykład]
Uwaga
Za pracowników młodocianych nie odprowadza się składek na Fundusz Pracy, dlatego że ich przychód stanowiący podstawę obowiązkowych składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, w przeliczeniu na miesiąc, jest niższy niż kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę
PRZYKŁAD
Brutto pomniejszane tylko o składki społeczne
Pracownik młodociany - uczeń II klasy – osiągnął w marcu 2015 r. wynagrodzenie w kwocie 197,13 zł. Ma prawo do podstawowych kosztów uzysku oraz kwoty ulgi podatkowej – 46,33 zł miesięcznie. Rozliczenie za marzec wygląda następująco:

Podstawa prawna
Art. 12 ust. 1, art. 32 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).
Art. 18 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2015 r. poz. 121).
Art. 81 ust. 1, ust. 6, art. 83 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.).
Par. 19 rozporządzenia Rady Ministrów z 28 maja 1996 r. w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 232).
Art. 104 ust. 1 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2015 r. poz. 149).