Czy umowa na zastępstwo po dwukrotnym kontrakcie terminowym przekształci się z mocy prawa w stały etat?
Zgodnie z art. 251 par. 1 kodeksu pracy (dalej: k.p.) zawarcie trzeciej umowy o pracę na czas określony jest równoznaczne w skutkach prawnych z podpisaniem umowy o pracę na czas nieokreślony, o ile przerwa między rozwiązaniem poprzedniej a nawiązaniem kolejnej nie przekroczyła miesiąca.
Zakresem tego przepisu nie są jednak objęte wszystkie kontrakty czasowe – nie znajduje on zastosowania m.in. do umów o pracę zawartych na czas określony w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy. Co do zasady dopuszczalne będzie zawarcie takiej umowy również jako kolejnej po dwóch kontraktach terminowych. Zawarcie umowy o zastępstwo skutkuje bowiem przerwaniem sekwencji dwóch umów terminowych. Powoduje też, że kolejny tego typu kontrakt – zawarty nawet szybciej niż po upływie miesiąca od dnia rozwiązania poprzedniego – znów będzie traktowany jako pierwszy w rozumieniu art. 251 par. 1 k.p. Ważne jest jednak, by zawarcie umowy o zastępstwo było uzasadnione rzeczywistą potrzebą pracodawcy i konkretnymi okolicznościami. W innym przypadku mogłoby to zostać uznane za próbę obejścia przepisów dotyczących maksymalnej liczby kontraktów terminowych.
Wyłączenie umów o zastępstwo z katalogu limitowanych czasowo kontraktów o pracę na czas określony przewidziane jest również w projekcie nowelizacji kodeksu pracy przygotowanym przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. Zakłada on, że okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony oraz łączny okres zatrudnienia na podstawie kontraktów terminowych zawieranych między tymi samymi stronami stosunku pracy nie będzie mógł przekraczać 33 miesięcy, a łączna liczba tych umów nie będzie mogła przekraczać trzech. O ile projekt resortowy wejdzie w życie bez istotnych zmian, pracodawca będzie jednak musiał zawiadomić okręgowego inspektora pracy o zawarciu umowy o zastępstwo, wykraczającej poza ustawowy limit czasowy, wskazując na jej przyczyny i zasadność.