Moja sąsiadka, osoba młoda, ale samotna, do niedawna radziła sobie. Miała pracę i choć nie zarabiała wiele, to spokojnie wiązała koniec z końcem. Ostatnio jednak podupadła na zdrowiu, pracuje rzadko, widzę, że zaczyna brakować jej pieniędzy na lekarstwa i leczenie – opowiada pani Maria. – Trochę jej pomagam, ale gotówki nie chce ode mnie brać, czasem przyjdzie na obiad, czasem na herbatę. Do pomocy społecznej zgłosić się nie chce, mówi, że nie spełnia kryterium, więc nikt jej nic nie da. Sprawdziłam: kryterium dla osoby samotnej to 542 zł. U nas czynsz wynosi prawie tyle, a jeszcze prąd, inne opłaty... jedzenie, lekarstwa. Czy taka osoba może uzyskać cokolwiek z pomocy społecznej
Tak. Osoby, które niespodziewanie znajdą się w trudnej sytuacji życiowej, mogą się zwrócić o wsparcie do ośrodka pomocy społecznej w miejscu zamieszkania. Mogą to zrobić, nawet jeśli do tej pory nie korzystały z usług tej instytucji i jeśli ich niedawne dochody przekraczały uprawniające do korzystania z pomocy społecznej kryterium dochodowe.
Dla osób w podobnej sytuacji przewidziano specjalny zasiłek celowy. „Specjalny” oznacza, że przyznawany jest on wyjątkowo, „celowy” – że pieniądze można wydać wyłącznie na określony cel. Tym celem może być właśnie zakup leków lub opłacenie kosztów leczenia, ale też zakup odzieży, żywności, zapłacenie za prąd.
Pomoc z opieki społecznej przyznawana jest wyłącznie na wniosek zainteresowanego. A to oznacza, że sąsiadka sama musi zgłosić się do najbliższego (gminnego, miejskiego, dzielnicowego) ośrodka pomocy. Wniosek najlepiej złożyć na piśmie (choć ta forma nie jest wymagana). Zanim otrzyma pomoc, powinna się spodziewać, że pracownik ośrodka zweryfikuje informacje o jej sytuacji życiowej przeprowadzając wywiad środowiskowy – odwiedzi ją w mieszkaniu, zasięgnie opinii sąsiadów, sprawdzi prawdziwość deklaracji o dochodach.
Specjalny zasiłek celowy w wysokości nieprzekraczającej kryterium dochodowego (wspomniane 542 zł dla osoby samotnie gospodarującej) nie podlega zwrotowi.
Warto jednak wiedzieć, że niezależnie od wspomnianego zasiłku osoba, która wpadła w przejściowe tarapaty, może się starać o zasiłek okresowy, zasiłek celowy (bez przymiotnika specjalny) lub pomoc rzeczową, pod warunkiem, że zobowiąże się do zwrotu w części lub w całości wartości pomocy, gdy jej sytuacja się poprawi.

Podstawa prawna

Art. 41 ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2013 r. poz. 182).