Osoba, która ubiega się o zasiłek dla bezrobotnych w naszym kraju po okresie pracy za granicą, może mieć problem z jego uzyskaniem, jeśli centrum jej interesów życiowych mieściło się w innym państwie Unii. Przy jego ustalaniu bierze się pod uwagę m.in. czas trwania i ciągłość pobytu oraz sytuację rodzinną i mieszkaniową. Można uznać, że mieści się ono w Polsce dopiero wtedy, gdy bezrobotny np. wykaże, że tu pozostały jego rodzina i dom, na których utrzymanie łoży.

Tak wynika z dwóch wyroków Naczelnego Sądu Administracyjnego wydanych w sprawie męża i żony, którzy 7 lat pracowali w Irlandii. Po powrocie do Polski wystąpili o zasiłek z urzędu pracy. Marszałek województwa (wojewódzki urząd pracy) odmówił, bo ostatnio nie byli ubezpieczeni w Polsce oraz nie można uznać ich za osoby, które podczas pracy za granicą posiadały miejsce zamieszkania (ośrodek interesów życiowych) w Polsce. Bezrobotni odwołali się do ministra pracy. Ten utrzymał w mocy decyzję WUP, złożyli więc skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.
Sąd uchylił obydwie decyzje, stwierdzając, że organy administracyjne nie wzięły pod uwagę wszystkich okoliczności. Zwrócił uwagę, że za pieniądze zarobione za granicą małżeństwo wybudowało w Polsce dom, w którym zameldowali się po powrocie do kraju. Od tych orzeczeń minister złożył skargę kasacyjną.
NSA uchylił wyroki WSA i oddalił skargi małżonków.Stwierdził, że w sprawie przyznania im zasiłku polskie służby zatrudnienia nie były właściwe. Generalną zasadą prawa unijnego jest, że zasiłek uzyskuje się w miejscu, w którym się ostatnio pracowało. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy bezrobotny udowodni, że w czasie pracy w UE zamieszkiwał w Polsce. Tak jest np. w przypadku pracowników przygranicznych. NSA wskazał, że tak rozumiane miejsce zamieszkania małżonków było w Irlandii. Świadczy o tym długość okresu przebywania za granicą oraz to, że przyjeżdżali do Polski tylko na 1-, 2-tygodniowe urlopy. Ponadto wspólne gospodarstwo domowe prowadzili w Irlandii, tam też płacili składki na ubezpieczenia społeczne i podatki.
– Bezrobotny, który przed ubieganiem się o zasiłek wykonywał pracę w innym kraju UE, powinien co do zasady najpierw oddać się do dyspozycji tamtejszych służb zatrudnienia, wystąpić tam o świadczenie i być zarejestrowany w tych służbach przez cztery tygodnie. Dopiero po tym czasie może transferować wypłatę świadczenia do Polski – tłumaczy DGP Piotr Gołębiewski z Ministerstwa Pracy.

ORZECZNICTWO

Wyroki NSA z 23 stycznia 2015 r., sygn. akt I OSK 1929/13 i I OSK 1888/13