Nasz pracownik przebywał na 8-tygodniowym urlopie rodzicielskim. Natomiast na urlopie macierzyńskim, dodatkowym macierzyńskim oraz pozostałej części urlopu rodzicielskiego przebywała matka dziecka, która jest zatrudniona w innej firmie. Czy po powrocie tego pracownika z urlopu rodzicielskiego przez 36 miesięcy jesteśmy zwolnieni z opłacania składki na FP? Matka dziecka nie poszła na urlop wychowawczy, tylko wróciła do pracy.
Za zatrudnionych pracowników, powracających z urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego lub urlopu wychowawczego pracodawca nie opłaca składek na FP.
Zwolnienie to obowiązuje przez 36 miesięcy, począwszy od pierwszego miesiąca po powrocie z wymienionego urlopu. Przypomnijmy, że składka na FP wynosi 2,45 proc. podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i jest w całości finansowana ze środków płatnika składek. Podstawę wymiaru składki na FP stanowi:
wkwota stanowiąca podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bez stosowania ograniczenia do trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, wynosząca w przeliczeniu na okres miesiąca co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę,
wkwota nie niższa niż 80 proc. wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę – w przypadku wynagrodzenia pracownika w okresie jego pierwszego roku pracy.
Składkę co do zasady opłaca się za pracowników, którzy obowiązkowo podlegają ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym i ich podstawa wymiaru składek w przeliczeniu na miesiąc jest równa co najmniej minimalnemu wynagrodzeniu (w 2014 r. – 1680 zł, w 2015 r. – 1750 zł).
Aby zachęcić pracodawców do dalszego zatrudniania powracających ze wskazanych urlopów, ustawodawca wprowadził okresowe zwolnienie z obowiązku opłacania składek na FP za takie osoby.
Płatnicy nie opłacają składki za tych pracowników przez 36 miesięcy. Okres ten liczymy od pierwszego miesiąca po powrocie z urlopu. To zwolnienie wynika z art. 104a ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.
Pracodawca jest zwolniony z opłacania składki, gdy spełnione są dwa warunki. Pierwszy to udzielenie jednego z wymienionych urlopów, a drugi wiąże się z koniecznością powrotu pracownika po urlopie i kontynuowaniem zatrudnienia.
Ustawodawca nie określa, ile ma trwać ta nieobecność. Oczywiście długość niektórych urlopów określa kodeks pracy, np. macierzyńskiego, rodzicielskiego, ale już urlop wychowawczy może trwać zarówno kilka miesięcy, jak i kilka lat. Przepisy w żaden sposób nie ograniczają uprawnień do zwolnień w stosunku do jednego dziecka czy dzieci lub okresu sprawowania opieki. Ustawodawca nie określił też, że zwolnienie to ma zastosowanie tylko do kobiet. Mogą z tego korzystać też ojcowie, którzy coraz częściej korzystają z urlopów związanych z rodzicielstwem.
Dla pracodawcy sprawa więc powinna być jasna. Gdy udzieli urlopu, a pracownik (kobieta lub mężczyzna) powraca po nim do firmy, to od pierwszego dnia następnego miesiąca przez 36 miesięcy korzysta ze zwolnienia w opłacaniu składek na FP.
Jednak ZUS informuje, że gdy z tych urlopów na to samo dziecko korzystają oboje rodzice, uprawnienie do zwolnienia będzie przysługiwało wyłącznie jednemu pracodawcy. Nabywa je ten z płatników, który pierwszy udzielił pracownikowi jednego z tych urlopów i nadal go zatrudnia. Tak wynika ze strony 87 pkt 10 poradnika „Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu, ustalania podstawy wymiaru oraz rozliczania i opłacania składek na te ubezpieczenia oraz na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych” (http://www.zus.pl/pliki/poradniki/porad1.pdf). ZUS wprowadza więc zasadę, że jedno dziecko to jedno zwolnienie i tylko dla jednego z rodziców.
Taka interpretacja nie wynika z podanych przepisów.
Podkreślić należy, że kodeks pracy zezwala obojgu rodzicom korzystać z takich urlopów, jeśli tylko są pracownikami, a nawet dzielić się nimi. Trudno znaleźć racjonalne argumenty, aby w przedstawionej sytuacji pracodawca tylko jednego rodzica był zwolniony z opłacania składek na FP. W konsekwencji mimo takiej interpretacji, gdy podczas kontroli ZUS zakwestionuje prawo do zwolnienia i wyda w tym zakresie decyzję, to wniesione odwołania powinno zakończyć się sukcesem pracodawcy.
Na zakończenie należy dodać, że takie same zwolnienia obowiązują w zakresie naliczania składek na FGŚP.
Ważne
Po powrocie pracownika z urlopu rodzicielskiego nie opłaca się składek na FP przez 36 miesięcy
Podstawa prawna
Art. 104a ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 674 ze zm.).