TEZA: Przepis art. 23 ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. nr 223, poz. 1458 ze zm.) stanowi samodzielną instytucję prawa urzędniczego umożliwiającą przeniesienie na inne stanowisko bez konieczności wypowiedzenia warunków pracy i płacy oraz uchylającą ochronę szczególną.
Sygn. akt I PK 36/14
WYROK SĄDU NAJWYŻSZEGO
z 7 października 2014 r.
STAN FAKTYCZNY
Zastępca kierownika wydziału urzędu miasta został przeniesiony na stanowisko społecznego inspektora pracy (SIP) w trybie art. 23 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1202 ze zm.; dalej: u.p.s.) w związku z likwidacją zajmowanego stanowiska. Pracownik uznał, że pracodawca naruszył swoim działaniem art. 42 k.p. i odwołał się do sądu, podnosząc, że był członkiem związku zawodowego, a pracodawca nie konsultował przeniesienia z reprezentującą go organizacją związkową, a jako SIP korzystał ze szczególnej ochrony przed niekorzystnymi zmianami warunków pracy i płacy.
Sąd rejonowy uznał, że zmiana warunków pracy i płacy wymagała stosowania trybu wypowiedzenia zmieniającego, a wcześniej przeprowadzenia konsultacji związkowej. Niezależnie od tego pracodawca naruszył art. 13 ust. 3 ustawy z 24 czerwca 1983 r. o społecznej inspekcji pracy (Dz.U. nr 35, poz. 163 ze zm.; dalej ustawa o SIP), co uzasadniało uwzględnienie roszczenia pracownika o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach.
Apelację pracodawcy oddalił sąd okręgowy, stwierdzając, że choć przeniesienie nie wymagało stosowania trybu z art. 42 k.p., skoro art. 23 ust. 1 u.p.s. stanowi samoistną podstawę zmiany treści stosunku pracy takich pracowników, pracodawca naruszył obowiązek konsultacji związkowej oraz ochronny przepis ustawy o SIP. Skargę kasacyjną od tego wyroku wniósł pracodawca, zarzucając naruszenie art. 23 u.p.s. w związku z art. 38 k.p. i art. 13 ust. 3 ustawy o SIP.
UZASADNIENIE
Sąd Najwyższy podniósł, że art. 23 ust. 1 u.p.s. pozwala, w przypadku reorganizacji jednostki, na przeniesienie pracownika zatrudnionego na stanowisku urzędniczym na inne stanowisko odpowiadające jego kwalifikacjom, jeśli w wyniku likwidacji zajmowanego stanowiska dalsze zatrudnienie jest niemożliwe. Ustęp 2 tego przepisu gwarantuje urzędnikowi prawo do dotychczasowego wynagrodzenia w okresie 6 miesięcy od przeniesienia, jeśli jest ono wyższe od przysługującego na nowym stanowisku.
Przepis ten jest powieleniem art. 10 ust. 1a ustawy z 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 269 ze zm.), który SN wielokrotnie oceniał jako samoistną podstawę przeniesienia urzędnika na inne stanowisko pracy. Przemawia to za uznaniem, że art. 23 ust. 1 u.p.s. umożliwia pracodawcy przeniesienie urzędnika na inne stanowisko w drodze jednostronnej czynności, niewymagającej stosowania wypowiedzenia zmieniającego. Z tego względu do przeniesienia nie stosuje się przepisów dotyczących trybu wypowiedzenia umowy o pracę.
Odnosząc powyższe do ochrony wynikającej z art. 13 ust. 3 ustawy o SIP, SN uznał, że przepis ten zabrania wypowiedzenia warunków pracy i płacy na niekorzyść pracownika w okresie pełnienia mandatu oraz przez rok po jego wygaśnięciu. Skoro przeniesienie na inne stanowisko to odrębny od wypowiedzenia zmieniającego tryb zmiany stosunku pracy urzędnika, przepis ten nie znajdzie zastosowania w omawianym przypadku. Nawet gdyby go zastosować, skutek byłby ten sam, gdyż pracodawca mógłby przenieść pracownika na inne stanowisko na podstawie przepisów ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. nr 90, poz. 844 ze zm.), a jedyna różnica dotyczyłaby konieczności przeprowadzenia niewiążącej konsultacji związkowej. Na tej podstawie SN oddalił skargę pracownika.