Rodzice i opiekunowie osób niepełnosprawnych mogą się więc starać o trzy rodzaje pomocy.
Świadczenie pielęgnacyjne
Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje rodzicom, faktycznym opiekunom, osobom będącym rodziną zastępczą spokrewnioną lub osobom niepełnosprawnego dziecka lub tym, na których ciąży wobec niego obowiązek alimentacyjny - o ile nie podjęły one lub zrezygnowały z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki.
Przy czym niepełnosprawność osoby wymagającej opieki musiała powstać: nie później niż do ukończenia 18. roku życia lub w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25. roku życia.
Rodzice dzieci niepełnosprawnych wywalczyli sobie niedawno od rządu podwyżkę świadczeń pielęgnacyjnych. Zmiany weszły w życie już 1 maja 2014 roku, jednak wysokość świadczenia jest podnoszona stopniowo. Przedstawia się to następująco:
- od 1 maja 2014 r. do 31 grudnia 2014 r. wysokość świadczenia wynosi 800 zł miesięcznie - w sumie opiekunowie dostają 1000 zł miesięcznie, bowiem do końca 2014 roku obowiązuje jeszcze rządowy program i dopłata w wysokości 200 zł;
- od 1 stycznia 2015 r. do 31 grudnia 2015 r. świadczenie wynosić będzie 1200 zł miesięcznie;
- od 1 stycznia 2016 r. świadczenie będzie wynosić 1300 zł miesięcznie (równowartość kwoty najniższego wynagrodzenia netto).
Ponadto od 1 stycznia 2017 roku świadczenie będzie również co roku waloryzowane i będzie rosło o procentowy wskaźnik, o jaki zwiększać się będzie minimalne wynagrodzenie za pracę.
Specjalny zasiłek opiekuńczy
Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje osobom, na których ciąży obowiązek alimentacyjny.
Od 1 stycznia 2015 roku zmieniają się przepisy i o zasiłek będą mogły starać się również osoby, które z powodu sprawowania stałej opieki nad osobą niepełnosprawną w ogóle nie podjęły zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej. Obecnie mają do niego prawo tylko ci, którzy w celu sprawowania opieki zrezygnowali z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej.
Ponadto od przyszłego roku o specjalny zasiłek opiekuńczy będą mogli ubiegać się również rolnicy, ich małżonkowie i domownicy.
>>>Czytaj też: Opiekunowie niepełnosprawnych obchodzą prawo, by dostać specjalny zasiłek opiekuńczy
O przyznaniu prawa do zasiłku decyduje także kryterium dochodowe - łączny dochód rodziny osoby sprawującej opiekę oraz rodziny osoby wymagającej opieki w przeliczeniu na osobę nie może przekroczyć kwoty 664 zł (wysokość na okres od 1 listopada 2014 r. do 31 października 2015 r.). Jeżeli próg ten zostanie przekroczony, zasiłek przysługuje, jeżeli uprawniony dostawał go w poprzednim okresie zasiłkowym.
Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje w wysokości 520 zł miesięcznie.
Zasiłek dla opiekuna
Natomiast zasiłek dla opiekuna osoby niepełnosprawnej jest przeznaczony tylko dla osób, które wskutek nowelizacji Ustawy o świadczeniach rodzinnych utraciły 1 lipca 2013 r. prawo do świadczenia pielęgnacyjnego i jednocześnie nie spełniły kryterium dochodowego do otrzymania specjalnego zasiłku opiekuńczego.
Uprawnionemu prawo do zasiłku przysługuje za okres:
- od dnia 1 lipca 2013 r. do 14 maja 2014 r.,
- okres od 15 maja 2014 r. (kiedy weszła w życie ustawa o zasiłku dla opiekunów) do momentu, w którym uprawniony przestanie spełniać warunki do otrzymania świadczenia pielęgnacyjnego określone w przepisach ustawy o świadczeniach rodzinnych w brzmieniu obowiązującym w dniu 31 grudnia 2012 r.
Zasiłek przysługuje więc opiekunowi dorosłej osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności w stałej wysokości 520 zł, niezależnie od wysokości dochodów w rodzinie. Dodatkowo uprawnionym do zasiłku przysługują też ustawowe odsetki za czas niepobierania świadczenia.
Prawo do zasiłku dla opiekuna ustala się na czas nieokreślony, chyba że orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności zostało wydane na czas określony. Uprawnienie to będzie jednak weryfikowane co pół roku.