Matka, która samotnie wychowuje dziecko, nie ma prawa do specjalnego świadczenia, jeżeli ma zasądzone alimenty. Innym powodem odmowy jego przyznania jest uznanie potomka przez ojca.
Czy zawarcie małżeństwo pozbawi pomocy?
Po śmierci męża matka samotnie wychowuje dwójkę dzieci. Od kilku miesięcy ma nowego partnera i w związku z tym, że spodziewa się z nim potomka, planują jeszcze przed jego narodzinami wziąć ślub. Czy zmiana stanu cywilnego spowoduje, że nie będzie jej już przysługiwał dodatek do zasiłku dla samotnego rodzica?
O braku możliwości uzyskiwania dodatku w takiej sytuacji przesądza ustawowa definicja tego, kto jest samotnym rodzicem. Jest nim panna, kawaler, wdowa, wdowiec, osoba pozostająca w separacji orzeczonej prawomocnym wyrokiem oraz osoba rozwiedziona, chyba że wychowuje wspólnie co najmniej jedno dziecko z jego rodzicem. To oznacza, że naszej czytelniczce dodatek nie przysługiwałby również wtedy, gdyby przed lub po urodzeniu trzeciego dziecka tworzyła związek partnerski z jego ojcem. Ponadto w przypadku powtórnej zmiany stanu cywilnego przez samotnego rodzica nie ma znaczenia to, że nowy małżonek nie ma praw rodzicielskich do dzieci ani ich nie adoptował.
Podstawa prawna
Art. 3 pkt 17a ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1456 ze zm.).
Czy wzrosła wysokość świadczenia
Czytelniczka otrzymała właśnie decyzję przyznającą jej zasiłek na dwójkę dzieci i dodatek z tytułu samotnego rodzicielstwa. Czy w związku z podwyższeniem kryterium dochodowego uprawniającego do świadczeń na dzieci będzie też otrzymywać wyższą pomoc?
W rozpoczętym 1 listopada nowym okresie zasiłkowym nie zmieniła się wysokość zasiłku na dziecko ani żadnego z przysługującego do niego dodatków, a więc też tego dla samotnych opiekunów. Tak jak do tej pory będzie on wynosić 170 zł miesięcznie na dziecko, ale przepisy wskazują, że nie może to być więcej niż 340 zł na wszystkie (niezależnie, czy będzie ich dwoje, troje czy czworo). Z kolei, jeżeli dziecko ma orzeczenie o niepełnosprawności lub o znacznym jej stopniu, dodatek jest zwiększany o 80 zł, ale nie więcej niż o 160 zł na wszystkie dzieci. Takie kwoty będą obowiązywać co najmniej do końca obecnego okresu zasiłkowego, czyli do 31 października 2015 r. Natomiast 1 listopada przyszłego roku przypada ustawowy termin weryfikacji wysokości wszystkich świadczeń na dzieci. Rząd może jednak podjąć decyzję o utrzymaniu dotychczasowej kwoty dodatku.
Podstawa prawna
Art. 11a ust. 3 i 4 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1456 ze zm.).
Czy bezskuteczna egzekucja uprawnia do dodatku
Pani Sylwia rozstała się z ojcem jej czteroletniego syna. Sąd przyznał jej na dziecko 300 zł alimentów, ale mężczyzna nigdy ich nie płacił. Matka nie otrzymuje też żadnych pieniędzy od komornika, bo prowadzona przez niego egzekucja nie daje rezultatów. Czy w takiej sytuacji może złożyć wniosek o przyznanie dodatku do zasiłku dla samotnego rodzica?
Czytelniczka ma zasądzone alimenty na dziecko, a to powoduje, że nie może otrzymywać wspomnianego dodatku, ponieważ jedną z negatywnych przesłanek jest właśnie zasądzenie pieniędzy na potomka od drugiego z rodziców. Dla sprawy nie ma znaczenia to, że egzekucja alimentów okazała się bezskuteczna. W takim przypadku matka powinna się ubiegać o świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego, który jest przewidziany dla osób mających problemy z uzyskiwaniem pieniędzy od zobowiązanego do tego rodzica, również na skutek nieskuteczności działań podejmowanych przez komornika.
Podstawa prawna
Art. 11a ust. 1 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1456 ze zm.).
Czy potrzebne są dodatkowe dokumenty
Czytelnik będzie składał wniosek o świadczenia rodzinne na dwójkę dzieci. Wychowuje je samotnie po śmierci żony. Czy przepisy wymagają złożenia od niego konkretnych dokumentów do otrzymywania dodatku do zasiłku dla samotnego rodzica?
Poza podstawowymi dokumentami, które trzeba dołączyć do wniosku o zasiłek na dzieci, są też i takie, które są potrzebne do sprawdzenia tego, czy spełnione są warunki do uzyskania któregoś z dodatków. W tym przypadku ojciec powinien dostarczyć odpis zupełny lub skrócony akt zgonu matki dzieci. Z kolei, gdyby sprawa dotyczyła samotnej matki, której dziecko nie zostało uznane przez ojca, wymagany jest odpis zupełny aktu jego urodzenia. Wreszcie w sytuacji oddalenia powództwa o alimenty, do listy dokumentów należy dołączyć odpis prawomocnego orzeczenia sądu w tej sprawie.
Podstawa prawna
Par 2 ust. 2 pkt 8–10 rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z 3 stycznia 2013 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz.U. poz. 3).
Czy spełniam kryteria dla samotnej matki
Czytelniczka ma troje dzieci. Najstarsze zgodnie z aktem urodzenia ma nieznanego ojca, dwoje młodszych zostało uznanych przez mężczyznę, który jest mężem czytelniczki. Matka dwa miesiące temu rozstała się z małżonkiem i wyprowadził się on ze wspólnego mieszkania. Ponieważ ojciec nie płaci na utrzymanie dzieci, wystąpiła do sądu o ustalenie alimentów. Czy w takim przypadku matka może ze względu na najstarsze dziecko być uznana za samotnego rodzica i otrzymywać dodatek do zasiłku z tego tytułu?
W sytuacji tej rodziny nie jest możliwe przyznanie dodatku z tytułu samotnego wychowania dziecka. Wprawdzie na najstarsze dziecko nie są zasądzone alimenty i nastąpiło to ze względu na jedną z dopuszczalnych przesłanek, czyli nieznanego ojca, to jednak matka rozstała się z rodzicem młodszych dzieci jedynie w nieformalny sposób, nie ma z nim rozwodu. Mimo że nie wychowuje żadnego potomka wspólnie z ich ojcem, to nie może być uznana za samotnego rodzica. Dlatego nie może otrzymywać dodatku z tym związanego.
Podstawa prawna
Art. 3 pkt 17a i 11a ust. 1 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. poz. 1456 ze zm.).
Czy OPS prowadzi wywiad z sąsiadami
Pani Gabriela zamierza złożyć wniosek o zasiłek na dziecko i dodatek z tytułu samotnego wychowywania. Słyszała, że ośrodek pomocy społecznej może sprawdzić, czy rzeczywiście spełnia warunki do jego uzyskania, np. przeprowadzając wywiad z sąsiadami. Czy ma do tego prawo?
Jeżeli ośrodek pomocy społecznej będzie miał wątpliwości co tego, czy rodzic faktycznie może być uznany za samotnie wychowującego dziecko, może przeprowadzić z nim wywiad. Prócz sprawdzenia sytuacji samego opiekuna, elementem wywiadu mogą być też rozmowy przeprowadzane np. z najbliższymi sąsiadami, wychowawcami lub opiekunami dziecka, którzy mogą posiadać istotne informacje na temat rodziny. Ponadto w celu weryfikacji rodzica mogą być wykorzystane dane zgromadzone w rodzinnym wywiadzie środowiskowym, przeprowadzonym na potrzeby świadczeń z pomocy społecznej. Może to jednak dotyczyć tylko tych, które zostały przeprowadzone nie wcześniej niż 3 miesiące wcześniej.
Podstawa prawna
Art. 23 ust. 4a i 4b ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. poz. 1456 ze zm.).
Czy alimenty wykluczają dodatek
Pani Renata rozstała się z ojcem swojej dwuletniej córki. Teraz wychowuje ją sama i otrzymuje od niego alimenty. Czy w takiej sytuacji może otrzymywać dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka?
Osoby samotnie wychowujące dzieci mogą otrzymywać dodatkowe pieniądze pozwalające im na częściowe pokrycie kosztów ich utrzymania. Takim podstawowym świadczeniem skierowanym do nich jest dodatek do zasiłku rodzinnego. Aby rodzic mógł go otrzymywać, musi jednak spełnić określone przepisami warunki. Po pierwsze musi być uprawniony na to dziecko do zasiłku. To zaś jest przede wszystkim uzależnione od dochodu rodziny, który nie może przekraczać 574 zł lub 664 zł (gdy potomek jest niepełnosprawny) na osobę. Następnie konieczne jest spełnienie przesłanek do samego dodatku. Prawo do niego przysługuje ojcu, matce, opiekunowi prawnemu lub faktycznemu (jest nim osoba, która sprawuje faktyczną opiekę nad dzieckiem i wystąpiła do sądu o jego przysposobienie), pod warunkiem że na dziecko nie zostały zasądzone świadczenia alimentacyjne od drugiego z rodziców. Ważny jest jednak powód, dla którego alimenty nie zostały zasądzone, ponieważ nie wystarczy, że opiekun po prostu podjął decyzję, że nie będzie o nie występował. Brak świadczeń alimentacyjnych powinien wynikać z tego, że ojciec dziecka jest nieznany lub drugie z rodziców nie żyje bądź też powództwo o ich ustalenie zostało oddalone. Przepisy przewidują też, że w określonej sytuacji prawo do dodatku z tytułu samotnego wychowywania ma osoba ucząca się. Zgodnie z ustawową definicją jest nią osoba pełnoletnia, która się uczy i nie pozostaje na utrzymaniu rodziców w związku z ich śmiercią lub, jeżeli otrzymuje od nich alimenty. Dodatek związany z samotnym wychowywaniem osoba ucząca się może otrzymywać tylko wtedy, gdy jest spełniony pierwszy warunek.
Podstawa prawna
Art. 11a ust. 1 i 2 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1456 ze zm.).