Cudzoziemiec może ubiegać się o świadczenie z tytułu niewypłacalności pracodawcy, nawet wtedy gdy przebywa na terenie Unii Europejskiej nielegalnie orzekł TS UE.

Tak orzekł Trybunał Sprawiedliwości UE w sprawie obywatela Turcji, który mieszkał w Holandii od 1988 r. na podstawie zezwolenia na czas określony. W 2005 r. złożył wniosek o zgodę na pobyt stały, ale jej nie dostał i od 2007 r. nie miał już dokumentu pobytowego. Od 2005 r. Turek pracował w firmie kosmetycznej, która płaciła za niego składki pracownicze. W styczniu 2008 r. ogłoszono jednak jej upadłość. Cudzoziemiec złożył wniosek o świadczenie z tytułu niewypłacalności pracodawcy na podstawie ustawy o bezrobociu, ponieważ firma od sierpnia 2007 r. nie płaciła mu pensji. Wniosek został oddalony, bo był on obywatelem państwa trzeciego, który przebywa w UE nielegalnie. Jego racji nie uznał też sąd I instancji. Sąd II instancji zauważył, że o ile obcokrajowiec mieszkający w Holandii nielegalnie nie jest pracownikiem najemnym w rozumieniu ustawy o bezrobociu, o tyle jednak według prawa cywilnego należy uznać go za pracownika, bo łączy go z pracodawcą umowa o pracę. Na jej podstawie mógłby on np. żądać przed sądem wypłaty wynagrodzenia. Sąd zawiesił postępowanie i zwrócił się do TSUE z pytaniem prejudycjalnym, czy przepisy unijne pozwalają na to, by cudzoziemiec nie był uważany za pracownika, w sytuacji gdy wystąpił o świadczenie z tytułu niewypłacalności firmy, spełnia inne warunki do jego przyznania i ma status zatrudnionego w świetle prawa cywilnego.
W odpowiedzi TSUE stwierdził, że do obcokrajowców można stosować dyrektywę 80/987/EWG w sprawie ochrony pracowników na wypadek niewypłacalności pracodawcy (Dz.Urz.UE z 1980 r. L 283, s. 23, zm. dyrektywą 2002/74/WE; Dz.Urz.UE z 2002 r. L 270, s. 10). Na jej podstawie państwo może wyłączyć niektóre kategorie zatrudnionych spod gwarancji zapłaty świadczeń w zastępstwie pracodawcy, jednak tylko w szczególnych wypadkach (nie ma wśród nich nielegalnego zamieszkiwania). Jednak również w razie takiego wyłączenia państwo ma obowiązek przyznać inną ochronę na wypadek niewypłacalności firmy. TSUE podkreślił, że holenderskie prawo cywilne uważa każdą osobę, która ma umowę o pracę, za pracownika uprawnionego do wynagrodzenia, bez względu na przynależność państwową czy legalność pobytu w państwie członkowskim. Wobec tego, choć ustawa o bezrobociu nie uznaje cudzoziemca mieszkającego w państwie nielegalnie za pracownika i nie pozwala mu ubiegać się o gwarantowane świadczenie, to jednak prawo powinno przyznawać ochronę równorzędną i w inny sposób zaspokajać jego roszczenia.
Prawo unijne gwarantuje wypłatę zaległej płacy po upadłości pracodawcy
ORZECZNICTWO
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 5 listopada 2014 r., sygn. C 311/13. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia