Renciści socjalni mieszkający na stałe w Polsce mogą studiować w krajach Unii Europejskiej nie tracąc prawa do świadczenia. Uprawnienia do takiej formy pomocy mają także cudzoziemcy przebywający na stałe w naszym kraju
Czy wyjazd na stałe odbiera prawo do renty
Rodzice ucznia szkoły średniej mającego prawo do renty socjalnej z powodu porażenia mózgowego otrzymali stałą pracę na Wyspach Brytyjskich. W efekcie ich syn wyjeżdża z nimi z Polski. Czy w takiej sytuacji ZUS zabierze mu świadczenie?
Prawo do renty socjalnej przysługuje osobom posiadającym obywatelstwo polskie zamieszkującym na terytorium Polski. O ile obowiązująca od 18 września tego roku ustawa z 25 lipca 2014 r. o zmianie ustawy o rencie socjalnej i ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych zniosła wymóg przebywania na terytorium kraju, to nadal został utrzymany warunek zamieszkiwania w Polsce, który jest niezbędny do celu przyznania i realizacji prawa do renty socjalnej. Tym samym osobie na stałe zamieszkałej za granicą nie przysługuje prawo do polskiego świadczenia.
Podstawa prawna
Art. 2 ustawy z 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 982 ze zm.).
Czy osoba zainteresowana musi złożyć wniosek
Rodzice niepełnosprawnego młodego mężczyzny, który zachorował w czasie studiów doktoranckich, pomagają mu otrzymać rentę socjalną z ZUS. Czy osoba zainteresowana musi złożyć wniosek o przyznanie świadczenia?
Osoba zainteresowana uzyskaniem renty socjalnej ma obowiązek dostarczyć do ZUS zaświadczenie o stanie zdrowia wystawione przez lekarza prowadzącego leczenie. Zainteresowany powinien także dostarczyć dokumentację medyczną oraz inne dokumenty mające znaczenie dla wydania orzeczenia o całkowitej niezdolności do pracy. Niezbędne jest także dostarczenie zaświadczenia o okresie uczęszczania do szkoły lub szkoły wyższej, zaświadczenie jednostki prowadzącej studia doktoranckie o okresie odbywania tych studiów lub zaświadczenie o okresie odbywania aspirantury naukowej. W zależności od stanu faktycznego konieczne jest przyniesienie do ZUS zaświadczenia wydanego przez płatnika składek na ubezpieczenia społeczne, określającego kwotę osiąganego przychodu oraz okres, na jaki została zawarta umowa, z tytułu której osiągany jest przychód. W niektórych przypadkach konieczne jest także dostarczenie zaświadczenia o pobieraniu wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego lub świadczenia rehabilitacyjnego i o dacie zaprzestania ich pobierania, jeżeli osoba ubiegająca się o rentę socjalną pobiera to wynagrodzenie, zasiłek chorobowy lub świadczenie rehabilitacyjne. W przypadku rolników konieczne jest dostarczenie dokumentu określającego powierzchnię (w hektarach przeliczeniowych) użytków rolnych nieruchomości rolnej. Cudzoziemcy dostarczają do ZUS uwierzytelnioną przez organ rentowy lub kierownika ośrodka pomocy społecznej kopię dokumentu – zezwolenia na osiedlenie się w Polsce, posiadanie statusu uchodźcy lub zezwolenie na pobyt.
Warto przy tym wiedzieć, że postępowanie w sprawie przyznania renty rodzinnej wszczyna się na podstawie wniosku zgłoszonego w dowolnej jednostce organizacyjnej ZUS . Właściwą do rozpatrzenia wniosku jest jednostka według miejsca zameldowania osoby ubiegającej się o rentę socjalną. Wniosek o rentę socjalną składa bezpośrednio osoba zainteresowana albo jej przedstawiciel ustawowy – osobiście lub za pośrednictwem urzędu pocztowego. Wniosek taki może być zgłoszony przez inną osobę lub kierownika ośrodka pomocy społecznej, jednakże za zgodą osoby zainteresowanej wyrażoną na piśmie lub ustnie do protokołu. Natomiast decyzja przekazywana jest zgodnie z wnioskiem osoby zainteresowanej pod wskazany we wniosku adres zameldowania na pobyt stały, zamieszkania – pobytu, adres do korespondencji lub do rąk przedstawiciela ustawowego. Przy czym ZUS wydaje decyzję w ciągu 30 dni od daty wyjaśnienia ostatniej okoliczności.
Podstawa prawna
Art. 11 ustawy z 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 982 ze zm.).
Czy student może wyjechać za granicę
Studentka drugiego roku kierunku humanistycznego choruje od czasu ukończenia 15. roku życia. Z powodu ciężkiego naruszenia sprawności organizmu jest całkowicie niezdolna do pracy. Nie przeszkadza jej to jednak w kształceniu. Dobre wyniki w nauce spowodowały, że zyskała możliwość wyjazdu na rok na uczelnię w Wielkiej Brytanii. Czy w czasie studiów poza granicami kraju będzie pozbawiona renty socjalnej?
W przypadku czasowego przebywania za granicą osobie zamieszkałej w Polsce przysługuje prawo do renty socjalnej. Dotyczy to zarówno osób przebywających czasowo za granicą w państwie członkowskim UE/EFTA, państwie, z którym Polskę łączy dwustronna umowa międzynarodowa w dziedzinie ubezpieczeń społecznych, jak i państwie, z którym Polski taka umowa nie łączy. Dzieje się tak dlatego, że obecnie ZUS nie ma możliwości zabrania świadczenia renciście socjalnemu z powodu czasowego opuszczenia kraju, tak jak to miało miejsce wcześniej. Zmiana ta wynika z faktu, że 18 września tego roku weszła w życie ustawa z 25 lipca 2014 r. o zmianie ustawy o rencie socjalnej i ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Na tej podstawie osoby, którym ZUS przyznał prawo do takiego świadczenia, mogą przemieszczać się po krajach UE bez groźby utraty prawa do wypłaty. Ustawa bowiem zniosła wymóg przebywania na terytorium Polski, od którego to ZUS uzależniał przekazanie pieniędzy. Obowiązująca nowelizacja wykonuje wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 25 czerwca 2013 r. To właśnie na jego podstawie przestał obowiązywać wymóg uzależniający wypłatę świadczenia od przebywania na terytorium kraju.
Podstawa prawna
Art. 2 ustawy z 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 982 ze zm.).
Czy cudzoziemiec otrzyma rentę z ZUS
Student został ranny w czasie działań wojennych na Kaukazie. W efekcie tych ran jest całkowicie niezdolny do pracy. Wspólnie ze swoją rodziną uzyskał w Polsce status uchodźcy. Czy w takiej sytuacji będzie się mógł ubiegać o rentę socjalną z ZUS?
Obecnie obowiązująca ustawa rozszerza krąg osób uprawnionych do polskiej renty socjalnej. Polski ustawodawca biorąc pod uwagę motywy rozstrzygnięcia przedstawione w treści wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 25 czerwca 2013 r. dotyczące niezgodności z ustawą zasadniczą przepisów ograniczających swobodę poruszania się rencistów socjalnych oraz normy wynikające z obowiązującej zasady niedyskryminacji obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej, umożliwił także cudzoziemcom uzyskanie prawa do renty socjalnej. W tym bowiem przypadku ma zastosowanie zasada solidarności i sprawiedliwości społecznej. Dzięki temu prawo do renty przysługuje cudzoziemcom zamieszkującym i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich oraz zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony. Dotyczy to możliwości wykonywania pracy, prowadzenia działalności gospodarczej, podjęcia lub kontynuowania studiów albo szkolenia zawodowego lub innych okoliczności uzasadniających ich zamieszkanie na terytorium RP. Możliwość otrzymania renty socjalnej mają – tak jak to ma miejsce w tym przypadku – osoby posiadające status uchodźcy lub zgodę na pobyt tolerowany. O takie świadczenie mogą wystąpić także niezdolni do pracy od dziecka, którzy są obywatelami państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i posiadający zezwolenie na pobyt, jeżeli umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej.
Podstawa prawna
Art. 2 ustawy z 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 982 ze zm.).
Czy Holenderka otrzyma wsparcie w Polsce
Rodzina z Holandii kupiła na Mazurach nieruchomość, w której planuje zamieszkać na stałe. Ich dwudziestoletnia córka jest całkowicie niezdolna do pracy, bowiem choruje od dzieciństwa. Czy taka osoba ma prawo do renty socjalnej w Polsce, chociaż nie płaciła składek do ZUS?
Obywatelowi Holandii, który przeniósł swoje miejsca zamieszkania do Polski i ma prawo stałego pobytu na terytorium naszego kraju, będzie przysługiwać polska renta socjalna, o ile spełni pozostałe wymagane w ustawie warunki. W praktyce oznacza to, że prawo do takiego świadczenia ma osoba, która nie posiada żadnego okresu ubezpieczenia, jak też osoba, która pozostaje lub pozostawała w ubezpieczeniu społecznym. Renta socjalna przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało przed ukończeniem 18. roku życia albo w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej – przed ukończeniem 25. roku życia albo w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej. Osoba taka utraci jednak prawo do tego świadczenia, jeśli przeniesie miejsce zamieszkania za granicę. Jeśli natomiast tylko czasowo będzie przebywać w Holandii, to taki wyjazd ten nie ma wpływu na prawo do polskiej renty socjalnej.
Podstawa prawna
Art. 1–5 ustawy z 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 982 ze zm.).