Moja żona urodziła w wrześniu dziecko i złożyłem wniosek o becikowe. Właśnie otrzymałem decyzję, w której odmówiono mi tego świadczenia, bo z zaświadczenia lekarskiego wynikało, że po raz pierwszy była badana w 12. tygodniu ciąży, a przepisy wskazują, że musi to nastąpić nie później niż w 10. tygodniu. Uważamy jednak, że jest to decyzja niesprawiedliwa, bo żona zaraz po tym, jak zrobiła test ciążowy, zapisała się do lekarza, ale na wizytę musiała poczekać. Czy w związku z tym mamy szansę na uzyskanie becikowego – zastanawia się pan Paweł.
Media
Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia dziecka, czyli becikowe, to świadczenie przyznawane rodzicom na pokrycie części wydatków związanych z przyjściem na świat potomka. Jego otrzymanie jest uzależnione do spełnienia kilku warunków, a jednym z nich jest, by przyszła matka podlegała systematycznym badaniom lekarskim.
Przepisy wskazują, że ciężarna musi pozostawać pod opieką medyczną nie później niż od 10. tygodnia ciąży aż do porodu. Aby to potwierdzić, rodzice muszą dołączyć do wniosku zaświadczenie wystawione przez lekarza lub położną. Jego wzór określa rozporządzenie ministra zdrowia, a odpowiedni druk ma lekarz (lub położna). Na takim formularzu wpisuje on nie tylko, od którego tygodnia ciąży sprawowana była opieka nad przyszłą matką, ale też daty trzech badań, po jednym w każdym jej trymestrze. Jeżeli więc w zaświadczeniu znajdzie się inny niż 10. tydzień ciąży, w którym zaczęła się opieka lub zabraknie któregoś z badań, gmina odmówi rodzicom przyznania becikowego.
Negatywna decyzja nie oznacza jednak, że mają oni zamkniętą drogę do uzyskania becikowego. Rodzice mogą w takiej sytuacji złożyć odwołanie do samorządowego kolegium odwoławczego (SKO). Jest ono składane za pośrednictwem gminy, która wydała niezadowalającą ich decyzję. Rodzic ma na to 14 dni, które są liczone od daty dostarczenia mu tego dokumentu. Jeżeli na tym etapie SKO nie zdecyduje o uchyleniu decyzji, rodzicowi przysługuje złożenie skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego (WSA). W tym przypadku termin na odwołanie wynosi 30 dni od daty doręczenia mu decyzji SKO. Jednak o ile przy odwołaniu do tej instytucji nie jest konieczne szczegółowe motywowanie złożonego pisma, to w odniesieniu do skargi kierowanej do WSA konieczne jest wskazanie naruszenia konkretnych przepisów prawa.
Warto jest wskazać powód, dla którego pierwsza wizyta u lekarza miała miejsce po upływie 10. tygodnia ciąży. Wiele sądów wskazuje bowiem, że termin, od którego ciężarna znalazła się pod opieką medyczną, powinien być każdorazowo dokładnie ustalony i liczony od momentu zgłoszenia się przyszłej matki do placówki medycznej, niezależnie od rzeczywistego terminu pierwszego badania. Sądy podkreślają też, że rodzic nie może ponosić negatywnych skutków związanych z terminami oczekiwania na wizytę lekarską w ramach bezpłatnej, publicznej opieki zdrowotnej.
Ważnym powodem późnego zgłoszenia się do lekarza może też być późniejsze rozpoznanie ciąży, np. ze względu na stan zdrowia. Jeżeli więc kobieta z niezawinionych przez siebie przyczyn znalazła się pod opieką medyczną po upływie ustawowego terminu, ale później regularnie poddawała się badaniom (co potwierdza zaświadczenie), to może przywołać ten argument.
Gdy sąd uchyli decyzję odmowną i sprawa ponownie trafi do gminy, ta będzie zobowiązana do dokładnego wyjaśnienia okoliczności. W tym celu może zwrócić się – za zgodą matki – do lekarza o udzielenie stosownych informacji lub udostępnienie dokumentacji medycznej.
Podstawa prawna
Art. 15b ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1456 ze zm.).
PORADA EKSPERTA
Ustawa o świadczeniach rodzinnych przewiduje możliwość uzyskania jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się żywego dziecka, czyli becikowego, w wysokości 1 tys. zł na jedno dziecko. Zapomoga przysługuje matce lub ojcu dziecka, jak również opiekunowi prawnemu albo opiekunowi faktycznemu dziecka.
Tytułem wyjaśnienia należy wskazać, że opiekunem prawnym jest osoba, której powierzono postanowieniem sądu rodzinnego sprawowanie opieki na zasadach określonych w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym. W myśl ustawy o świadczeniach rodzinnych, za opiekuna faktycznego uznaje się natomiast osobę faktycznie opiekującą się dzieckiem, jeżeli wystąpiła z wnioskiem do sądu rodzinnego o przysposobienie dziecka, tj. adopcję. G raniczna kwota dochodu rodziny, umożliwiająca uzyskanie becikowego, to 1922,00 zł na osobę.