Środowiskowe domy samopomocy zapewniają wsparcie osobom z zaburzeniami psychicznymi, w szczególności w zakresie aktywizacji, rehabilitacji i integracji społecznej, w miarę możliwości przy współudziale najbliższej rodziny uczestników.

Środowiskowe domy samopomocy w zależności od kategorii osób, dla których są przeznaczone, dzielą się na następujące typy:

1) typ A - dla osób przewlekle psychicznie chorych;

2) typ B - dla osób upośledzonych umysłowo;

3) typ C - dla osób wykazujących inne przewlekłe zaburzenia czynności psychicznych.

Wniosek o skierowanie do domu na pobyt dzienny lub całodobowy składa się do ośrodka pomocy społecznej właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się o skierowanie, dołączając zaświadczenie lekarskie, wydane przez lekarza psychiatrę lub lekarza neurologa, o występujących zaburzeniach psychicznych oraz zaświadczenie lekarza rodzinnego o stanie zdrowia i o braku przeciwwskazań do uczestnictwa w zajęciach domu wraz z informacją o sprawności w zakresie lokomocji osób niepełnosprawnych fizycznie, a także orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, o ile osoba takie posiada.

Skierowanie osoby do domu na pobyt całodobowy następuje w przypadku wystąpienia potrzeby spowodowanej sytuacją życiową lub rodzinną osoby albo w przypadku realizacji całodobowego treningu samoobsługi i umiejętności społecznych w ramach indywidualnego planu postępowania wspierająco-aktywizującego.

Do środowiskowego domu samopomocy osobę uprawnioną na jej wniosek lub jej opiekuna prawnego kieruje, w drodze decyzji administracyjnej, gmina właściwa ze względu na miejsce zamieszkania osoby kierowanej. Decyzję o umieszczeniu w środowiskowym domu samopomocy wydaje jednostka samorządu terytorialnego prowadzącą dom lub zlecającą jego prowadzenie. W decyzji tej wskazuje się rodzaj i zakres przyznanych świadczeń oraz okres na jaki świadczenia
zostały przyznane

Jeżeli gmina lub powiat właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby nie prowadzą ani nie zlecają prowadzenia domu, wówczas osoba może być skierowana do domu prowadzonego przez inną gminę lub inny powiat, któremu odpowiedni organ jednostki samorządu terytorialnego właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się o skierowanie do domu powierzył, w drodze porozumienia, realizację zadania publicznego.

W przypadku osób, które po raz pierwszy wystąpiły o skierowanie do domu, decyzję o skierowaniu do domu wydaje się na czas określony, nie dłuższy niż 3 miesiące. Po tym czasie opracowuje się indywidualny plan wspierająco-aktywizujący, który określa czas pobytu w placówce. W przypadku braku postępów w realizacji planu, okresowego braku możliwości skierowania osoby do innego ośrodka wsparcia, domu pomocy społecznej lub warsztatu terapii zajęciowej albo braku możliwości zatrudnienia, w tym w warunkach pracy chronionej na przystosowanym stanowisku pracy można ten okres wydłużyć.