Urlop dla poratowania zdrowia to szczególny rodzaj płatnego urlopu, który przysługuje określonym grupom pracowników w razie pogorszenia się ich stanu zdrowia.

Urlop dla poratowania zdrowia jest odmianą urlopu pracowniczego, najbardziej zbliżoną w swej konstrukcji i celu do urlopu wypoczynkowego, stąd nie można z obydwu tych instytucji korzystać w tym samym czasie.

Urlop ten regulują szczegółowe przepisy branżowe, pragmatyki zawodowe. Kodeks pracy nie zawiera regulacji w tym zakresie. Urlop dla poratowania zdrowia jest dodatkowym przywilejem pracowników, przyznanym obok pozostałych uprawnień urlopowych.

Wymaga, jak w przypadku innych urlopów, udzielenia przez pracodawcę (lub inny podmiot określony przepisami). Konieczne jest każdorazowe otrzymanie przez pracownika urlopu, niezależnie od spełnienia przez niego wszystkich pozostałych wymaganych prawem przesłanek (np. staż pracy, wymiar czasu pracy, upływ okresu od zakończenia poprzedniego urlopu).

Zgodnie z zamysłem ustawodawcy jest on udzielany pracownikom zatrudnionym na co dzień w cięższych i bardziej szkodliwych warunkach, wymagający poddania się po pewnym okresie pracy leczeniu, celem odzyskania pełnej zdolności do pracy i jej prawidłowego kontynuowania. Prawo do urlopu dla poratowania zdrowia mają:

1. nauczyciele - przysługuje po przepracowaniu co najmniej 7 lat, w wymiarze nieprzekraczającym jednorazowo roku, a łącznie w okresie całego zatrudnienia - 3 lat.
2. nauczyciele akademiccy - przysługuje po przepracowaniu co najmniej 5 lat, w wymiarze nieprzekraczającym jednorazowo pól roku, a łącznie w okresie całego zatrudnienia - 2 lat.
3. sędziowie – pół roku. Potrzebna jest zgoda ministra sprawiedliwości
4. prokuratorzy – pół roku. Potrzebna jest zgoda ministra sprawiedliwości
5. policjanci – pół roku, a w czasie całej służby przysługuje mu do 18 miesięcy. Potrzebna jest zgoda komendanta i zaświadczenie od lekarza.