W tym roku w czasie przysługującego mi urlopu zamierzam wybrać się na egzotyczną podróż do Afryki. W związku z tym faktem postanowiłem się zaszczepić przeciwko tropikalnym chorobom. Mój pracodawca postanowił sfinansować dla mnie to szczepienie w ramach premii za dobre wyniki w pracy. Czy takie świadczenie podlega wliczeniu do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne oraz podstawy opodatkowania?

PRZEMYSŁAW GOGOJEWSKI
ekspert z zakresu ubezpieczeń społecznych
W tym przypadku świadczenie pracodawcy, który pracownikowi finansuje w całości szczepienie, którego wartość da się określić kwotowo, podlega wliczeniu do podstawy dochodu stanowiącego podstawę do wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i objęcia podatkiem dochodowym.
Nie stanowią przychodu pracownika wydatki pracodawców związanych z obowiązkowymi badaniami lekarskimi, które pracodawca musi ponieść, jak również świadczenia związane z innymi usługami leczniczymi, o ile określenie ich wysokości na poszczególnego pracownika nie jest możliwe. Przykładowo, gdy pracodawca poniesione wydatki na usługę medyczną związaną ze szczepieniami ochronnym pokrywa w formie ryczałtu, bez względu, czy pracownik z niej korzystał.
A zatem świadczenia na rzecz pracowników w postaci szczepień ochronnych nie stanowią podstawy oskładkowania i opodatkowania, jeżeli nie jest możliwe określenie ich wysokości na danego pracownika z powodu ryczałtowej formy zapłaty przez pracodawcę za tę usługę.
W innym przypadku świadczenia te, jako przychód ze stosunku pracy, podlegają opodatkowaniu. Tak jest w tym przypadku, kiedy można jednoznacznie określić koszt szczepienia i nie jest ono pokrywane w formie ryczałtu.
Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia składkowego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, a w rezultacie także na ubezpieczenie zdrowotne, nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu polegającym na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług, w tym właśnie szczepień. Aby wyłączyć z oskładkowania szczepienia ochronne, korzyść materialna musi wynikać z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu. Musi również przybrać postać niepieniężną. ZUS dodatkowo wyjaśnił, że świadczenia w postaci szczepienia ochronnego, które są przychodem ze stosunku pracy, podlegają wyłączeniu z podstawy wymiaru składek, jeżeli pracownik ponosi za nie częściową odpłatność. Natomiast w przypadku przekazania pracownikom korzyści materialnych całkowicie nieodpłatnie, ich wartość należy włączyć do podstawy wymiaru składek.
Wartość świadczenia w postaci szczepienia ochronnego zostanie ponadto uwzględniona, przy ustaleniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, z uwagi na fakt, że świadczenie to nie wynika z przepisów o wynagrodzeniu lub regulaminów wynagradzania oraz nie zostało współfinansowane przez pracownika.
PODSTAWA PRAWNA
■ Rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. nr 161, poz. 1106 z późn. zm.).
■ Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).