Rząd przyjął zmiany w ustawie o Służbie Celnej. Projekt, który teraz trafi do Sejmu zakłada między innymi obniżenie wysokości wysokości tak zwanego uposażenia chorobowego celników przebywających na zwolnieniu lekarskim. Ma to być 80 procent wynagrodzenia, a nie 100 procent, jak to jest obecnie.

Jak czytamy w komunikacie CIR, najważniejsze proponowane rozwiązania w projekcie ustawy o zmianie ustawy o Służbie Celnej, ustawy o urzędach i izbach skarbowych oraz niektórych innych ustaw to:

• ułatwienia dla przedsiębiorców kontrolowanych przez Służbę Celną

Przewidziano wprowadzenie „jednego okienka rozliczeniowego” dla przedsiębiorców podlegających kontroli celnej.

Wyznaczony zostanie dyrektor tylko jednej izby celnej do rozliczania należności celnych, podatkowych i innych. Oznacza to, że wpłaty będą dokonywane na konto jednej izby celnej. Obecnie zdania te realizują dyrektorzy każdej z 16 izb celnych.

Rozwiązanie to oznacza „centralizację zadań”, która umożliwi szybsze rozliczanie przedsiębiorców i podatników oraz redukcję kosztów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. W praktyce dokonywanie wpłat na konto jednej izby celnej oraz wprowadzenie jednolitych procedur powinno ograniczyć nieprawidłowości w obsłudze przedsiębiorców, dzięki czemu oni sami będą poświęcać mniej czasu na czynności administracyjno-biurowe.

Planowane jest także wyznaczenie dyrektora tylko jednej izby celnej do wykonywania zadań wierzyciela. Także to rozwiązanie powinno przyspieszyć załatwianie spraw i usprawnić komunikację między dłużnikiem a wierzycielem. A postępowanie wierzycielskie, przy całej dolegliwości postępowania egzekucyjnego, będzie mniej uciążliwe i zbiurokratyzowane wobec zobowiązanego.

• usprawnienie kontroli wykonywanej przez Służbę Celną

Obecne przepisy dotyczące audytu podmiotów gospodarczych są skomplikowane pod względem merytorycznym i proceduralnym. Aby to zmienić, zaproponowano rozwiązania uproszczające audyt przedsiębiorcy ubiegającego się o zezwolenie lub świadectwo na obrót towarami z zagranicą. Wprowadzono też instytucję monitorowania posiadaczy zezwoleń lub świadectw na prowadzenie obrotu z zagranicą wydanych w postępowaniu audytowym. Skróci to kontrole przeprowadzane przez Służbę Celną, a także ograniczy obowiązki po stronie przedsiębiorcy i administracji celnej.

• wzmocnienie kompetencji kontrolnych Służby Celnej

Służba Celna na przejściach granicznych będzie mogła wykonywać niektóre zadania kontrolne należące do organów podległych ministrowi rolnictwa i rozwoju wsi. Chodzi o prostą kontrolę, nie wymagającą specjalistycznej wiedzy i specjalnych urządzeń. Zadania kontrolne oraz sposób i warunki wykonywania takich kontroli zostaną doprecyzowane w rozporządzeniu. Rozwiązanie to skróci procedury kontrolne przy przekraczaniu granicy.

• zapobieganie nieprawidłowościom w Służbie Celnej

Zaproponowano nowe rozwiązanie polegające na objęciu badaniami psychofizjologicznymi funkcjonariuszy celnych pełniących służbę w celnych oddziałach granicznych oraz osób przewidywanych do takiej służby.

Podobne rozwiązanie jest stosowane wobec funkcjonariuszy celnych pełniących służbę w wydziałach zwalczania przestępczości.

Rozwiązanie to jest konieczne, ponieważ funkcjonariusze celni pełniący służbę w takich oddziałach realizują zadania o szczególnym znaczeniu dla społeczeństwa i budżetu państwa (np. zapobiegają przemytowi wyrobów akcyzowych), dlatego oprócz odpowiednich kwalifikacji zawodowych, powinni mieć cechy osobowości, które zmniejszają ryzyko podatności na korupcję. Z tytułu wyższych wymagań stawianych takim funkcjonariuszom przysługują im dodatkowe świadczenia do wynagrodzenia.

Funkcjonariusze celni pełniący służbę w oddziałach granicznych i komórkach zwalczania przestępczości nie będą mogli korzystać z prywatnych przenośnych urządzeń służących do komunikacji elektronicznej, np. prywatnych telefonów, tabletów, laptopów. Ma to wyeliminować sytuacje, w których funkcjonariusze celni, korzystając z prywatnego sprzętu elektronicznego, mogą poinformować – celowo lub nieświadomie – nieuprawnione osoby o działaniach służbowych, które mogłyby ułatwić przemyt towarów i narazić skarb państwa na duże straty, a funkcjonariusza – na zarzut czerpania korzyści z zajmowanego stanowiska lub otrzymanie profitów z takiej działalności.

Wprowadzono również obowiązek składania przez funkcjonariuszy celnych i osoby zatrudnione w Służbie Celnej – informacji o pracy w administracji celnej małżonków, krewnych, osób prowadzących z nim wspólne gospodarstwo domowe. Przepisy te wyeliminują podejrzenia o brak bezstronności i obiektywizmu w działaniach służbowych, a także ograniczą wykorzystywanie stanowiska do protegowania i faworyzowania członków własnej rodziny.

• usprawnienie i uelastycznianie zarządzania zasobami ludzkimi w Służbie Celnej

Zgodnie z przepisami, stanowisko zastępcy dyrektora izby celnej od spraw organizacyjno-finansowych, logistycznych i technicznych będzie mógł zajmować członek korpusu służby cywilnej. Wszyscy kandydaci na to stanowisko, tj. funkcjonariusze celni czy członkowie korpusu służby cywilnej – będą poddani rekrutacji. Rozwiązanie to pozwoli wybrać najlepszego fachowca.

Doprecyzowano sytuacje, w których dopuszczalne będzie przeniesienie na stałe lub czasowo dyrektora izby celnej, naczelnika urzędu celnego i ich zastępców. Chodzi o szczególnie uzasadnione przypadki, np. zapewnienie właściwej organizacji i sprawnego funkcjonowania jednostki organizacyjnej.

Zaproponowano też, aby funkcjonariusza celnego można było oddelegować do pracy w instytucjach Unii Europejskiej, jednostkach utworzonych przez UE albo organizacjach międzynarodowych.

• zmiana w ustalaniu wysokości uposażeń funkcjonariuszy celnych w okresie ich nieobecności spowodowanej chorobą

Zasadniczo funkcjonariusze celni w przypadku zwolnienia będą otrzymywać – jak pozostałe służby mundurowe – 80 proc. uposażenia. Ograniczenie uposażenia o 20 proc. za okres absencji chorobowej oznacza przyjęcie zasad zbliżonych do obowiązujących w systemie powszechnym. W określonych sytuacjach, wskazanych w ustawie, funkcjonariusz celny będzie miał prawo do uposażenia chorobowego w wysokości 100 proc. uposażenia.