Na mocy art. 17 ustawy o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji, członkom rad pracowników przysługuje szczególna ochrona trwałości stosunku pracy. Czy to oznacza, że pracodawca nie może w ogóle zwolnić z pracy takich osób?

Ochrona stosunku pracy członków rad pracowników nie jest ochroną bezwzględna, gdyż dopuszczalne jest dokonanie wypowiedzenia definitywnego bądź zmieniającego, jak również rozwiązanie stosunku pracy członka po uzyskaniu zgody rady pracowników. Ponadto ochrona przed wypowiedzeniem zmieniającym może być uchylona, gdy dopuszczają to przepisy innych ustaw.
Charakterystyczny dla ustawy jest brak regulacji przyznającej członkom rady pracowników ochronę trwałości stosunku pracy w okresie po ustaniu członkostwa w radzie oraz brak regulacji przewidującej wyłączenie członka rady pracowników od udziału w głosowaniu nad wyrażeniem zgody na własne zwolnienie.
Co istotne, ochrona przysługuje zarówno w przypadku, w którym pracownik był członkiem rady w dniu wręczania mu oświadczenia woli o wypowiedzeniu lub rozwiązaniu umowy o pracę, jak i wówczas gdy został wybrany do rady w okresie biegnącego wypowiedzenia. Taki zasięg ochrony może prowadzić do nadużyć w odniesieniu do rady pracowników wybieranej przez organizacje związkowe. Praktycznie w każdym czasie mogą one odwołać członka rady i powołać nowego, także już w okresie biegnącego okresu wypowiedzenia jego stosunku pracy, rozciągając w ten sposób na niego szczególną ochronę przed wypowiedzeniem. Co do zasady, zgoda rady pracowników na wypowiedzenie lub rozwiązanie stosunku pracy powinna mieć uprzedni charakter w stosunku do złożonego oświadczenia woli, jednakże w razie wyboru pracownika na członka rady w okresie biegnącego wypowiedzenia, zgoda ta będzie miała charakter zgody następczej, bowiem w takim przypadku konieczne stanie się jej uzyskanie już po dokonanym wypowiedzeniu.
Pojawia się także wątpliwość dotycząca możliwości uzyskania przez pracodawcę zgody na wypowiedzenie lub rozwiązanie stosunku pracy jej członka. Jak wynika z treści omawianego przepisu, szczególna ochrona przysługuje w okresie członkostwa w radzie, które rozpoczyna się od momentu dokonania wyboru lub wskazania członków przez organizacje związkowe. Tymczasem sama rada rozpoczyna swoją działalność wraz ze zwołaniem pierwszego posiedzenia przez pracodawcę, a więc zwykle w okresie nieco późniejszym. Stąd w okresie między wyborem członków rady (wskazaniem ich przez organizacje związkowe) a rozpoczęciem przez radę swojej działalności pojawia się praktyczny problem braku możliwości uzyskania przez pracodawcę zgody na ewentualne zwolnienie jej członka.
ARKADIUSZ SOBCZYK
radca prawny, Kancelaria Prawna Sobczyk i Współpracownicy w Krakowie
Arkadiusz Sobczyk, radca prawny, Kancelaria Prawna Sobczyk i Współpracownicy w Krakowie / DGP