Czy odprawa emerytalna i nagroda jubileuszowa są wolne od potrąceń?
Zgodnie z poglądami prezentowanymi w doktrynie oraz w orzecznictwie Sądu Najwyższego (SN) art. 87 par. 1 kodeksu pracy jest autonomicznym przepisem regulującym możliwość potrącenia wierzytelności pracodawcy w stosunku do wierzytelności pracownika.
Pełni on wyraźnie funkcję ochronną i mimo iż mówi wprost jedynie o ochronie wynagrodzenia za pracę, przyjmuje się, że obejmuje także inne świadczenia związane z pracą, o podobnym charakterze i funkcji.
Dotyczy to w szczególności świadczeń mających charakter pieniężny, przyznawanych w zamian za pracę i odzwierciedlających jej wartość, która jest ustalana na podstawie wysokości wynagrodzenia, wynikających ze stosunku pracy i służących zapewnieniu środków na utrzymanie oraz zaspokojenie innych potrzeb pracownika. Nawet jeśli nie są one wynagrodzeniem, co do zasady są obejmowane ochroną przewidzianą w art. 87 par. 1 k.p. Dotyczy to m.in. odprawy emerytalnej i nagrody jubileuszowej, co znalazło potwierdzenie np. w wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 29 sierpnia 1994 r. (sygn. akt III APr 44/94).
Uzasadnieniem dla takiego rozumienia przepisu art. 87 par. 1 k.p. jest także jego położenie w systematyce kodeksu pracy. Treść tego artykułu znajdującego się w rozdziale II „Ochrona wynagrodzenia za pracę”, umiejscowionego w dziale trzecim k.p. „Wynagrodzenie za pracę i inne świadczenia”, należy odczytywać w kontekście innych przepisów znajdujących się w tym samym dziale i w odpowiednim zakresie odnosić także do innych niż wynagrodzenie sensu stricto świadczeń. Zwrócił na to uwagę Sąd Najwyższy w wyroku z 17 lutego 2004 r. ( sygn. akt I PK 217/03).
Z powyższych względów odprawa emerytalna, uregulowana w dziale trzecim kodeksu pracy, i nagroda jubileuszowa, spełniające funkcje podobne do wynagrodzenia za pracę i mające podobny do niego charakter, podlegają ochronie przewidzianej w art. 87 par. 1 kodeksu pracy.