Zasadą jest, że w pełni wykonalne są dopiero prawomocne wyroki, czyli takie, od których nie przysługuje środek odwoławczy (apelacja lub skarga kasacyjna) albo inny środek zaskarżenia (sprzeciw od wyroku zaocznego). Przepisy procedury cywilnej przewidują jednak wyjątki od tej zasady, umożliwiając sądowi nadanie niektórym wyrokom rygoru natychmiastowej wykonalności.

Andrzej Marek sędzia Sądu Okręgowego w Legnicy Rygor zamieszczany jest przez sąd w treści orzeczenia. Sąd pracy może nadać go zarówno na wniosek strony, jak i bez takiego wniosku, czyli z urzędu. Jedną z odrębności postępowania w sprawach z zakresu prawa pracy jest obowiązek sądu pracy nadania rygoru natychmiastowej wykonalności wyrokowi zasądzającemu należność na rzecz pracownika w części nieprzekraczającej jego pełnego jednomiesięcznego wynagrodzenia. Jeśli zatem np. w punkcie pierwszym wyroku sąd pracy zasądza od pozwanego pracodawcy na rzecz pracownika odprawę pieniężną w wysokości 6 tys. zł (trzymiesięczne wynagrodzenie powoda), to w jednym z kolejnych punktów tego orzeczenia powinno znaleźć się stwierdzenie mające np. następującą treść: „wyrokowi w punkcie pierwszym nadaje rygor natychmiastowej wykonalności w części dotyczącej kwoty 2 tys. zł”. Rygor ten ma szczególny charakter, gdyż możliwe jest jego nadanie nawet wówczas, gdy dla pozwanego pracodawcy z tego powodu mogłaby wyniknąć niepowetowana szkoda. Celem omawianej regulacji w zakresie rygoru natychmiastowej wykonalności jest zapewnienie pracownikowi środków utrzymania w okresie, gdy wyrok jest nieprawomocny. Niezwłocznie zatem po wydaniu wyroku zaopatrzonego w taki rygor pracownik (powód) może złożyć w sądzie wniosek o doręczenie tytułu wykonawczego (wyroku zawierającego klauzulę wykonalności) w części, w której rygor został nadany. Taki tytuł wykonawczy uprawnia do wszczęcia egzekucji komorniczej. Zdarza się, że sąd pracy uwzględniając powództwo pracownika o przywrócenie do pracy, zasądza jednocześnie na jego rzecz wynagrodzenie za okres pozostawania bez pracy pod warunkiem podjęcia przez pracownika pracy w wyniku takiego wyroku (konieczne jest tu zgłoszenie przez pracownika gotowości do świadczenia pracy w terminie 7 dni od przywrócenia do pracy). Obowiązek nadania wyrokowi z urzędu rygoru natychmiastowej wykonalności w części nieprzekraczającej pełnego jednomiesięcznego wynagrodzenia nie dotyczy takiego wynagrodzenia zasądzonego warunkowo na rzecz pracownika. Oprócz tego szczególnego uregulowania rygoru przewidzianego dla spraw pracowniczych sąd pracy ma możliwość skorzystania z ogólnych przepisów regulujących rygor natychmiastowej wykonalności. Sąd pracy nada zatem z urzędu (jest to zatem obowiązek sądu) rygor natychmiastowej wykonalności (całemu wyrokowi, nie tylko w zakresie jednomiesięcznego wynagrodzenia pracownika), gdy zasądza roszczenie uznane przez pozwanego albo gdy wyrok uwzględniający powództwo jest zaoczny. Sąd pracy może również na wniosek strony nadać wyrokowi nadającemu się do wykonania w drodze egzekucji rygor natychmiastowej wykonalności, gdyby opóźnienie uniemożliwiało lub znacznie utrudniało wykonanie wyroku albo narażało powoda na szkodę. Podkreślić trzeba, że w rygor natychmiastowej wykonalności może być zaopatrzony jedynie wyrok, który ze względu na swoją treść nadaje się do wykonania w drodze egzekucji. Natychmiastowa wykonalność wyroku wygasa z chwilą ogłoszenia, a jeżeli nie było ogłoszenia, z chwilą podpisania sentencji orzeczenia zmieniającego albo uchylającego wyrok lub postanowienie o natychmiastowej wykonalności wyroku – w takim zakresie, w jakim nastąpiła zmiana lub uchylenie. Uchylając lub zmieniając wyrok, któremu nadany został rygor natychmiastowej wykonalności, sąd na wniosek pozwanego orzeka w orzeczeniu kończącym postępowanie o zwrocie spełnionego lub wyegzekwowanego świadczenia lub o przywróceniu poprzedniego stanu.