Centrale sześciu organizacji związkowych i pracodawców zaakceptowały i podpisały porozumienie dotyczące zwalczania stresu związanego z pracą. Dokument zawiera wspólne rekomendacje w sprawie poprawienia skuteczności działań dotyczących zjawiska stresu powiązanego z zatrudnieniem.

Porozumienie zostało uzgodnione 7 lutego przez przedstawicieli sześciu organizacji - NSZZ Solidarność, Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych, Forum Związków Zawodowych, Pracodawców RP, Konfederacji Lewiatan oraz Związku Rzemiosła Polskiego. Następnie miał miejsce proces jego podpisywania i formalnego zatwierdzenia przez współpracujące w procesie negocjacyjnym związki zawodowe i organizacje pracodawców, który właśnie dobiegł końca.

- Jest to sygnał, że całościowa poprawa jakości środowiska pracy staje się ważnym tematem dla obu stron dialogu – wskazuje Sławomir Adamczyk, koordynator negocjacji nad dokumentem z ramienia NSZZ Solidarność.

Zmiany w prawie

Dokument podpisany przez partnerów społecznych zawiera propozycje nowelizacji dwóch rozporządzeń wydanych przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej. W pierwszej kolejności postulują oni, by w rozporządzeniu z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (t. j. Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.) do definicji środowiska pracy wprowadzić czynniki psychospołeczne. Organizacje związkowe i pracodawców chcą, by dzięki temu kwestie prewencji i ograniczania stresu związanego z pracą były uwzględniane przy opracowywaniu strategii bhp wdrażanych w zakładach pracy, a w szczególności przy przeprowadzaniu oceny ryzyka zawodowego.Druga zmiana dotyczy ramowych programów szkoleń bhp, które regulowane są przez rozporządzenie z 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (t. j. Dz. U. z 2004 r. Nr 180, poz. 1860 z późn. zm.). Pracownicy i pracodawcy proponują, aby programy instruktażu uzupełnić o problematykę stresu związanego z pracą.W opinii partnerów, tematyka ta powinna być pełnoprawnym elementem szkoleń bhp dla zatrudnionych. Ich zdaniem, proponowana zmiana prawa przyczyni się do zwiększenia świadomości pracowników na temat istniejących zagrożeń o charakterze stresogennym.- Wspólne rekomendacje wraz z zawartymi w nich postulatami zmian w prawie zostały już przekazane do Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej – wskazuje Witold Polkowski, przedstawiciel Pracodawców RP, biorący udział w wynegocjowaniu porozumienia.

Rekomendacje działań

W dokumencie podpisanym przez pracowników i pracodawców zawarto również propozycje dobrych praktyk, których upowszechnienie powinno zapewnić wyższy poziom prewencji antystresowej. Wśród zaleceń dla pracodawców i pracowników znalazły się min.:

1) zdefiniowanie katalogu czynników, które mogą wywołać stres,

2) opracowanie wewnętrznej polityki antystresowej i antyprzemocowej u pracodawcy, przewidującej realizację szkoleń i działań o charakterze socjalnym i integracyjnym,

3) możliwość złożenia przez każdego pracownika, którego dotyka chroniczny stres w miejscu pacy lub który jest ofiarą nękania lub przemocy, skargi lub wniosku, które będą rozpatrzone przez specjalnie powołaną w tym celu komisję,

4) wprowadzenie kodeksu etycznego w firmie, który określać będzie pożądane wzorce zachowań pracowników,

5) odpowiedni dobór pracowników i prowadzenie trafnej rekrutacji, w tym stworzenie precyzyjnego opisu oczekiwań od kandydatów na poszczególne stanowiska,

6) usprawnienie komunikacji w firmie,

7) ustalenie jasnych procedur, w tym przede wszystkim dotyczących rekrutacji, wynagrodzeń, kar, awansu i ocen, oraz

8) jednoznaczne określenie celów działania firmy.

W ocenie partnerów społecznych, stres związany z pracą wywołują min. takie czynniki, jak np. zła organizacja czasu pracy, nieprzestrzeganie wewnątrzzakładowych przepisów bhp, zbyt duże oczekiwania wobec pracownika bądź obowiązki nieadekwatne do jego kompetencji i kwalifikacji, a także negatywne warunki środowiska pracy (np. hałas, wibracje, czy zapylenie).

Forum dialogu

Organizacje pracowników i pracodawców zapowiedziały też utworzenie wspólnego, stałego zespołu ds. zagrożeń psychospołecznych. W ich ocenie, mógłby on powstać w wyniku przekształcenia istniejącego już zespołu partnerów społecznych ds. nękania i przemocy w miejscu pracy. Jego celem ma być prowadzenie w sposób ciągły i zorganizowany wspólnych działań partnerów społecznych dotyczących problematyki stresu związanego z pracą.- Nasze działania na tym polu nie kończą się na uzgodnieniu wspólnych rekomendacji. W dalszych pracach w przedmiocie przeciwdziałania stresowi w pracy zespół ds. zagrożeń psychospołecznych będzie odgrywał istotną rolę – przekonuje Witold Polkowski. Podkreśla on także, że tryb dialogu autonomicznego, który został zastosowany w przypadku niniejszego porozumienia, będzie coraz częściej stosowany we wspólnych inicjatywach partnerów społecznych.