Pracownik będący obywatelem polskim dostał ofertę zatrudnienia u pracodawcy austriackiego, przy czym praca ma być głównie wykonywana w Polsce. Umowa o pracę ma podlegać ustawodawstwu austriackiemu. Czy taki wybór prawa jest dopuszczalny?
Przepisy właściwe dla zobowiązań umownych związanych z więcej niż jednym państwem, w tym w zakresie stosunków pracy, określa rozporządzenie nr 593/2008 Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) z 17 czerwca 2008 r. w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań umownych. W zakresie, który został w nim uregulowany nie stosuje się polskiej ustawy z 16 maja 2011 r. – Prawo prywatne międzynarodowe.
Zgodnie z rozporządzeniem zasadą jest swoboda wyboru przez strony prawa właściwego. Może być on dokonany wyraźnie w umowie lub może wynikać jednoznacznie z jej postanowień lub z okoliczności sprawy (np. strony mogą się odwoływać do określonych przepisów zawartych w kontrakcie).
Wybór prawa nie może jednak prowadzić do pozbawienia pracownika ochrony przyznanej mu na podstawie przepisów, których nie można wyłączyć w drodze umowy, na mocy prawa, jakie w przypadku braku wyboru byłoby właściwe przy zastosowaniu reguł wynikających z rozporządzenia. Warto jest przy tym zaznaczyć, że zwrot „przepisy, których nie można wyłączyć w drodze umowy” odnosi się zarówno do tych bezwzględnie obowiązujących, jak i takich, od których odstępstwo jest możliwe tylko na korzyść pracownika. W myśl art. 8 ust. 2–4 rozporządzenia w zakresie, w jakim strony nie dokonały wyboru prawa, umowa o pracę podlega ustawodawstwu państwa, w którym pracownik zazwyczaj świadczy pracę. Jeśli nie można ustalić prawa właściwego zgodnie z powyższym (np. osoba ta świadczy pracę na terenie kilku krajów), umowa podlega przepisom państwa, w którym znajduje się przedsiębiorstwo, za pośrednictwem którego zatrudniono daną osobę.
W omawianym przypadku strony mogą zatem dokonać wyboru prawa austriackiego. Pracodawca z tego państwa będzie miał jednak obowiązek przestrzegania ustawodawstwa obowiązującego w Polsce, jeśli jest ono bardziej korzystne dla pracownika niż tamtejsze przepisy.