Czy gmina wypłaci wyższe świadczenia
Czytelniczka otrzymuje od trzech lat świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego (FA) w wysokości po 300 zł na dwójkę dzieci. Ponieważ starsze z nich zaczęło w wrześniu naukę w liceum ogólnokształcącym i dojeżdża do szkoły w sąsiednim mieście, wzrosły koszty związane z utrzymaniem potomka. Matka chce więc złożyć w sądzie pozew o podwyższenie alimentów. Czy to spowoduje, że otrzyma wyższe wsparcie z FA?
Co do zasady świadczenia z FA, które przysługują rodzicom w przypadku bezskutecznej egzekucji alimentów, są przyznawane w wysokości bieżąco ustalonej przez sąd pomocy, chociaż maksymalnie mogą wynosić 500 zł miesięcznie na dziecko. To oznacza, że każda zmiana ich wysokości będzie się też przekładać na wysokość wsparcia wypłacanego przez gminę lub tę jej jednostkę organizacyjną, która wykonuje to zadanie (zwykle jest to ośrodek pomocy społecznej). Jeżeli więc rodzic uzyska na drodze sądowej podwyższenie alimentów np. z 300 zł do 500 zł, to tyle będzie też wynosić pomoc z funduszu. W analogicznej sytuacji, gdy nastąpi ich obniżenie, to wpłynie to na zmniejszenie kwoty wypłacanej przez gminę.
Podstawa prawna
Art. 10 ust. 1 i 29 ustawy z 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 1228 z późn. zm.).
Czy trzeba złożyć nowy wniosek o pomoc
Rodzic w związku z bezskuteczną egzekucją alimentów jest uprawniony do świadczeń z FA. W ubiegłym tygodniu zakończyła się w sądzie rozprawa dotycząca podwyższenia wysokości pomocy zobowiązanego przysługującej na dzieci drugiego z opiekunów. Czy otrzymujący wsparcie z funduszu musi teraz jeszcze raz złożyć wniosek o jego przyznanie, tak aby decyzja dotycząca ich przyznania uwzględniała podwyżkę alimentów?
Jeżeli zmiana wysokości świadczeń z FA dokonuje się na podstawie zmiany wysokości alimentów, nie jest konieczne składanie nowego wniosku o ich przyznanie. Modyfikacja dotychczasowej decyzji nastąpi bowiem w trybie art. 163 kodeksu postępowania administracyjnego oraz przepisów ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, które przewidują, że gmina może bez zgody osoby uprawnionej lub jej przedstawiciela ustawowego zmienić lub uchylić ostateczną decyzję administracyjną. Ponadto zmiana kwoty przysługującej z funduszu na nową, zgodną z uzyskanym w sądzie wyrokiem, będzie mogła nastąpić dopiero po tym, jak do komornika sądowego prowadzącego postępowanie służące odzyskaniu należności od dłużnika wpłynie tytuł wykonawczy, czyli tytuł egzekucyjny, któremu nadana została klauzula wykonalności. Samo podwyższenie świadczeń nastąpi od wskazanej w wyroku sądu daty, od której wzrasta kwota alimentów.
Podstawa prawna
Art. 24 i 29 ustawy z 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 1228 z późn. zm.).
Czy rodzic otrzyma wyrównanie za wcześniejsze miesiące
Pani Katarzyna złożyła pozew o podwyższenie alimentów z 200 zł do 400 zł na jej pięcioletnie dziecko. Sąd wydając wyrok, postanowił, że ich nowa wysokość będzie obowiązywać od 15 września. Czy ta zmiana spowoduje, że gmina wypłaci matce wyrównanie za poprzednie miesiące, gdy uzyskiwała jeszcze niższe świadczenia z FA?
Podwyższenie przez sąd alimentów z mocą wsteczną będzie uwzględnione przez przyznającą pomoc z funduszu gminę. Jeżeli ich wyższa kwota przysługuje nie od pełnego miesiąca, lecz od konkretnie określonego dnia i w konsekwencji komornik prowadzi postępowanie egzekucyjne dla nowej kwoty od tego dnia, to samorząd dokona wyrównania wysokość świadczenia z FA od tego momentu. We wspomnianym przykładzie podwyższenie alimentów nastąpiło od 15 września. To oznacza, że za ten miesiąc rodzic powinien otrzymać pomoc wynoszącą 306,66 zł (200 zł × 14 dni/30 dni + 400 zł × 16 dni/30 dni). Z kolei za październik i listopad świadczenie powinno wynosić po 400 zł, ponieważ nowa kwota obowiązywała już przez pełne dwa miesiące. W konsekwencji gmina wypłaci rodzicowi dodatkowo 106,66 zł, 200 zł oraz 200 zł za odpowiednio wrzesień, październik i listopad, a od grudnia aż do końca obecnie trwającego okresu świadczeniowego będzie wypłacać 400 zł miesięcznie. Rodzic powinien też pamiętać, że nie otrzyma wyższych alimentów za wrzesień, jeżeli w poprzednim okresie świadczeniowym, który trwał od 1 października 2012 r. do 30 września br., nie był w ogóle uprawniony do wsparcia z FA. Wówczas wyrównanie będzie mu wypłacone tylko za miesiące bieżącego okresu, czyli październik i listopad.
Podstawa prawna
Art. 29 ustawy z 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 1228 z późn. zm.).
Czy będzie wyższe wsparcie, gdy dłużnik jest za granicą
Samotna matka od momentu, gdy jej mąż wyjechał z kraju, nie otrzymuje alimentów na dwójkę dzieci. Zamiast nich ma natomiast przyznane świadczenia z funduszu w wysokości 300 zł i 500 zł. W związku z chorobą młodszego potomka i koniecznością zapewnienia mu rehabilitacji wzrosły wydatki rodziny. Czytelniczka zamierza złożyć pozew o podwyższenie alimentów. Czy gdy to nastąpi, będzie mogła otrzymać wyższe wsparcie z FA, skoro w przypadku przebywania dłużnika poza krajem komornik nie prowadzi w stosunku do niego egzekucji?
W przypadku gdy w danej sprawie egzekucja alimentów nie jest prowadzona przez komornika sądowego, ponieważ dłużnik zamieszkuje za granicą, nie ma przeszkód zarówno do uzyskania świadczeń z FA, jak i możliwości ich podwyższenia po uzyskaniu sądowego wyroku w tym zakresie. Przepisy pozwalają bowiem na przyznanie pomocy z funduszu, jeżeli nie można wszcząć lub prowadzić egzekucji przeciwko dłużnikowi przebywającemu poza Polską, w szczególności z powodu braku podstawy prawnej do podjęcia czynności w miejscu zamieszkania niesolidnego rodzica lub braku możliwości wskazania jego miejsca pobytu za granicą. To oznacza, że tak jak w zwykłej sytuacji konieczne jest wpłynięcie tytułu wykonawczego do organu egzekucyjnego, tak w przypadku wyjazdu dłużnika z kraju podwyżka wsparcia z FA nastąpi po tym, jak do właściwego sądu lub zagranicznej instytucji egzekucyjnej zostanie dostarczony taki dokument.
Podstawa prawna
Art. 2 pkt 2 i 29 ustawy z 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 1228 z późn. zm.).
Czy świadczenia trzeba oddać z odsetkami
Rodzic zobowiązany do alimentów na dziecko wystąpił o ich obniżenie z 700 zł do 400 zł, uzasadniając to pogorszeniem swojej sytuacji materialnej. Sąd przychylił się do jego pozwu i postanowił, że drugi z opiekunów dziecka będzie je otrzymywał w takiej wysokości, wskazując jednocześnie, że obniżka nastąpi z mocą wsteczną od 1 września. Czy w związku z tym, że w tym okresie matka otrzymała z gminy świadczenia z FA wynoszące 500 zł miesięcznie, będzie musiała zwrócić nadwyżkę wraz z odsetkami?
Jeżeli osoba uprawniona otrzymała w okresie od dnia zmiany wysokości zasądzonych alimentów do dnia wpływu tytułu wykonawczego do komornika sądowego wsparcie funduszu w wysokości wyższej niż zasądzone w nowej kwocie alimenty musi zwrócić te pieniądze, ale bez ustawowych odsetek. We wspomnianym przykładzie, zgodnie z aktualnym wyrokiem sądu świadczenia z FA od września powinny wynosić 400 zł zamiast 500 zł. Dlatego biorąc pod uwagę, że rodzic otrzymał je w wyższej niż przysługiwała wysokości w ciągu trzech ostatnich miesięcy, będzie musiał oddać łącznie 300 zł. Również w przypadku, gdyby sąd postanowił o wygaśnięciu obowiązku alimentacyjnego z mocą wsteczną i opiekun musiałby zwrócić całą pomoc z funduszu, to nastąpi to bez doliczonych do niej odsetek.
Podstawa prawna
Art. 29 ustawy z 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 1228 z późn. zm.).
Czy podwyżka alimentów wymaga uzasadnienia
Pan Andrzej jest uprawniony do pomocy z funduszu na dwie córki. Wsparcie w wysokości 300 zł na każdą z nich otrzymuje od momentu wystąpienia do sądu o ustalenie alimentów na nie w 2009 r. ponieważ ich egzekucja okazała się bezskuteczna. Aby otrzymywać wyższą pomoc z FA, ojciec będzie składał pozew o ich zmianę. Czy będzie musiał przedstawić uzasadnienie, dlaczego domaga się ich podwyżki?
Sąd ustalając wysokość alimentów, również w sytuacji pozwu o zmianę ich wysokości bierze pod uwagę usprawiedliwione potrzeby uprawnionego oraz możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego do ich płacenia. Zakres potrzeb dziecka najczęściej wzrasta wraz z jego wiekiem. W związku z tym ponosi np. wyższe koszty wynikające z rozpoczęcia przez nie nauki w szkole, uczestnictwem w dodatkowych zajęciach, dalszym kształceniem czy podjęciem studiów i takie okoliczności mogą uzasadniać pozew o wyższe alimenty. Zmianę ich wysokości można argumentować też chorobą dziecka, która wymaga np. zakupu leków, rehabilitacji, stosowania specjalnej diety. Orzekając o zwiększeniu alimentów, sąd ocenia więc, czy przedstawione przez rodzica w pozwie okoliczności uzasadniają takie żądanie. Takim powodem uzasadniającym ich podniesienie nie może być sama chęć uzyskiwania pomocy z FA w maksymalnej możliwej do otrzymania wysokości (500 zł miesięcznie).
Podstawa prawna
Art. 135 ustawy z 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 788 z późn. zm.).
Czy bezskuteczna egzekucja utrudni uzyskanie wyższej pomocy
Czytelniczka od października 2008 r. otrzymuje świadczenia z FA na trójkę dzieci, ponieważ zobowiązany do płacenia na ich utrzymanie ojciec jest bezrobotny i nie ma majątku, z którego mogłaby być prowadzona egzekucja. W zeszłym miesiącu złożyła w sądzie pozew o podwyższenie wysokości alimentów. Czy to, że od tak długiego czasu dłużnik nie płaci alimentów, może spowodować, że nie zostaną one podwyższone?
Sama okoliczność związana z tym, że rodzic od lat uchyla się od obowiązku alimentacyjnego i posiada z tego tytułu zadłużenie względem budżetu państwa, który wypłaca jego dzieciom pomoc z FA, nie oznacza, że będzie to stanowić przesłankę negatywną powodującą, że sąd nie podniesie wysokości alimentów.
Podstawa prawna
Art. 135 ustawy z 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 788 z późn. zm.).
