SENTENCJA
Podanie przez pracodawcę przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie umowy o pracę (art.30 par. 4 k.p.) może nastąpić w odrębnym piśmie doręczonym pracownikowi wcześniej lub równocześnie z pismem zawierającym wypowiedzenie umowy.
Wyrok SN z 17 listopada 1998 r. opubl. OSNP 1999/21/690
SYGN. AKT
I PKN 331/98
Radosław D. pracował od 5 października 1985 r. na stanowisku dozorcy nocnego na podstawie umowy na czas nieokreślony. 12 czerwca 1997 r. rozwiązano z nim stosunek pracy z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, skróconego na podstawie art. 361 k.p. do dwóch miesięcy. W oświadczeniu woli pracodawcy nie wskazano przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę, a jako podstawę prawną wypowiedzenia podano przepisy ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących pracodawcy. Pracownik odmówił przyjęcia tego wypowiedzenia. 27 czerwca 1997 r. odebrał pismo anulujące poprzednie wypowiedzenie, tym razem pracodawca wskazał jako przyczynę rozwiązania stosunku pracy likwidację stanowiska dozorcy nocnego. Równocześnie dokonano powodowi nowego wypowiedzenia w tym samym terminie co poprzednie.
Sąd I instancji przywrócił powoda do pracy i zasądził na jego rzecz wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy. Zdaniem sądu strona pozwana naruszyła przy rozwiązaniu stosunku pracy z powodem art. 30 par. 4 k.p., bowiem nie wskazała w piśmie wypowiadającym umowę o pracę jego przyczyny. Od tego wyroku strona pozwana wniosła apelację.
Sąd II instancji uwzględnił apelację strony pozwanej, zmienił wyrok I instancji i oddalił powództwo. Według sądu sąd I instancji nietrafnie przyjął, że rozwiązanie z powodem stosunku pracy nastąpiło z naruszeniem art. 30 par. 4 k.p. Wprawdzie w pierwszym piśmie wypowiadającym umowę o pracę, którego powód nie odebrał, nie została podana przyczyna wypowiedzenia, jednakże odbierając 27 czerwca 1997 r. drugie pismo pracodawcy anulujące poprzednie, przyjął do wiadomości, że rozwiązanie z nim stosunku pracy nastąpiło z powodu likwidacji stanowiska, na którym był zatrudniony. Sąd II instancji przyjął, że skoro powód został poinformowany o przyczynie wypowiedzenia, nie można uznać, że nastąpiło ono niezgodnie z przepisami. Od tego wyroku pracownik wniósł kasację.
W kasacji powoda podniesiono zarzut naruszenia prawa materialnego wskutek błędnej jego wykładni i niewłaściwego zastosowania art. 30 par. 4 k.p. poprzez przyjęcie, że rozwiązanie z powodem stosunku pracy nie naruszyło tego przepisu, podczas gdy w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy nie wskazano przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie.
Zdaniem SN zgodnie z art. 30 par. 4 k.p. w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony powinna być wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie. Jest to regulacja analogiczna do poprzednio występującej w art. 54 k.p. oraz zbliżona w konstrukcji do art. 38 k.p. Pracodawca, zawiadamiając bowiem zakładową organizację związkową o zamiarze wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę, ma obowiązek wskazać jej przyczynę uzasadniającą rozwiązanie umowy. Dlatego przy wykładni przepisu art. 30 par. 4 k.p. można wykorzystać utrwalone już orzecznictwo dotyczące art. 38 k.p. W uzasadnieniu tezy II uchwały pełnego składu Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 19 maja 1978 r. (V PZP 6/67, OSNCP 1977/8/127) Sąd Najwyższy stwierdził, że podanie zakładowej organizacji związkowej przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie powinno z reguły nastąpić w piśmie zawiadamiającym ją o zamiarze wypowiedzenia, może jednak nastąpić również w jakimkolwiek innym piśmie. Zasadę tę należy odpowiednio odnieść do wykładni art. 30 par. 4 k.p. Wprawdzie przepis ten stanowi, że przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie powinna być wskazana w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu, ale nie oznacza to, że oświadczenie o wypowiedzeniu należy ograniczać tylko do jednego dokumentu (pisma). Funkcją regulacji zawartej w art. 30 par. 4 k.p. jest bowiem to, aby pracownik dowiedział się od pracodawcy, jaka jest przyczyna wypowiedzenia. Funkcję tę w pełni realizuje doręczenie pracownikowi pisma wypowiadającego umowę o pracę i drugiego pisma informującego o przyczynie wypowiedzenia. Pismo wskazujące przyczynę wypowiedzenia powinno być doręczone wcześniej lub równocześnie z pismem wypowiadającym umowę o pracę. Tak było w niniejszej sprawie i słusznie sąd II instancji uznał, że pracodawca nie naruszył art. 30 par. 4 k.p., a tym samym ten zarzut kasacji nie jest usprawiedliwiony.
OPINIA
Agnieszka Siwy
radca prawny, Kancelaria Prawna Chałas i Wspólnicy, oddział Gdańsk
Zgodnie z art. 30 k.p. umowa o pracę co do zasady może ulec rozwiązaniu przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia . Oświadczenie to powinno nastąpić na piśmie, jak również powinna być w nim wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie umowy.
W komentowanym orzeczeniu SN wskazał, iż oświadczenie o wypowiedzeniu nie musi ograniczać się tylko do jednego dokumentu (pisma). Dokonując bowiem wykładni funkcjonalnej art. 30 par. 4 k.p., należy dojść do wniosku, iż zamiarem ustawodawcy było zmuszenie pracodawcy do przekazania pracownikowi informacji na temat przyczyny wypowiedzenia. Przykładowo funkcję tę realizowałoby doręczenie pracownikowi pisma wypowiadającego umowę o pracę i drugiego pisma informującego o przyczynie wypowiedzenia. Warto jednak podkreślić, iż pismo wskazujące przyczynę wypowiedzenia nie może być doręczone w każdym czasie, np. już w trakcie okresu wypowiedzenia. Zgodnie bowiem z ww. wyrokiem SN powinno być ono doręczone wcześniej lub równocześnie z pismem wypowiadającym umowę o pracę.
Można dodać, że z uzasadnienia komentowanego orzeczenia wynika, iż SN doszedł do powyższych wniosków, wykorzystując do wykładni przepisu art. 30 par. 4 k.p. już utrwalone orzecznictwo dotyczące art. 38 k.p., mówiące o konieczności zawiadomienia organizacji związkowej o zamiarze rozwiązania umowy z pracownikiem objętym ochroną. SN już wcześniej stwierdzał, iż podanie zakładowej organizacji związkowej przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie powinno nastąpić w piśmie zawiadamiającym ją o zamiarze wypowiedzenia, może jednak nastąpić również w jakimkolwiek innym dokumencie. Zasadę tę należy więc odpowiednio odnieść do wykładni art. 30 par. 4 k.p.