Becikowe oraz specjalny dodatek do zasiłku rodzinnego można otrzymać po przyjściu na świat potomka. Obydwa wynoszą po tysiąc złotych, a ich uzyskanie jest uzależnione od kryterium dochodowego

Czy becikowe jest zależne od dochodów

Czytelniczka urodziła w sierpniu drugie dziecko i chce ubiegać się o wsparcie. W urzędzie gminy dowiedziała się, że musi podać wysokość dochodów osiąganych przez członków jej rodziny. Takiego obowiązku nie było, gdy dwa lata temu miała przyznane świadczenie na starszego potomka. Czy becikowe jest teraz zależne od zarobków?
Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia dziecka, czyli wynoszące 1 tys. zł becikowe, jeszcze w ubiegłym roku przysługiwało wszystkim rodzicom. Jednak od 2013 r. opiekunów obowiązuje kryterium dochodowe, wynoszące 1922 zł na osobę w rodzinie. Wymóg ten dotyczy dzieci, które urodziły się w tym roku. Jeżeli rodzic składa wniosek o świadczenie na potomka, który urodził się np. 20 grudnia 2012 r. (nie musi się z tym spieszyć; ma na to 12 miesięcy od narodzin dziecka), to zostanie on rozpatrzony na podstawie przepisów, które wówczas obowiązywały.
Podstawa prawna
Art. 15b ust. 1–3 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 139, poz. 992 z późn. zm.).

Czy będzie pomoc dla rodziców adopcyjnych

Małżeństwo kończy w ośrodku adopcyjnym szkolenie, które jest elementem procedury umożliwiającej im przysposobienie dziecka. Czy gdy sąd przyzna im prawa rodzicielskie, będą mogli otrzymać becikowe?
Prawo do ubiegania się o becikowe przysługuje nie tylko rodzicom biologicznym dziecka, lecz także jego opiekunom prawnym, faktycznym oraz tym, którzy je adoptowali. Osoby te również obowiązuje kryterium dochodowe. Nie muszą dołączać do wniosku zaświadczenia lekarskiego potwierdzającego objęcie opieką medyczną w trakcie ciąży. Rodzice adopcyjni i opiekunowie mają czas na złożenie wniosku w ciągu 12 miesięcy od objęcia opieką, przy czym nie później niż do ukończenia przez dziecko 18 lat. Wspomniane osoby mogą też ubiegać się o dodatek do zasiłku rodzinnego, przy czym opiekun faktyczny może to zrobić, dopóki dziecko nie skończy roku życia, a świadczenie nie zostało wcześniej przyznane rodzicom lub opiekunowi prawnemu.
Podstawa prawna
Art. 9 ust. 2 i 9 oraz 15b ust. 3 i 7 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 139, poz. 992 z późn. zm.).

Czy obowiązują inne dochody niż przy zasiłku

Pan Krzysztof zamierza się ubiegać o zasiłek rodzinny i becikowe na urodzonego 13 sierpnia syna. Czy w związku z uzależnieniem prawa do tego drugiego świadczenia od kryterium dochodowego brane są pod uwagę inne źródła zarobkowania, niż te które są wymagane przy zasiłku?
Wprawdzie w przypadku becikowego kwota kryterium jest wyższa niż obowiązująca przy zasiłku rodzinnym (539 zł lub 623 zł, gdy wychowywane jest niepełnosprawne dziecko), to sposób ustalania wysokości dochodu, a także osoby wchodzące w skład rodziny, są dla obydwu świadczeń takie same. Pod uwagę brane są zarobki z roku kalendarzowego poprzedzającego okres zasiłkowy, w którym składany jest wniosek o becikowe. Jeśli opiekun złoży go do końca października, będą to jeszcze te pochodzące z 2011 r. Gdy rodzic chce się ubiegać o pomoc po 1 listopada 2013 r., powinny one pochodzić z 2012 r., ponieważ wtedy zacznie się już nowy okres zasiłkowy w świadczeniach rodzinnych. Takie same są też źródła uzyskania dochodu, które wlicza się do kryterium. Są to głównie te przychody, które podlegają opodatkowaniu na podstawie przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, dochód z działalności podlegającej ryczałtowemu podatkowi oraz pozostałe nieobciążone dochody. Do tych ostatnich należą np. alimenty, stypendia uzyskiwane przez starsze dzieci (poza tymi przysługującymi za wyniki w nauce). Z kolei w przypadku rodziców, którzy prowadzą gospodarstwo rolne, decydujące znaczenie ma liczba hektarów przeliczeniowych. Kwota dochodu uzyskiwanego z jednego hektara jest ustalona w obwieszczeniu prezesa GUS. Ta za 2012 r. będzie znana w połowie tego miesiąca. Ponadto gdyby w momencie składania wniosku sytuacja dochodowa członków rodziny uległa zmianie, to gmina – aby ją uaktualnić – zastosuje specjalną procedurę, która obowiązuje przy zasiłkach rodzinnych.
Identyczny jest też katalog dochodów, które mogą być uznane za utracone lub uzyskane. Te najczęściej spotykane są związane z zakończeniem lub rozpoczęciem pracy, przejściem na urlop wychowawczy czy wyrejestrowaniem lub założeniem przez rodzica działalności gospodarczej.
Podstawa prawna
Art. 3 pkt 23 i 24 oraz art. 15b ust. 2 ustawy z 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 139, poz. 992 z późn. zm.).

Czy przepisy określają wzór wniosku

Pani Dorota urodziła w lipcu dziecko. Zamierza jeszcze w tym miesiącu złożyć w ośrodku pomocy społecznej wniosek o becikowe. Czy w tym celu musi posłużyć się ustalonym wzorem wniosku?
Po wprowadzeniu kryterium dochodowego rodziców obowiązuje jednolity wzór wniosku o becikowe. Jest on określony w rozporządzeniu ministra pracy i polityki społecznej. Druk ten rodzic może otrzymać w swoim urzędzie gminy lub ośrodku pomocy społecznej, jeśli to on odpowiada za przyznawanie świadczeń rodzinnych. Tam też można uzyskać inne formularze, które muszą być dołączone do wniosku. Najważniejsze z nich to zaświadczenia lub oświadczenia określające wysokość dochodu osiąganego przez członków rodziny. Ten ostatni musi być pomniejszony o podatek oraz składki na ubezpieczenia społeczne. Na oddzielnym druku trzeba podać wysokość składki zdrowotnej.
Z kolei rodzice rolnicy powinni przedstawić zaświadczenie lub oświadczenie o liczbie posiadanych hektarów przeliczeniowych. Gminy mogą też wymagać innych dokumentów, np. skróconego aktu urodzenia dziecka oraz wskazania na odrębnym druku, że drugi z rodziców nie odebrał becikowego.
Podstawa prawna
Par 5 rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z 3 stycznia 2013 r. w sprawie trybu i sposobu ubiegania się o świadczenia rodzinne (Dz.U. poz. 3).

Czy będzie dodatek do zasiłku rodzinnego

Rodzice, którzy otrzymują zasiłek na 5-letnie dziecko, spodziewają się kolejnego potomka. W momencie narodzin starszego nie otrzymali tego świadczenia ani przysługującego do niego dodatku ze względu na przekroczenie kryterium dochodowego. Jednak na skutek utraty pracy przez matkę wysokość dochodu rodziny obniżyła się i od marca otrzymuje ona zasiłek. Czy teraz prócz becikowego otrzyma też dodatek na drugie dziecko?
Warunkiem uzyskania drugiego ze świadczeń związanych z urodzeniem dziecka, czyli specjalnego, jednorazowego dodatku, jest posiadanie prawa do zasiłku na nie. Jeżeli obecna sytuacja dochodowa rodziny pozwala na uzyskiwanie zasiłku na starszego potomka, to będzie można się starać o niego także na nowo narodzone dziecko. Dodatek wynosi 1 tys. zł i może być przyznany ojcu, matce, opiekunowi prawnemu lub faktycznemu dziecka (ale tylko jeśli nie ma ono skończonego roku życia i pieniądze nie zostały wypłacone już wspomnianym osobom). Świadczenie to przysługuje na każdego urodzonego lub przysposobionego potomka. Jeżeli na świat przyszły bliźnięta, rodzice otrzymają łącznie 2 tys. zł. Podobnie jak w przypadku becikowego, o to świadczenie również można się starać do momentu ukończenia przez dziecko roku życia.
Podstawa prawna
Art. 9 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 139, poz. 992 z późn. zm.).

Czy opiekę trzeba potwierdzić zaświadczeniem

Czytelniczka jest w trzecim miesiącu ciąży. Po urodzeniu dziecka będzie chciała się ubiegać o becikowe. W swojej przychodni dowiedziała się, że jego uzyskanie wymaga zaświadczenia potwierdzającego, że była pod opieką medyczną w trakcie ciąży. Czy taki dokument jest wymagany?
Uzyskanie becikowego i dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu urodzenia dziecka wymaga dołączenia do wniosku zaświadczenia wystawionego przez lekarza lub położną, które będzie potwierdzać, że przyszła matka pozostawała pod opieką medyczną nie później niż od 10. tygodnia ciąży do porodu. Wzór tego dokumentu określa rozporządzenie ministra zdrowia. Oprócz podania konkretnego tygodnia ciąży, od którego ciężarna trafiła po raz pierwszy pod opiekę, konieczne jest podanie trzech dat udzielania świadczeń zdrowotnych, po jednym w każdym trymestrze ciąży. To oznacza, że gdy matka miała pierwszą wizytę np. w 14. tygodniu ciąży lub nie miała wykonywanych badań na wspomnianych etapach ciąży, to nie otrzyma ani becikowego, ani dodatku. Wystawienie zaświadczenia jest bezpłatne, a posiadanie odpowiedniego druku jest obowiązkiem lekarza lub położnej.
Podstawa prawna
Art. 9 ust. 6–8 i 15b ust. 5–6 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 139, poz. 992 z późn. zm.).

Czy każda gmina przyzna własne świadczenie

Pani Karolina planuje złożenie w ośrodku pomocy społecznej wniosku o becikowe. Jej kuzynka, która też niedawno urodziła dziecko i mieszka w innej gminie, otrzymała dodatkowe świadczenie z tym związane z samorządu. Czy jego wypłata jest obowiązkowa?
Trzeci rodzaj wsparcia, który może otrzymać rodzic po urodzeniu dziecka, to gminne becikowe. Jego przyznanie jest jednak dla samorządów fakultatywne i finansowane z ich własnego budżetu. To od decyzji każdej gminy będzie więc zależeć, czy w ogóle takie świadczenie jest przyznawane. Jeśli tak się stanie, to szczegółowe zasady jego przyznawania i wysokość powinny być określone w uchwale rady gminy. Przepisy wymagają jedynie, aby w związku z urodzeniem jednego dziecka była przyznana jedna zapomoga. Gmina może np. wprowadzić kryterium dochodowe lub przyjąć te, które obowiązuje w przypadku dodatku do zasiłku rodzinnego. Wtedy gminne becikowe ma formę podwyższenia wysokości dodatku. Ponadto przyznanie tego świadczenia nie wymaga przedstawienia zaświadczenia lekarskiego.
Podstawa prawna
Art. 22a ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 139, poz. 992 z późn. zm.).