Pracownica urodziła dziecko i przebywa na urlopie macierzyńskim. Czy przysługują jej dodatkowe wolne dni na przykład na załatwienie formalności w urzędzie stanu cywilnego?
Przepisy prawa pracy przyznają pracownikowi prawo do korzystania ze szczególnego urlopu okolicznościowego związanego z wydarzeniami w jego życiu osobistym. Kwestie te reguluje rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień z pracy (Dz.U. nr 60, poz. 281 z późn. zm.). Wydane zostało na podstawie art. 2982 kodeksu pracy.
Zgodnie z par. 15 rozporządzenia pracodawca jest obowiązany przyznać pracownikowi dwa dni wolne od pracy w razie: jego ślubu, urodzenia się jego dziecka, zgonu i pogrzebu małżonka lub jego dziecka, ojca, matki, ojczyma lub macochy. Jeden dzień wolny od pracy przysługuje w razie: ślubu dziecka pracownika albo zgonu i pogrzebu jego siostry, brata, teściowej, teścia, babki, dziadka, a także innej osoby pozostającej na utrzymaniu zatrudnionego lub pod jego bezpośrednią opieką.
Przyjmuje się, że zwolnienie należy wykorzystać w terminie zdarzenia lub czasie przypadającym bezpośrednio po nim. Zwolnienie przeznaczone jest, co do zasady, na załatwienie formalności urzędowych, a także udział pracownika w uroczystościach związanych z danym wydarzeniem. Zatrudniony nie musi określić szczegółowego celu wykorzystania go w danym dniu („na załatwienie spraw w USC”). Wystarczające będzie wskazanie, że chodzi np. o zwolnienie związane z urodzeniem się dziecka, określenie daty zdarzenia i dni, kiedy zwolnienie będzie wykorzystane. Zgodnie ze stanowiskiem zaprezentowanym przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej w piśmie z 7 marca 2012 r. (Lex: PiP 2012/66/6) dwa dni urlopu okolicznościowego nie mogą być wykorzystane przez matkę dziecka już po zakończeniu urlopu macierzyńskiego. Świadczenie to ma prawo wykorzystać ojciec dziecka. Należy przyjąć, że skoro matce w okresie okołoporodowym przysługuje urlop macierzyński, nie korzysta już ona z innych dodatkowych wolnych dni.