Osoby faktycznie prowadzące działalność gospodarczą nie mogą skorzystać z abolicji nieopłaconych składek ZUS, jeśli nie zgłosili się do ubezpieczenia społecznego.
– Wiele osób zakładających własną firmę nie rozumie, że składki do ZUS musi płacić także wówczas, kiedy nie mają żadnych dochodów. I z tego powodu później mogą pojawiać się problemy – tłumaczy Dorota Wolicka, dyrektor biura interwencji Związku Przedsiębiorców i Pracodawców.
W takiej sytuacji znalazła się właścicielka jednoosobowej firmy działającej na terenie Mazowsza. W 1999 roku założyła działalność, zgłaszając ją w urzędzie gminy.
Ze względu na rodzaj prowadzonej działalności była płatnikiem VAT. Z racji tego rozliczała się z urzędem skarbowym.
– W przypadku skarbówki obowiązuje jednak inna zasada. Przedsiębiorca ma obowiązek płacenia podatku tylko wówczas, jeśli prowadzenie firmy faktycznie mu przyniosło zarobek. I wówczas taka osoba musi odprowadzić do urzędu skarbowego określoną kwotę z tego tytułu – dodaje Dorota Wolicka.
Obecnie np. właścicielka firmy, która się nie zgłosiła do ubezpieczenia społecznego przez ponad 14 lat, chce skorzystać z możliwości, jaką daje ustawa z 9 listopada 2012 r. o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność (Dz.U. poz. 1551). Ustawa ta umożliwia anulowanie długów właścicieli firmy wobec ZUS, którzy z różnych powodów popadali w problemy finansowe i między 1 stycznia 1999 r. a 28 lutego 2009 r. nie płacili należności ubezpieczeniowych.
W tej jednak konkretnej sprawie może się to jednak okazać niemożliwe.
Jak wyjaśnia Centrala ZUS, z wnioskiem o umorzenie należności na podstawie przepisów ustawy abolicyjnej mogą wystąpić tylko osoby podlegające w wyżej wymienionym okresie obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz wypadkowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności.
– Upoważniona do złożenia wniosku jest więc osoba, która ma ustalony okres podlegania ubezpieczeniom – wskazuje Jacek Dziekan, rzecznik prasowy ZUS.
W przypadku stwierdzenia, iż w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 28 lutego 2009 r. wnioskodawca nie spełniał tego wymogu, ZUS wydaje decyzję o odmowie wszczęcia postępowania w sprawie.
W tym konkretnym przypadku osoba prowadząca firmę najpierw powinna się zgłosić do ubezpieczenia. I dopiero wówczas ZUS może rozpocząć postępowanie wyjaśniające dotyczące tego, czy i na jakich zasadach dana osoba podlega już ubezpieczeniom społecznym.
Po ustaleniu właściwego okresu podlegania ubezpieczeniu możliwe jest dopiero rozpatrzenie wniosku o skorzystanie z abolicji. ZUS w tej sprawie wyda decyzję, w której zostanie określona kwota składek, której nie będzie trzeba spłacać. Warunkiem jednak skorzystania z tego rozwiązania jest spłacenie tych składek, które nie będą umorzone. Muszą one być wpłacone do ZUS w ciągu 12 miesięcy od daty wydania decyzji.
