Jestem rozwiedziona od roku. Uciekłam z dziećmi z domu z powodu przemocy, jakiej dopuszczał się wobec nas mój były mąż – zwierza się pani Marta. – Wprawdzie mam zasądzone alimenty na siebie i na dzieci, ale były mąż ich nie płaci, a w dodatku wyjechał za granicę. Dowiedziałam się, że pracuje prawdopodobnie w okolicach Trondheim w Norwegii. W jaki sposób można go skłonić, by zaczął łożyć na utrzymanie własnych dzieci – pyta czytelniczka.

Jeśli przebywający na emigracji rodzic uchyla się od finansowania utrzymania dziecka, zawsze należy zacząć od uzyskania w Polsce wyroku sądowego przyznającego alimenty. Ten krok pani Marta ma już za sobą.

Dalej postępowanie – sposób oraz miejsce dochodzenia roszczeń – zależy od tego, w jakim kraju przebywa osoba zobowiązana do świadczeń alimentacyjnych. Na ogół jednak z wyrokiem należy się zwrócić do sądu okręgowego właściwego dla miejsca pobytu dziecka o przesłanie dokumentów upoważniających do przeprowadzenia egzekucji alimentów do właściwej instytucji zagranicznej w państwie pobytu rodzica. Za te czynności sąd nie pobiera opłat.

Zagraniczny sąd nadaje sprawie klauzulę wykonalności, czyli stwierdza, że na podstawie polskiego orzeczenia można wszcząć postępowanie egzekucyjne. Zostanie ono przeprowadzone zgodnie z prawem państwa, w którym przebywa niepłacący alimentów rodzic. Tak stanowi Konwencja nowojorska, umowa w sprawie dochodzenia roszczeń alimentacyjnych, którą podpisało 60 państw, w tym również Norwegia.

Uwaga! W połowie 2011 r. weszło w życie rozporządzenie Rady Wspólnot Europejskich dotyczące dochodzenia zobowiązań alimentacyjnych, które reguluje te sprawy w krajach Unii Europejskiej i ma pierwszeństwo stosowania przed Konwencją nowojorską. Norwegia jednak do UE nie należy.

Podstawa prawna

Konwencja o dochodzeniu roszczeń alimentacyjnych za granicą, sporządzona w Nowym Jorku 20 czerwca 1956 r. (Dz.U. z 1961 r. nr 17, poz. 87).

Rozporządzenie Rady Wspólnot Europejskich nr 4/09 w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń oraz współpracy w zakresie zobowiązań alimentacyjnych (Dz.U. UE L z 10 stycznia 2009 r.).

Porada eksperta

Maciej Kijas adwokat, kancelaria adwokacka Maciej Kijas

W przypadku dłużnika alimentacyjnego mieszkającego i pracującego w Norwegii zastosowanie znajdą przepisy Konwencji o dochodzeniu roszczeń alimentacyjnych za granicą, sporządzonej w Nowym Jorku 20 czerwca 1956 r. W celu wyegzekwowania zasądzonych wyrokiem należności alimentacyjnych należy złożyć wniosek w sprawie uzyskania świadczeń alimentacyjnych do sądu okręgowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania wierzyciela alimentacyjnego (dziecka). Wraz z wnioskiem w sprawie uzyskania świadczeń alimentacyjnych należy złożyć m.in.: pełnomocnictwo upoważniające organ zagraniczny do prowadzenia egzekucji świadczeń alimentacyjnych – podpisane przez wierzyciela w obecności notariusza, oryginał zupełnego odpisu aktu urodzenia dziecka, oryginał skróconego aktu małżeństwa, kserokopię wyroku zasądzającego alimenty, zaświadczenie o kontynuowaniu nauki, szczegółowy wykaz zaległości alimentacyjnych, informację dotyczącą konta bankowego wierzyciela (nazwę, adres banku, numer konta, numery SWIFT – BIC i IBAN), oraz podanie o przyjęcie wniosku. Zgodnie z art. 3 ust. 4 lit. b Konwencji we wniosku należy podać obowiązkowo imię i nazwisko zobowiązanego, a nadto, jeżeli uprawniony posiada co do tego wiadomości, adresy zobowiązanego z ostatnich pięciu lat, jego datę urodzenia, obywatelstwo i zawód lub zajęcie. Reasumując, wskazanie dokładnego adresu zamieszkania dłużnika nie jest obowiązkowe. Wszelkie szczegółowe informacje dotyczące procedury złożenia i rozpatrzenia wniosku w sprawie uzyskania świadczeń alimentacyjnych przedstawiciel wierzyciela alimentacyjnego może uzyskać we właściwym sądzie okręgowym.